بررسی تنوع نتاج پایه سیب گمی آلماسی (Malus × domestica cv. Gami Almasi) با استفاده از صفات مورفولوژیکی
سابقه و هدف: استفاده از پایه‌های پاکوتاه محلی به دلیل سازگاری با اقلیم منطقه، جلوگیری از ورود آفات و بیماریها به داخل کشور و صرفه‌جویی در هزینه‌های تهیه و تولید آنها حائز اهمیت می‌باشد. بنابراین در اغلب کشور‌های تولید کننده سیب دنیا براساس نیاز اقلیمی و نیاز باغداران آن کشور پایه‌های متنوعی برای سیب...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2021-02-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5365_54642197061abe37780dd8aa8d29ee59.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586575063547904 |
|---|---|
| author | شبنم جلیل زاده خوئی لطفعلی ناصری بابک عبدالهی مندولکانی |
| author_facet | شبنم جلیل زاده خوئی لطفعلی ناصری بابک عبدالهی مندولکانی |
| author_sort | شبنم جلیل زاده خوئی |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: استفاده از پایه‌های پاکوتاه محلی به دلیل سازگاری با اقلیم منطقه، جلوگیری از ورود آفات و بیماریها به داخل کشور و صرفه‌جویی در هزینه‌های تهیه و تولید آنها حائز اهمیت می‌باشد. بنابراین در اغلب کشور‌های تولید کننده سیب دنیا براساس نیاز اقلیمی و نیاز باغداران آن کشور پایه‌های متنوعی برای سیب اصلاح و معرفی گردیده است. سیب گمیآلماسی یک رقم سیب پاکوتاه بومی استان آذربایجان‌غربی، و سازگار با شرایط اقلیمی و خاکی این منطقه بوده و دارای صفات مثبت از قبیل پاکوتاهی، زود باردهی، سازگاری خوب با ارقام تجاری سیب، متحمل به سرما و خاک‌های آهکی و تکثیر آسان است، ولی برخی ویژگی‌های نامطلوب این رقم امکان استفاده مستقیم از آن به عنوان پایه را محدود می‌کند، از اینرو در این تحقیق به منظور دستیابی به پایه مناسب برای سیب، ویژگی‌های نتاج حاصل از هیبریداسیون سیب گمیآلماسی مورد ارزیابی قرار گرفتند.مواد و روش‌ها: به منظور ارزیابی تنوع مورفولوژیکی نتاج حاصل از هیبریداسیون سیب گمیآلماسی و سایر والدین احتمالی آنها (-M9، MM109، M7، M4 و M26) که در باغ تحقیقاتی دانشگاه ارومیه کاشته شده‌اند، صفات مورفولوژیک از قبیل: سطح برگ، شاخص کلروفیل، طول میانگره، ارتفاع درخت، رشد رویشی سالیانه، تولید پاجوش، کلروز آهن، وجود زگیل پوستی، زاویه شاخهها، آلودگی به آفت شته مومی، آلودگی به بیماری سفیدک سطحی، آلودگی به آفت سنک گلابی و انعطافپذیری شاخهها اندازه‌گیری شد. از89 ژنوتیپ ارزیابی شده، 24 ژنوتیپ حاصل گرده‌افشانی کنترل شده گمی آلماسی و MM109به روش دستی، و 59 ژنوتیپ حاصل گرده‌افشانی آزاد گمی آلماسی بودند. برای مشخص کردن تنوع، همبستگی‌‌های بین صفات تعیین، کلاستر مربوطه با روش وارد رسم، و به منظور تعیین گروه‌‌بندی مناسب از نظر آماری، از تابع تشخیص و تجزیه واریانس چند متغییره استفاده گردید.یافته‌ها: براساس نتایج تجزیه همبستگی، صفات رویشی مثل ارتفاع درخت، طول رشد رویشی سالیانه، شاخص کلروفیل، طول میانگره با انعطافپذیری شاخهها همبستگی مثبت معنی‌داری را نشان دادند؛ و میزان پاجوشدهی با وجود ریشه‌های زیر پوستی همبستگی مثبت معنی‌دار، و وجود ریشه‌های زیرپوستی با میزان آلودگی به شته مومی همبستگی مثبت معنی‌داری داشت. براساس نتایج تجزیه خوشه‌ای به روش وارد، 89 درخت سیب مورد بررسی به سه گروه تقسیم شدند. گروه یک درختانی با ارتفاع زیاد و متحمل به عوامل بیماری‌زا و آفات، با کمترین پاجوش و زگیل