مطالعه‌ی برخی از ارقام و ژنوتیپ‌های بومی و خارجی زیتون از نظر تنوع ریخت‌شناختی، کیفیت روغن و ترکیب اسیدهای چرب

ایران به عنوان یکی از چند منشاء زیتون در جهان شناخته می‌شود، بنابراین شناسایی و حفظ ژنوتیپ‌های بومی در مقایسه با ارقام خارجی و سازمان‌دهی این ژنوتیپ‌ها از اهمیت زیادی برخوردار هستند. یکی از مهم‌ترین عوامل در گسترش موفق سطح زیر کشت درختان زیتون، شناسایی و انتخاب رقم مناسب برای هر منطقه‌ی جغرافیایی جه...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: سهیل سلطانی, اسماعیل سیفی, عظیم قاسم‌نژاد, حسین فریدونی
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2016-06-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_3157_f59b68a9f15a2a8a9076cc60898d8445.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832586648620105728
author سهیل سلطانی
اسماعیل سیفی
عظیم قاسم‌نژاد
حسین فریدونی
author_facet سهیل سلطانی
اسماعیل سیفی
عظیم قاسم‌نژاد
حسین فریدونی
author_sort سهیل سلطانی
collection DOAJ
description ایران به عنوان یکی از چند منشاء زیتون در جهان شناخته می‌شود، بنابراین شناسایی و حفظ ژنوتیپ‌های بومی در مقایسه با ارقام خارجی و سازمان‌دهی این ژنوتیپ‌ها از اهمیت زیادی برخوردار هستند. یکی از مهم‌ترین عوامل در گسترش موفق سطح زیر کشت درختان زیتون، شناسایی و انتخاب رقم مناسب برای هر منطقه‌ی جغرافیایی جهت تولید روغن زیتون با کمیت و کیفیت مناسب می-باشد. این مطالعه به منظور بررسی تنوع ژنتیکی 12 رقم بومی و خارجی زیتون بر اساس صفات ریخت‌شناختی و انتخاب ارقام سازگار با منطقه‌ی گرگان انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا گردید و در آن صفات کمی و کیفی مطابق با روش شورای بین‌المللی روغم زیتون ارزیابی شدند. شاخص بلوغ میوه‌ها طبق روش استاندارد مخصوص زیتون اندازه‌گیری شد. روغن به وسیله‌ی سوکسله استخراج گردید و درصد روغن در ماده‌ی تر و خشک محاسبه شد. برای اندازه گیری کیفیت روغن، روغن به وسیله‌ی سانتریفیوژ استخراج گردید. نتایج نشان داد که تنوع زیادی از نظر صفات ریخت‌شناختی بین ارقام و ژنوتیپ‌های مورد مطالعه وجود دارد. تجزیه‌ی خوشه‌ای می‌تواند به عنوان یک روش قدرتمند جهت غربال و گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها به کار رود. تجزیه‌ی خوشه‌ای بر اساس داده‌های کمی ریخت‌شناختی، ارقام را در سه بخش اصلی گروه‌بندی نمود و هر گروه شامل ژنوتیپ‌های مشابه از نظر ژنتیکی بود که ژنوتیپ‌های سایر گروه‌ها متفاوت بودند. طبق نتایج، همبستگی معنی‌داری بین صفات اندازه‌گیری شده وجود داشت. برای مثال، بین وزن میوه و طول و عرض برگ همبستگی مثبت دیده شد. نتایج نشان داد که ارقام از نظر درصد روغن در ماده‌ی خشک و تر تنوع قابل ملاحظه‌ای داشتند. در مرحله‌ی بعد، کیفیت روغن در چهار رقم زرد، بلیدی، لچینو و آربیکن، که از نظر درصد روغن برتر بودند، بررسی شد. بیش‌ترین میزان کلروفیل و کاروتنوئید در روغن رقم لچینو (به ترتیب 16/1 و 71/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم) مشاهده شد. رقم لچینو بیش‌ترین میزان ارزش پراکسید (33/11 میلی‌اکی‌والان اکسیژن در کیلوگرم روغن) و رقم زرد کم‌ترین میزان (80/7 میلی‌اکی‌والان اکسیژن در کیلوگرم روغن) را نشان دادند. بیش‌ترین میزان شاخص اسپکتروفتومتری K232 در رقم آربیکن بود و از نظر شاخص K270 بین ارقام اختلاف معنی‌دار وجود نداشت. همچنین، از نظر میزان اسیدیته آزاد بین نمونه‌های روغن اختلاف معنی‌‌داری مشاهده نشد. بررسی درصد اسیدهای چرب نشان داد که رقم بلیدی بالاترین میزان اولئیک اسید و لینولنیک اسید (به ترتیب 06/78% و 51/0%) را دارا می‌باشد. رقم زرد بیش‌ترین میزان پالمتیک اسید (10/19%) را داشت و ارقام از نظر مقادیر اسید‌های چرب لینولئیک و استئاریک اختلاف معنی‌دار نشان ندادند. با توجه به نتایج، رقم بلیدی از کمیت و کیفیت روغن بهتری نسبت به سه رقم دیگر برخوردار است و برای کشت در این منطقه توصیه می‌شود.
