الگوی فضایی آسیب پذیری محیط زیست در ایران

شناخت سطح خرد آسیب­پذیری محیط­زیست از لحاظ فنی و نظری به‌عنوان نقشه راه دقیق در پایداری محیط­زیست عمل می­کند. با­وجوداین ضعف داده و عدم قطعیت روشی فهم درست مسائل ناشی از آن را مغفول گذاشته است. مقاله پیش­رو با استفاده از تصاویر ماهواره­ای کدنویسی شده گوگل­ارث­انجین (GEE) و روش خودهمبستگی فضایی گتیس...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: حبیب الله صادقی, افشین دانه کار, محمدجلال عباسی شوازی
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2024-10-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_44574_5445417922fcfbb959b71ef2299f5590.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:شناخت سطح خرد آسیب­پذیری محیط­زیست از لحاظ فنی و نظری به‌عنوان نقشه راه دقیق در پایداری محیط­زیست عمل می­کند. با­وجوداین ضعف داده و عدم قطعیت روشی فهم درست مسائل ناشی از آن را مغفول گذاشته است. مقاله پیش­رو با استفاده از تصاویر ماهواره­ای کدنویسی شده گوگل­ارث­انجین (GEE) و روش خودهمبستگی فضایی گتیس در قالب نظریه­ی «آسیب­پذیری» به بررسی و تحلیل الگوهای فضایی آسیب‌پذیری محیط‌زیست 397 شهرستان ایران طی­سال­های 1390 تا 1400 می­پردازد. نتایج آزمون گتیس نشان دهنده توزیع نابرابر و الگوهای متنوع آسیب‌پذیری شهرستان‌های ایران در ابعاد مختلف ازجمله آلودگی هوا، گازهای گلخانه‌ای، تغییرات دما و بارش، کاهش آب‌های زیرزمینی، تهدید تنوع زیستی و فرسایش خاک، به‌ویژه در مناطق مرکزی، جنوب، شرق و نوار شمالی خواهد بود. به همین ترتیب، این پژوهش با تأکید بر نقش الگوهای فضایی متفاوت در ابعاد «حساسیت» و «قرار گرفتن در معرض خطر»، پیشنهاد می‌کند که سیاست‌گذاری‌های محیط‌زیستی در ایران باید با توجه به نابرابری‌های فضایی و متناسب با ویژگی‌های جمعیتی و بوم‌شناختی هر منطقه تنظیم شوند. این رویکرد می‌تواند به بهبود ظرفیت سازگاری و کاهش آسیب‌پذیری محیط­زیستی در مناطق بحرانی کمک کند. استفاده از تکنیک‌های الگوریتمی برای شاخص‌سازی آسیب‌پذیری محیط­زیستی و تلفیق داده‌های فضایی با تحلیل‌های جمعیتی، چارچوبی مؤثر برای پژوهش‌های آینده ارائه می‌دهد که می‌تواند در برنامه‌ریزی‌های ملی و منطقه‌ای به‌منظور کاهش فشارهای محیطی و بهبود پایداری محیط­زیستی به کار گرفته شود.
ISSN:2322-1682
2383-3076