پوستی بودند؛ و گروه دوم درختانی با ارتفاع متوسط و حساس به عوامل بیماری‌زا و آفات، و دارای پاجوش و زگیل‌پوستی بودند؛ و گروه سوم درختانی پاکوتاه و تاحدودی متحمل به عوامل بیماری‌زا و آفات بوده و پاجوش، زگیل‌پوستی و کلروز آهن کمتری داشتند. نتیجه‌گیری: درختان گروه دو به دلیل دارا بودن صفات مورفولوژیکی نامطلوب از قبیل پاجوشدهی زیاد، آلودگی به شته‌مومی، دارا بودن زگیل‌پوستی، کلروزآهن، شکنندگی شاخهها، پایه‌های مناسبی برای سیب نیستند. در صورتی که هدف انتخاب پایه‌های سیب مقاوم به آفات و بیماریها، بدون نیاز به داربست باشد درختان گروه یک مناسب بوده، و اگر هدف انتخاب پایه‌های پاکوتاه سیب با پاجوشدهی کم، علائم کلروزآهن کمتر با حساسیت متوسط به شته‌مومی و انعطافپذیری متوسط شاخه باشد، درختان گروه سه پایه‌های مناسبی هستند. |
| format | Article |
| id | doaj-art-626f795dfac140b6935f7bf6ef9f0d16 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2021-02-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-626f795dfac140b6935f7bf6ef9f0d162025-01-25T06:58:30ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782021-02-0127416517910.22069/jopp.2020.17197.25855365بررسی تنوع نتاج پایه سیب گمی آلماسی (Malus × domestica cv. Gami Almasi) با استفاده از صفات مورفولوژیکیشبنم جلیل زاده خوئی0لطفعلی ناصری1بابک عبدالهی مندولکانی2دانشجوی دکتری میوه‌کاری، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایراندانشیار گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران،دانشیار گروه اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایرانسابقه و هدف: استفاده از پایه‌های پاکوتاه محلی به دلیل سازگاری با اقلیم منطقه، جلوگیری از ورود آفات و بیماریها به داخل کشور و صرفه‌جویی در هزینه‌های تهیه و تولید آنها حائز اهمیت می‌باشد. بنابراین در اغلب کشور‌های تولید کننده سیب دنیا براساس نیاز اقلیمی و نیاز باغداران آن کشور پایه‌های متنوعی برای سیب اصلاح و معرفی گردیده است. سیب گمیآلماسی یک رقم سیب پاکوتاه بومی استان آذربایجان‌غربی، و سازگار با شرایط اقلیمی و خاکی این منطقه بوده و دارای صفات مثبت از قبیل پاکوتاهی، زود باردهی، سازگاری خوب با ارقام تجاری سیب، متحمل به سرما و خاک‌های آهکی و تکثیر آسان است، ولی برخی ویژگی‌های نامطلوب این رقم امکان استفاده مستقیم از آن به عنوان پایه را محدود می‌کند، از اینرو در این تحقیق به منظور دستیابی به پایه مناسب برای سیب، ویژگی‌های نتاج حاصل از هیبریداسیون سیب گمیآلماسی مورد ارزیابی قرار گرفتند.مواد و روش‌ها: به منظور ارزیابی تنوع مورفولوژیکی نتاج حاصل از هیبریداسیون سیب گمیآلماسی و سایر والدین احتمالی آنها (-M9، MM109، M7، M4 و M26) که در باغ تحقیقاتی دانشگاه ارومیه کاشته شده‌اند، صفات مورفولوژیک از قبیل: سطح برگ، شاخص کلروفیل، طول میانگره، ارتفاع درخت، رشد رویشی سالیانه، تولید پاجوش، کلروز آهن، وجود زگیل پوستی، زاویه شاخهها، آلودگی به آفت شته مومی، آلودگی به بیماری سفیدک سطحی، آلودگی به آفت سنک گلابی و انعطافپذیری شاخهها اندازه‌گیری شد. از89 ژنوتیپ ارزیابی شده، 24 ژنوتیپ حاصل گرده‌افشانی کنترل شده گمی آلماسی و MM109به روش دستی، و 59 ژنوتیپ حاصل گرده‌افشانی آزاد گمی آلماسی بودند. برای مشخص کردن تنوع، همبستگی‌‌های بین صفات تعیین، کلاستر مربوطه با روش وارد رسم، و به منظور تعیین گروه‌‌بندی مناسب از نظر آماری، از تابع تشخیص و تجزیه واریانس چند متغییره استفاده گردید.