format Article
id doaj-art-68af3e05b86045fbb6bd6abcd8cb5b81
institution Kabale University
issn 2322-2050
2322-2778
language fas
publishDate 2016-06-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
spelling doaj-art-68af3e05b86045fbb6bd6abcd8cb5b812025-01-25T06:50:16ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782016-06-012321223157مطالعه‌ی برخی از ارقام و ژنوتیپ‌های بومی و خارجی زیتون از نظر تنوع ریخت‌شناختی، کیفیت روغن و ترکیب اسیدهای چربسهیل سلطانی0اسماعیل سیفی1عظیم قاسم‌نژاد2حسین فریدونی3فارغ التحصیل کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگاندانشگاعلوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگاندانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستانایران به عنوان یکی از چند منشاء زیتون در جهان شناخته می‌شود، بنابراین شناسایی و حفظ ژنوتیپ‌های بومی در مقایسه با ارقام خارجی و سازمان‌دهی این ژنوتیپ‌ها از اهمیت زیادی برخوردار هستند. یکی از مهم‌ترین عوامل در گسترش موفق سطح زیر کشت درختان زیتون، شناسایی و انتخاب رقم مناسب برای هر منطقه‌ی جغرافیایی جهت تولید روغن زیتون با کمیت و کیفیت مناسب می-باشد. این مطالعه به منظور بررسی تنوع ژنتیکی 12 رقم بومی و خارجی زیتون بر اساس صفات ریخت‌شناختی و انتخاب ارقام سازگار با منطقه‌ی گرگان انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا گردید و در آن صفات کمی و کیفی مطابق با روش شورای بین‌المللی روغم زیتون ارزیابی شدند. شاخص بلوغ میوه‌ها طبق روش استاندارد مخصوص زیتون اندازه‌گیری شد. روغن به وسیله‌ی سوکسله استخراج گردید و درصد روغن در ماده‌ی تر و خشک محاسبه شد. برای اندازه گیری کیفیت روغن، روغن به وسیله‌ی سانتریفیوژ استخراج گردید. نتایج نشان داد که تنوع زیادی از نظر صفات ریخت‌شناختی بین ارقام و ژنوتیپ‌های مورد مطالعه وجود دارد. تجزیه‌ی خوشه‌ای می‌تواند به عنوان یک روش قدرتمند جهت غربال و گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها به کار رود. تجزیه‌ی خوشه‌ای بر اساس داده‌های کمی ریخت‌شناختی، ارقام را در سه بخش اصلی گروه‌بندی نمود و هر گروه شامل ژنوتیپ‌های مشابه از نظر ژنتیکی بود که ژنوتیپ‌های سایر گروه‌ها متفاوت بودند. طبق نتایج، همبستگی معنی‌داری بین صفات اندازه‌گیری شده وجود داشت. برای مثال، بین وزن میوه و طول و عرض برگ همبستگی مثبت دیده شد. نتایج نشان داد که ارقام از نظر درصد روغن در ماده‌ی خشک و تر تنوع قابل ملاحظه‌ای داشتند. در مرحله‌ی بعد، کیفیت روغن در چهار رقم زرد، بلیدی، لچینو و آربیکن، که از نظر درصد روغن برتر بودند، بررسی شد. بیش‌ترین میزان کلروفیل و کاروتنوئید در روغن رقم لچینو (به ترتیب 16/1 و 71/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم) مشاهده شد. رقم لچینو بیش‌ترین میزان ارزش پراکسید (33/11 میلی‌اکی‌والان اکسیژن در کیلوگرم