تحلیل ظرفیت رویارویی کشاورزان در برابر مخاطره خشکسالی (نمونه موردی: کشاورزان شهرستان فریمان)
تغییرات اقلیمی و اثرات آن بر جوامع روستایی واقعیت انکارناپذیری است؛ بهطوریکه به عنوان تهدیدی در جهت توسعه و پیشرفت ملی قلمداد می‌گردد. جوامع روستایی در کشورهای در حال توسعه در معرض خطرات مربوط به تغییرات اقلیمی هستند و انطباق‌پذیری (سازگارسازی) برای رویارویی و واکنش مناسب با این امر ضروری است؛ ازا...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2020-08-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_34110_7ef7c137f5819a87e06065ebaec0cbb9.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | تغییرات اقلیمی و اثرات آن بر جوامع روستایی واقعیت انکارناپذیری است؛ بهطوریکه به عنوان تهدیدی در جهت توسعه و پیشرفت ملی قلمداد می‌گردد. جوامع روستایی در کشورهای در حال توسعه در معرض خطرات مربوط به تغییرات اقلیمی هستند و انطباق‌پذیری (سازگارسازی) برای رویارویی و واکنش مناسب با این امر ضروری است؛ ازاینرو این جوامع برای نسلهای آتی خود، از استراتژی‌های رویارویی متنوع، بهمنظور پاسخگویی به تنشهای زیستمحیطی بهره میگیرند. هدف این مطالعه، کاربرد دیدگاهی تلفیقی در ارزیابی ظرفیت رویارویی اجتماعات روستایی در برابر خشکسالی؛ در سه بُعد آگاهی، توانایی و اقدام و با محوریت اصول چهارگانه دانش مدیریت بحران، یعنی پیشگیری، آمادگی، و مواجهه و با دو رویکرد سازهای و غیرسازهای، در منطقه فریمان استان خراسان رضوی، کشور ایران میباشد. مطالعه حاضر با رویکرد توصیفی - تحلیلی و ماهیت کاربردی، دو گام اساسی را دربرمیگیرد: 1) تعیین شاخص‌ها و معیارهای ظرفیت رویارویی و انطباق‌پذیری با استناد به پیشینه نظری و مطالعات کتابخانه‌ای؛ 2) مطالعات میدانی به شیوۀ پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه در 5 دهستان و بین 170 کشاورز انجام شده است. یافته‌های تحقیق در تمامی ابعاد ظرفیت رویارویی و انطباق‌پذیری بیانگر وضعیت نامناسب کشاورزان در مناطق روستایی مورد مطالعه میباشد؛ بهطوریکه نتایج آزمون T تک نمونه‌ای در ارتباط با سه بعد اصلی آگاهی(میانگین 45/2)، توانایی(میانگین 22/2)، و اقدام (میانگین 99/1) نشان از پایینتر بودن این ابعاد از سطح میانگین 3 است. همچنین نتایج آزمون ANOVA در ارتباط میان متغیر تحصیلات و گروه سنی که با مؤلفههای ظرفیت رویارویی و انطباق‌پذیری موردبررسی قرار گرفت، نشان داد که جز در بعد غیرسازهای ظرفیت اقدام در سنجش متغیر تحصیلات با سطح معناداری 078/0 و متغیر سن با سطح معناداری 098/0؛ در سایر موارد، تفاوت معناداری میان سطوح مختلف تحصیلی و سنی با سطوح ظرفیت رویارویی و انطباق‌پذیری وجود دارد. بر اساس نتایج آزمون همبستگی، رابطه میان متغیر «وسعت زمین کشاورزی» با سطوح ظرفیت رویارویی در مؤلفه توانایی و در بعد مواجهه در سطح معناداری 043/0 و ضریب همبستگی 163/0 معنادار است. همچنین در مؤلفه اقدام، وسعت زمین کشاورزی در ابعاد غیرسازهای با سطح معناداری 004/0 و ضریب همبستگی 231/0 و بعد نهادی ـ ارتباطی با سطح معناداری 008/0 و ضریب همبستگی 214/0 ارتباط معناداری را نشان میدهند. همچنین در مؤلفه اقدام نیز با سطح معناداری 015/0 و ضریب همبستگی 196/0 نشان از ارتباط معنادار دارد. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-1682 2383-3076 |