Şer' Naslar Karşısında İçtihadın İmkânı “Mevrid-i Nasta İctihada Mesağ Yoktur” Kaidesi*
Müçtehidin sınırlı sayıdaki nasları kullanarak sınırsız olaylara cevap verebilmesi ancak naslar üzerinde yapacağı içtihat ile mümkündür. Bu nedenle içtihadın ilgi alanını şer‘î naslar oluşturur. Fakat naslar üzerinde yapılacak bu içtihat faaliyeti mutlak ve sınırsız değildir. Usûlcüler, içtihat süre...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Çorum Çağrı Eğitim Vakfı
2021-03-01
|
| Series: | İslami İlimler Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1657902 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832570898171822080 |
|---|---|
| author | Fatih Orhan |
| author_facet | Fatih Orhan |
| author_sort | Fatih Orhan |
| collection | DOAJ |
| description | Müçtehidin sınırlı sayıdaki nasları kullanarak sınırsız olaylara cevap verebilmesi ancak naslar üzerinde yapacağı içtihat ile mümkündür. Bu nedenle içtihadın ilgi alanını şer‘î naslar oluşturur. Fakat naslar üzerinde yapılacak bu içtihat faaliyeti mutlak ve sınırsız değildir. Usûlcüler, içtihat sürecinde karşılaşılabilecek aşırılık ve keyfiliğin önüne geçmek, güvenirlilik ve tutarlılığı temin etmek adına içtihat ameliyesine ilişkin bazı kurallar ve sınırlamalar getirmişlerdir. Bu sınırlamalardan birisi de Mecelle’de yer alan “Mevrid-i Nasta İctihada Mesağ Yoktur” kaidesidir. Her ne kadar söz konusu kaide, nassın varid olduğu her konuda içtihada mahal bulunmadığını, mutlak bir tarzda ifade ediyor olsa da fıkhî gelenekte nas etrafında farklı düzey ve şekillerde içtihatlar yapıla gelmiştir. Pek tabidir ki bu durum kaidenin zahir anlamı ile pratik arasındaki sanki bir tezat olduğu vehmini akla getirebilir. Şayet böyle bir yanılgıya düşülecek olursa bu, nas ve içtihat kavramlarının kapsam ve mahiyetinin doğru tespit edilememesinden kaynaklıdır. Bu araştırma söz konusu kaide ile içtihat pratiği arasında bir tezat olmadığı ilkesinden hareketle nas karşısında içtihadın imkân ve sınırlarını tespit etmeyi amaçlamaktadır |
| format | Article |
| id | doaj-art-704fa8a7f3aa435c81f0add283b1e4a3 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1306-7044 |
| language | English |
| publishDate | 2021-03-01 |
| publisher | Çorum Çağrı Eğitim Vakfı |
| record_format | Article |
| series | İslami İlimler Dergisi |
| spelling | doaj-art-704fa8a7f3aa435c81f0add283b1e4a32025-02-02T13:45:40ZengÇorum Çağrı Eğitim Vakfıİslami İlimler Dergisi1306-70442021-03-0116110713110.34082/islamiilimler.901990167Şer' Naslar Karşısında İçtihadın İmkânı “Mevrid-i Nasta İctihada Mesağ Yoktur” Kaidesi*Fatih Orhan0https://orcid.org/0000-0003-4076-9984MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİMüçtehidin sınırlı sayıdaki nasları kullanarak sınırsız olaylara cevap verebilmesi ancak naslar üzerinde yapacağı içtihat ile mümkündür. Bu nedenle içtihadın ilgi alanını şer‘î naslar oluşturur. Fakat naslar üzerinde yapılacak bu içtihat faaliyeti mutlak ve sınırsız değildir. Usûlcüler, içtihat sürecinde karşılaşılabilecek aşırılık ve keyfiliğin önüne geçmek, güvenirlilik ve tutarlılığı temin etmek adına içtihat ameliyesine ilişkin bazı kurallar ve sınırlamalar getirmişlerdir. Bu sınırlamalardan birisi de Mecelle’de yer alan “Mevrid-i Nasta İctihada Mesağ Yoktur” kaidesidir. Her ne kadar söz konusu kaide, nassın varid olduğu her konuda içtihada mahal bulunmadığını, mutlak bir tarzda ifade ediyor olsa da fıkhî gelenekte nas etrafında farklı düzey ve şekillerde içtihatlar yapıla gelmiştir. Pek tabidir ki bu durum kaidenin zahir anlamı ile pratik arasındaki sanki bir tezat olduğu vehmini akla getirebilir. Şayet böyle bir yanılgıya düşülecek olursa bu, nas ve içtihat kavramlarının kapsam ve mahiyetinin doğru tespit edilememesinden kaynaklıdır. Bu araştırma söz konusu kaide ile içtihat pratiği arasında bir tezat olmadığı ilkesinden hareketle nas karşısında içtihadın imkân ve sınırlarını tespit etmeyi amaçlamaktadırhttps://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1657902fıkıh usûlüiçtihatküllî kaide |
| spellingShingle | Fatih Orhan Şer' Naslar Karşısında İçtihadın İmkânı “Mevrid-i Nasta İctihada Mesağ Yoktur” Kaidesi* İslami İlimler Dergisi fıkıh usûlü içtihat küllî kaide |
| title | Şer' Naslar Karşısında İçtihadın İmkânı “Mevrid-i Nasta İctihada Mesağ Yoktur” Kaidesi* |
| title_full | Şer' Naslar Karşısında İçtihadın İmkânı “Mevrid-i Nasta İctihada Mesağ Yoktur” Kaidesi* |
| title_fullStr | Şer' Naslar Karşısında İçtihadın İmkânı “Mevrid-i Nasta İctihada Mesağ Yoktur” Kaidesi* |
| title_full_unstemmed | Şer' Naslar Karşısında İçtihadın İmkânı “Mevrid-i Nasta İctihada Mesağ Yoktur” Kaidesi* |
| title_short | Şer' Naslar Karşısında İçtihadın İmkânı “Mevrid-i Nasta İctihada Mesağ Yoktur” Kaidesi* |
| title_sort | ser naslar karsisinda ictihadin imkani mevrid i nasta ictihada mesag yoktur kaidesi |
| topic | fıkıh usûlü içtihat küllî kaide |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1657902 |
| work_keys_str_mv | AT fatihorhan sernaslarkarsısındaictihadınimkanımevridinastaictihadamesagyokturkaidesi |