روغن) و رقم زرد کم‌ترین میزان (80/7 میلی‌اکی‌والان اکسیژن در کیلوگرم روغن) را نشان دادند. بیش‌ترین میزان شاخص اسپکتروفتومتری K232 در رقم آربیکن بود و از نظر شاخص K270 بین ارقام اختلاف معنی‌دار وجود نداشت. همچنین، از نظر میزان اسیدیته آزاد بین نمونه‌های روغن اختلاف معنی‌‌داری مشاهده نشد. بررسی درصد اسیدهای چرب نشان داد که رقم بلیدی بالاترین میزان اولئیک اسید و لینولنیک اسید (به ترتیب 06/78% و 51/0%) را دارا می‌باشد. رقم زرد بیش‌ترین میزان پالمتیک اسید (10/19%) را داشت و ارقام از نظر مقادیر اسید‌های چرب لینولئیک و استئاریک اختلاف معنی‌دار نشان ندادند. با توجه به نتایج، رقم بلیدی از کمیت و کیفیت روغن بهتری نسبت به سه رقم دیگر برخوردار است و برای کشت در این منطقه توصیه می‌شود.https://jopp.gau.ac.ir/article_3157_f59b68a9f15a2a8a9076cc60898d8445.pdfتجزیه‌ی خوشه ایرقم بلیدیروغن زیتونصفات فیزیکوشیمیاییکروماتوگرافی گازی
spellingShingle سهیل سلطانی
اسماعیل سیفی
عظیم قاسم‌نژاد
حسین فریدونی
مطالعه‌ی برخی از ارقام و ژنوتیپ‌های بومی و خارجی زیتون از نظر تنوع ریخت‌شناختی، کیفیت روغن و ترکیب اسیدهای چرب
Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
تجزیه‌ی خوشه ای
رقم بلیدی
روغن زیتون
صفات فیزیکوشیمیایی
کروماتوگرافی گازی
title مطالعه‌ی برخی از ارقام و ژنوتیپ‌های بومی و خارجی زیتون از نظر تنوع ریخت‌شناختی، کیفیت روغن و ترکیب اسیدهای چرب
title_full مطالعه‌ی برخی از ارقام و ژنوتیپ‌های بومی و خارجی زیتون از نظر تنوع ریخت‌شناختی، کیفیت روغن و ترکیب اسیدهای چرب
title_fullStr مطالعه‌ی برخی از ارقام و ژنوتیپ‌های بومی و خارجی زیتون از نظر تنوع ریخت‌شناختی، کیفیت روغن و ترکیب اسیدهای چرب
title_full_unstemmed مطالعه‌ی برخی از ارقام و ژنوتیپ‌های بومی و خارجی زیتون از نظر تنوع ریخت‌شناختی، کیفیت روغن و ترکیب اسیدهای چرب
title_short مطالعه‌ی برخی از ارقام و ژنوتیپ‌های بومی و خارجی زیتون از نظر تنوع ریخت‌شناختی، کیفیت روغن و ترکیب اسیدهای چرب
title_sort مطالعه‌ی برخی از ارقام و ژنوتیپ‌های بومی و خارجی زیتون از نظر تنوع ریخت‌شناختی، کیفیت روغن و ترکیب اسیدهای چرب
topic تجزیه‌ی خوشه ای
رقم بلیدی
روغن زیتون
صفات فیزیکوشیمیایی
کروماتوگرافی گازی
url https://jopp.gau.ac.ir/article_3157_f59b68a9f15a2a8a9076cc60898d8445.pdf
work_keys_str_mv AT shylslṭạny mṭạlʿhybrkẖyạzạrqạmwzẖnwtyphạybwmywkẖạrjyzytwnạznẓrtnwʿrykẖtsẖnạkẖtyḵyfytrwgẖnwtrḵybạsydhạycẖrb
AT ạsmạʿylsyfy mṭạlʿhybrkẖyạzạrqạmwzẖnwtyphạybwmywkẖạrjyzytwnạznẓrtnwʿrykẖtsẖnạkẖtyḵyfytrwgẖnwtrḵybạsydhạycẖrb
AT ʿẓymqạsmnzẖạd mṭạlʿhybrkẖyạzạrqạmwzẖnwtyphạybwmywkẖạrjyzytwnạznẓrtnwʿrykẖtsẖnạkẖtyḵyfytrwgẖnwtrḵybạsydhạycẖrb
AT ḥsynfrydwny mṭạlʿhybrkẖyạzạrqạmwzẖnwtyphạybwmywkẖạrjyzytwnạznẓrtnwʿrykẖtsẖnạkẖtyḵyfytrwgẖnwtrḵybạsydhạycẖrb