مطالعه روابط عملکرد دانه با صفات فیزیولوژیکی سویا تحت تأثیر عصاره جلبک قهوه‌ای (Ascophyllum nodosum) و پیری تسریع شده
سابقه و هدف: سویا یکی از مهمترین گیاهان روغنی و پروتئینی در ایران و جهان محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت عملکرد دانه سویا و شناسایی صفات مؤثر در افزایش آن، این تحقیق با هدف بررسی روابط بین عملکرد دانه با صفات زراعی و فیزیولوژیکی سویا و تعیین صفاتی که در شرایط نرمال و پیری تسریع شده اثر بیشتری بر عمل...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2023-12-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_6770_db20029a457a2f0a12ea67faafeda78b.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | سابقه و هدف: سویا یکی از مهمترین گیاهان روغنی و پروتئینی در ایران و جهان محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت عملکرد دانه سویا و شناسایی صفات مؤثر در افزایش آن، این تحقیق با هدف بررسی روابط بین عملکرد دانه با صفات زراعی و فیزیولوژیکی سویا و تعیین صفاتی که در شرایط نرمال و پیری تسریع شده اثر بیشتری بر عملکرد دانه دارند، صورت پذیرفت.مواد و روش‌ها: آزمایش حاضر طی دو سال زراعی 98-1397 و 99-1398 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود، به‌صورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار روی رقم کتول اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کیفیت اولیه بذر در دو سطح (بذور نرمال و بذور فرسوده) و عصاره جلبک دریایی در سه سطح (شاهد، پیش‌تیمار و محلول‌پاشی) بودند. بذرهای مورد استفاده از مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران تهیه شد که بذرهای برداشت شده همان سال بودند و تا زمان آزمایش در انبار کنترل شده دارای سیستم خنک‌کننده و در محدوده دمایی 14 تا 17 درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 30 تا 40 درصد نگهداری شده بودند. جهت اعمال فرسودگی، بذور به مدت 72 ساعت در دمای 41 درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 95 درصد قرار گرفتند. یافته‌ها: در گیاهان حاصل از بذور نرمال، 84/81 درصد از تغییرات عملکرد دانه توسط تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن صد دانه توجیه شد. بیشترین اثر مستقیم و مثبت را وزن صد دانه و بعد از آن تعداد غلاف در بوته به خود اختصاص دادند. صفت تعداد دانه در غلاف هم به‌طور مستقیم و هم به‌طور غیرمستقیم از طریق تأثیر بر وزن صد دانه بر عملکرد دانه تأثیر گذار بود. در گیاهان حاصل از بذور فرسوده، صفات درصد سبز شدن نهایی مزرعه، شاخص پایداری غشاء، شاخص سطح برگ، آنتوسیانین، هیدروژن پراکسید، رادیکال سوپراکسید، تعداد غلاف در بوته و وزن صد دانه به‌عنوان متغیرهای اصلی وارد مدل شدند و 33/91 درصد از تغییرات توسط این هشت صفت توجیه شد. گونه‌های فعال اکسیژن شامل هیدروژن پراکسید و رادیکال سوپر اکسید به‌طور غیرمستقیم از طریق تأثیر بر وزن صد دانه موجب کاهش عملکرد دانه شدند. پیش‌تیمار بذور با عصاره جلبک از طریق افزایش درصد سبز شدن نهایی مزرعه، وزن صد دانه و میزان گلوتاتیون موجود در برگ گیاه موجب افزایش عملکرد دانه شد. محلول‌پاشی عصاره جلبک از طریق افزایش وزن صد دانه و شاخص پایداری غشاء موجب افزایش معنی‌دار عملکرد دانه گردید. نتیجه‌گیری: صفات وزن صد دانه و تعداد غلاف در بوته در گیاهان حاصل از بذور نرمال و فرسوده سویا به‌دلیل اثر مستقیم و افزایشی بر عملکرد دانه می‌توانند به‌عنوان معیار گزینش جهت اصلاح و بهبود عملکرد در نظر گرفته شوند. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |