مطالعه برخی صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی در گیاه شیرتیغک (Sonchus arvensis L.) تحت تنش شوری
چکیدهسابقه و هدف: شیرتیغک (Sonchus arvensis L.) گیاهی دارویی از خانواده آفتابگردان (Asteracea) است که دارای خواص ضد دیابتی، ضد افسردگی و ضد سرطانی می‌باشد.. بحران شور شدن زمینهای کشاورزی به عنوان یکی از مهمترین مشکلات حال حاضر جهان و ایران می‌باشد و شوری به عنوان یک تنش محیطی تاثیر مستقیمی بر بسیاری...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2024-06-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_6754_6aa72f3b226dce818dbaa5e25ae3a8ae.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | چکیدهسابقه و هدف: شیرتیغک (Sonchus arvensis L.) گیاهی دارویی از خانواده آفتابگردان (Asteracea) است که دارای خواص ضد دیابتی، ضد افسردگی و ضد سرطانی می‌باشد.. بحران شور شدن زمینهای کشاورزی به عنوان یکی از مهمترین مشکلات حال حاضر جهان و ایران می‌باشد و شوری به عنوان یک تنش محیطی تاثیر مستقیمی بر بسیاری از خصوصیات گیاه دارد. از آنجایی که اطلاعات کمی در مورد پاسخ گیاه شیرتیغک به تنش شوری وجود دارد، آزمایش حاضر به منظور بررسی اثر شوری بر برخی صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی و همچنین فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی در گیاه شیرتیغک انجام شد. مواد و روش‌ها: آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۹۸ در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه انجام گرفت. تنش شوری در چهار سطح (صفر، 50، 100 و 150 میلی مولار نمک NaCl) در مرحله ۶ تا ۸ برگی اعمال و وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه و طول ریشه اندازه گیری شد. همچنین میزان رنگدانه های فتوسنتزی (کلروفیل a، کلروفیل b و کارتنوئیدها)، محتوای پروتئین، محتوای نسبی آب برگ (RWC)، محتوای پرولین و کربوهیدرات، ظرفیت آنتی اکسیدانی (DPPH و FRAP) و فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی شامل کاتالاز (CAT)، آسکوربات پراکسیداز (APX)، سوپراکسید دیسموتاز (SOD) و پراکسیداز (PX)، در برگهای پایینی و میانی مطالعه شد. تجزیه واریانس داده‌های به دست آمده و مقایسه میانگین تیمارها با استفاده از نرم افزار SAS 9.4 انجام گرفت.یافته‌ها: نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری طول ریشه، وزن خشک ریشه و وزن خشک اندام هوایی بطور معنی‌داری کاهش می-یابد. همچنین با افزایش سطح شوری میزان کلروفیل a و b افزایش ولی میزان کارتنوئید کاهش یافت بطوریکه بیشترین میزان کلروفیل در برگ پایینی در تیمار 150 میلی مولار نمک مشاهده شد. محتوای پروتئین، پرولین و قند محلول با افزایش سطح شوری افزایش یافت بطوریکه بیشترین میزان این پ‍‍ارامترها در برگ میانی در تنش 150 میلی مولار مشاهده شد. بیشترین مقدار ترکیبات فنلی و فلاونوئید کل در تنش 50 میلی مولار مشاهده شد. محتوای یون سدیم (Na+) با زیاد شدن سطح شوری افزایش ولی میزان یون پتاسیم (K+) کاهش نشان داد. فعالیت آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز و فعالیت ظرفیت آنتی اکسیدانتی FRAP و DPPH با افزایش سطح شوری افزایش یافت.نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل می‌توان چنین بیان نمود که گیاه شیرتیغک از طریق افزایش برخی اسمولیت ها در شرایط تنش با شوری مقابله می‌کند. همچنین افزایش میزان کلروفیل a و b در سطوح بالای شوری نشان داد که احتمالا گیاه شیرتیغک یک گیاه مقاوم به شوری می‌باشد. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |