اثر بازدارندگی در نظریه‌های کنش وضعیتی و سرکشی و مقایسه آن با نظریه بازدارندگی

مروری بر ادبیات جرم‌شناسی در چند دهه اخیر نشان‌دهنده آن است که برخی از مفاهیم پذیرفته‌شده در جرم‌شناسی با تحولات نظری و مفهومی گسترده‌ای روبه‌رو  بوده‌اند. بازدارندگی یکی از مهم‌ترین مفاهیمی است که در بستر تحول مفاهیم جرم‌شناسی قرار گرفته و پیرامون آن نظریه‌های گوناگونی در جرم‌شناسی شکل گرفته است. د...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: آزاده دهقان فر, امیر پاک نهاد, امیر ایروانیان
Format: Article
Language:English
Published: Shahr-e- Danesh Research And Study Institute of Law 2024-12-01
Series:پژوهشهای حقوقی
Subjects:
Online Access:https://jlr.sdil.ac.ir/article_172134_529d7b06a75d11a08456d40b7c6be37f.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832591580262825984
author آزاده دهقان فر
امیر پاک نهاد
امیر ایروانیان
author_facet آزاده دهقان فر
امیر پاک نهاد
امیر ایروانیان
author_sort آزاده دهقان فر
collection DOAJ
description مروری بر ادبیات جرم‌شناسی در چند دهه اخیر نشان‌دهنده آن است که برخی از مفاهیم پذیرفته‌شده در جرم‌شناسی با تحولات نظری و مفهومی گسترده‌ای روبه‌رو  بوده‌اند. بازدارندگی یکی از مهم‌ترین مفاهیمی است که در بستر تحول مفاهیم جرم‌شناسی قرار گرفته و پیرامون آن نظریه‌های گوناگونی در جرم‌شناسی شکل گرفته است. در این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه‌ای ـ تحلیلی به بازدارندگی در نظریه کنش وضعیتی و سرکشی و مقایسه آن با نظریه بازدارندگی پرداخت شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که گرچه در نظریه بازدارندگی تمام افراد همواره در حال انتخاب بین گزینه‌های مجرمانه و غیرمجرمانه بوده و بنابراین در معرض اثر بازدارندگی قرار دارند، اما در نظریه کنش وضعیتی تنها افرادی که دارای سطح اخلاقی متوسط هستند از تحلیل هزینه ـ فایده استفاده کرده و بنابراین در معرض بازدارندگی قرار دارند. در نظریه سرکشی نیز بر خلاف نظریه‌های بازدارندگی و کنش وضعیتی، مکانیسم بازدارندگی از طریق شرمساری بر افراد اثر می‌گذارد؛ بنابراین مجازات تنها در صورتی می‌تواند دارای اثر بازدارندگی باشد که فرد در نتیجه واکنش کیفری دچار شرمساری شود. البته در نظریه سرکشی علاوه بر شرمساری، وجود پیوندهای قوی اجتماعی و نیز مشروع دانستن عامل تحمیل‌کننده واکنش کیفری نیز بر بازدارندگی مؤثر است. در پایان می‌توان گفت که نظریه‌های کنش وضعیتی و سرکشی عمومیت اثر بازدارندگی بر تمام افراد را رد کرده‌اند. همچنین در نظریه سرکشی، شرمساری به‌جای تحلیل هزینه ـ فایده به‌عنوان مبانی تأثیر بازدارندگی معرفی شده است.
format Article
id doaj-art-70e4f66d93de4e229abee543696c14f3
institution Kabale University
issn 1682-9220
2717-0020
language English
publishDate 2024-12-01
publisher Shahr-e- Danesh Research And Study Institute of Law
record_format Article
series پژوهشهای حقوقی
spelling doaj-art-70e4f66d93de4e229abee543696c14f32025-01-22T10:09:37ZengShahr-e- Danesh Research And Study Institute of Lawپژوهشهای حقوقی1682-92202717-00202024-12-01236029332210.48300/jlr.2023.396748.2342172134اثر بازدارندگی در نظریه‌های کنش وضعیتی و سرکشی و مقایسه آن با نظریه بازدارندگیآزاده دهقان فر0امیر پاک نهاد1امیر ایروانیان2دانشجوی دکترای حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.استادیار، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.استادیار، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.مروری بر ادبیات جرم‌شناسی در چند دهه اخیر نشان‌دهنده آن است که برخی از مفاهیم پذیرفته‌شده در جرم‌شناسی با تحولات نظری و مفهومی گسترده‌ای روبه‌رو  بوده‌اند. بازدارندگی یکی از مهم‌ترین مفاهیمی است که در بستر تحول مفاهیم جرم‌شناسی قرار گرفته و پیرامون آن نظریه‌های گوناگونی در جرم‌شناسی شکل گرفته است. در این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه‌ای ـ تحلیلی به بازدارندگی در نظریه کنش وضعیتی و سرکشی و مقایسه آن با نظریه بازدارندگی پرداخت شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که گرچه در نظریه بازدارندگی تمام افراد همواره در حال انتخاب بین گزینه‌های مجرمانه و غیرمجرمانه بوده و بنابراین در معرض اثر بازدارندگی قرار دارند، اما در نظریه کنش وضعیتی تنها افرادی که دارای سطح اخلاقی متوسط هستند از تحلیل هزینه ـ فایده استفاده کرده و بنابراین در معرض بازدارندگی قرار دارند. در نظریه سرکشی نیز بر خلاف نظریه‌های بازدارندگی و کنش وضعیتی، مکانیسم بازدارندگی از طریق شرمساری بر افراد اثر می‌گذارد؛ بنابراین مجازات تنها در صورتی می‌تواند دارای اثر بازدارندگی باشد که فرد در نتیجه واکنش کیفری دچار شرمساری شود. البته در نظریه سرکشی علاوه بر شرمساری، وجود پیوندهای قوی اجتماعی و نیز مشروع دانستن عامل تحمیل‌کننده واکنش کیفری نیز بر بازدارندگی مؤثر است. در پایان می‌توان گفت که نظریه‌های کنش وضعیتی و سرکشی عمومیت اثر بازدارندگی بر تمام افراد را رد کرده‌اند. همچنین در نظریه سرکشی، شرمساری به‌جای تحلیل هزینه ـ فایده به‌عنوان مبانی تأثیر بازدارندگی معرفی شده است.https://jlr.sdil.ac.ir/article_172134_529d7b06a75d11a08456d40b7c6be37f.pdfنظریه کنش وضعیتینظریه سرکشینظریه بازدارندگیمجازاتجرم‌شناسی
spellingShingle آزاده دهقان فر
امیر پاک نهاد
امیر ایروانیان
اثر بازدارندگی در نظریه‌های کنش وضعیتی و سرکشی و مقایسه آن با نظریه بازدارندگی
پژوهشهای حقوقی
نظریه کنش وضعیتی
نظریه سرکشی
نظریه بازدارندگی
مجازات
جرم‌شناسی
title اثر بازدارندگی در نظریه‌های کنش وضعیتی و سرکشی و مقایسه آن با نظریه بازدارندگی
title_full اثر بازدارندگی در نظریه‌های کنش وضعیتی و سرکشی و مقایسه آن با نظریه بازدارندگی
title_fullStr اثر بازدارندگی در نظریه‌های کنش وضعیتی و سرکشی و مقایسه آن با نظریه بازدارندگی
title_full_unstemmed اثر بازدارندگی در نظریه‌های کنش وضعیتی و سرکشی و مقایسه آن با نظریه بازدارندگی
title_short اثر بازدارندگی در نظریه‌های کنش وضعیتی و سرکشی و مقایسه آن با نظریه بازدارندگی
title_sort اثر بازدارندگی در نظریه‌های کنش وضعیتی و سرکشی و مقایسه آن با نظریه بازدارندگی
topic نظریه کنش وضعیتی
نظریه سرکشی
نظریه بازدارندگی
مجازات
جرم‌شناسی
url https://jlr.sdil.ac.ir/article_172134_529d7b06a75d11a08456d40b7c6be37f.pdf
work_keys_str_mv AT ậzạdhdhqạnfr ạtẖrbạzdạrndgydrnẓryhhạyḵnsẖwḍʿytywsrḵsẖywmqạyshậnbạnẓryhbạzdạrndgy
AT ạmyrpạḵnhạd ạtẖrbạzdạrndgydrnẓryhhạyḵnsẖwḍʿytywsrḵsẖywmqạyshậnbạnẓryhbạzdạrndgy
AT ạmyrạyrwạnyạn ạtẖrbạzdạrndgydrnẓryhhạyḵnsẖwḍʿytywsrḵsẖywmqạyshậnbạnẓryhbạzdạrndgy