یافته‌ها: براساس نتایج تجزیه همبستگی، صفات رویشی مثل ارتفاع درخت، طول رشد رویشی سالیانه، شاخص کلروفیل، طول میانگره با انعطافپذیری شاخهها همبستگی مثبت معنی‌داری را نشان دادند؛ و میزان پاجوشدهی با وجود ریشه‌های زیر پوستی همبستگی مثبت معنی‌دار، و وجود ریشه‌های زیرپوستی با میزان آلودگی به شته مومی همبستگی مثبت معنی‌داری داشت. براساس نتایج تجزیه خوشه‌ای به روش وارد، 89 درخت سیب مورد بررسی به سه گروه تقسیم شدند. گروه یک درختانی با ارتفاع زیاد و متحمل به عوامل بیماری‌زا و آفات، با کمترین پاجوش و زگیل پوستی بودند؛ و گروه دوم درختانی با ارتفاع متوسط و حساس به عوامل بیماری‌زا و آفات، و دارای پاجوش و زگیل‌پوستی بودند؛ و گروه سوم درختانی پاکوتاه و تاحدودی متحمل به عوامل بیماری‌زا و آفات بوده و پاجوش، زگیل‌پوستی و کلروز آهن کمتری داشتند. نتیجه‌گیری: درختان گروه دو به دلیل دارا بودن صفات مورفولوژیکی نامطلوب از قبیل پاجوشدهی زیاد، آلودگی به شته‌مومی، دارا بودن زگیل‌پوستی، کلروزآهن، شکنندگی شاخهها، پایه‌های مناسبی برای سیب نیستند. در صورتی که هدف انتخاب پایه‌های سیب مقاوم به آفات و بیماریها، بدون نیاز به داربست باشد درختان گروه یک مناسب بوده، و اگر هدف انتخاب پایه‌های پاکوتاه سیب با پاجوشدهی کم، علائم کلروزآهن کمتر با حساسیت متوسط به شته‌مومی و انعطافپذیری متوسط شاخه باشد، درختان گروه سه پایه‌های مناسبی هستند.https://jopp.gau.ac.ir/article_5365_54642197061abe37780dd8aa8d29ee59.pdf"تجزیه خوشه ای""تنوع مورفولوژیکی""سیب"" همبستگی صفات" |
| spellingShingle | شبنم جلیل زاده خوئی لطفعلی ناصری بابک عبدالهی مندولکانی بررسی تنوع نتاج پایه سیب گمی آلماسی (Malus × domestica cv. Gami Almasi) با استفاده از صفات مورفولوژیکی Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī "تجزیه خوشه ای" "تنوع مورفولوژیکی" "سیب" " همبستگی صفات" |
| title | بررسی تنوع نتاج پایه سیب گمی آلماسی (Malus × domestica cv. Gami Almasi) با استفاده از صفات مورفولوژیکی |
| title_full | بررسی تنوع نتاج پایه سیب گمی آلماسی (Malus × domestica cv. Gami Almasi) با استفاده از صفات مورفولوژیکی |
| title_fullStr | بررسی تنوع نتاج پایه سیب گمی آلماسی (Malus × domestica cv. Gami Almasi) با استفاده از صفات مورفولوژیکی |
| title_full_unstemmed | بررسی تنوع نتاج پایه سیب گمی آلماسی (Malus × domestica cv. Gami Almasi) با استفاده از صفات مورفولوژیکی |
| title_short | بررسی تنوع نتاج پایه سیب گمی آلماسی (Malus × domestica cv. Gami Almasi) با استفاده از صفات مورفولوژیکی |
| title_sort | بررسی تنوع نتاج پایه سیب گمی آلماسی malus domestica cv gami almasi با استفاده از صفات مورفولوژیکی |
| topic | "تجزیه خوشه ای" "تنوع مورفولوژیکی" "سیب" " همبستگی صفات" |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_5365_54642197061abe37780dd8aa8d29ee59.pdf |
| work_keys_str_mv | AT sẖbnmjlylzạdhkẖwỷy brrsytnwʿntạjpạyhsybgmyậlmạsymalusdomesticacvgamialmasibạạstfạdhạzṣfạtmwrfwlwzẖyḵy AT lṭfʿlynạṣry brrsytnwʿntạjpạyhsybgmyậlmạsymalusdomesticacvgamialmasibạạstfạdhạzṣfạtmwrfwlwzẖyḵy AT bạbḵʿbdạlhymndwlḵạny brrsytnwʿntạjpạyhsybgmyậlmạsymalusdomesticacvgamialmasibạạstfạdhạzṣfạtmwrfwlwzẖyḵy |