انتخاب بهترین الگوی کاشت و تراکم بوته در دو رقم کنجد (Sesamum indicum L.) با تیپ رشدی متفاوت در منطقه کرج
سابقه و هدف: در بین دانه‌های روغنی، کنجد (Sesamum indicum L.) به دلیل دارا بودن میزان قابل توجهی از ترکیبات آنتی‌اکسیدانی، اسید آمینه‌های ضروری و اسیدهای چرب غیر اشباع، به عنوان ملکه‌ی دانه‌های روغنی شناخته شده است. از میان مدیریت‌های لازم برای رسیدن به حداکثر تولید گیاهان زراعی، می‌توان به انتخاب ر...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2022-03-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5969_96bc6f1380c395962ead550e9574a30e.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | سابقه و هدف: در بین دانه‌های روغنی، کنجد (Sesamum indicum L.) به دلیل دارا بودن میزان قابل توجهی از ترکیبات آنتی‌اکسیدانی، اسید آمینه‌های ضروری و اسیدهای چرب غیر اشباع، به عنوان ملکه‌ی دانه‌های روغنی شناخته شده است. از میان مدیریت‌های لازم برای رسیدن به حداکثر تولید گیاهان زراعی، می‌توان به انتخاب رقم، تراکم و آرایش کاشت اشاره نمود. ارقام مختلف کنجد دارای ویژگی‌های رشدی متفاوتی (برای مثال، نحوه‌ی شاخه‌دهی) بوده و هر یک از آنها برای یک روش کاشت و با یک تراکم مشخص، مناسب هستند. هدف از اجرای این پژوهش، ارزیابی آرایش کاشت و تراکم مناسب برای دو رقم از گیاه کنجد بود.مواد و روش: در این پژوهش، اثر آرایش کاشت (کشت یک یا دو ردیف روی پشته)، تراکم بوته (20، 30 و 40 بوته در متر مربع) و ارقام کنجد (اولتان و ناز تک شاخه) بر اساس آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طی سال‌های 1398و 1399 در منطقه کرج مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات ارتفاع بوته، عملکرد و اجزای عملکرد دانه، عملکرد ماده خشک، شاخص برداشت و درصد و عملکرد روغن ارزیابی شدند. تجزیه‌های آماری با استفاده از نرم‌افزار SAS انجام گرفت و برای مقایسه میانگینهای اصلی از آزمون LSDو برای مقایسه میانگینهای برهم‌کنش‌ها، از روش برش‌دهی استفاده گردید.یافته‌ها: تجزیه واریانس نشان داد که عامل آرایش کاشت بر ارتفاع گیاه و عملکرد ماده خشک، عامل تراکم بوته بر همه صفات (به استثنای وزن هزار دانه) و عامل رقم بر کلیه‌ی صفات (به استثنای شاخص برداشت) تاثیر معنی‌داری داشتند. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که میانگین ارتفاع گیاه (126 سانتیمتر) در آرایش کاشت دو ردیف روی پشته به طور معنی‌داری بیشتر بود. از بین اجزای عملکرد، تعداد کپسول در بوته در تراکم‌های 30 و 40 بوته در مترمربع (به ترتیب، 57 و 60 عدد) بیشترین مقدار بود که در مقایسه با تراکم 20 بوته در مترمربع (50 عدد) تفاوت آماری معنی‌داری داشتند. تعداد دانه در کپسول در تراکم 20 بوته در مترمربع بیشترین مقدار بود (58 عدد) که نسبت به دو تراکم دیگر، تفاوت آماری معنی‌داری نشان داد. از بین تراکم‌های مورد مطالعه، بالاترین عملکرد دانه (993 کیلوگرم در هکتار) از تراکم 40 بوته در مترمربع و کمترین مقدار عملکرد دانه (798 کیلوگرم در هکتار) از تراکم 20 بوته در مترمربع به دست آمد. از بین دو رقم مورد مطالعه، رقم اولتان دارای بالاترین عملکرد و اجزای عملکرد دانه بود که نسبت به رقم ناز تک‌شاخه، تفاوت آماری معنی‌داری را نشان داد. بیشترین عملکرد روغن را رقم اولتان در هر یک از تراکم‌های 30 و40 بوته در متر مربع تولید نمود که از لحاظ آماری در آرایش کاشت یک یا دو ردیفه، این رقم تفاوت معنی‌داری نشان نداد.نتیجه‌گیری: این پژوهش نشان داد که رقم اولتان درآرایش کاشت یک ردیف روی پشته و در تراکم 30 بوته در متر مربع برای منطقه کرج قابل توصیه می‌باشد. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |