BAŞKA TÜRLÜ YAPABİLME İMKÂNI
Bu makalede tartışılan soru başka türlü ya da alternatif bir başka fiil ortayakoyabilme imkânının özgürlük, özgür olarak fiilde bulunabilme veya sorumlulukiçinde olmak için gerekli şart olup olmadığı sorusudur. Fakat bir fiilinbaşka türlü yapılabilmesi, yani alternatifinin olabilmesi durumunun özgür...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Türk Felsefe Derneği
2011-12-01
|
| Series: | Felsefe Dünyası |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1466315 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | Bu makalede tartışılan soru başka türlü ya da alternatif bir başka fiil ortayakoyabilme imkânının özgürlük, özgür olarak fiilde bulunabilme veya sorumlulukiçinde olmak için gerekli şart olup olmadığı sorusudur. Fakat bir fiilinbaşka türlü yapılabilmesi, yani alternatifinin olabilmesi durumunun özgürlükveya sorumluluk için gerekli şart olmadığı görüşündeyim. Akıl yürütme ile spekülasyonya da gerçek olmayanın ne olduğu bilgisi gibi iki olasılıktan sadece nebilmediğimizi belirleyebiliriz. Ayrıca, kaldı ki gerçek olmayan bu olasılıkların(alternatiflerin/seçeneklerin) gerçekleştirilmesi mümkün olmadığından bu olasılıklarışu anki dünyanın bir parçasıymış gibi görmek de anlamsızdır. “Başkatürlü yapılsaydı nasıl olurdu?“ varsayımı ya da böyle düşünmek gerçek fiil ileilgisi olmayan, sadece hayal ürünü bir düşüncedir. Oysa günlük hayatta yapıpettiklerimiz, gerçek fiillerdir ve biz, ancak, gerçekten yapıp ettiğimiz bu fiillerdensorumlu tutulabiliriz. Hiç kimse bizi, henüz gerçekleştirmediğimiz bir fiildendolayı sorumlu tutamaz. Ancak neden hâlâ “başka türlü yapılabilse(ydi)?”sorusu ile karşılaşıyoruz? Bu soruya şöyle cevap verilebilir: “Başka türlü olsanasıl olurdu?“diye düşünmek (sormak), mümkün olabilecek olasılıkları gözdengeçirerek bizim (benim) hali hazırda olmuş olan fiile dayalı durumumuzu veyapılan fiili anlamamıza yardımcı olur. Böylece biz (ben) gelecekte olabilecekbenzer veya aksi bir durumu daha iyi değerlendirme imkanının elde ederiz. |
|---|---|
| ISSN: | 1301-0875 |