اثر تنش شوری بر پارامترهای رشدی و فتوسنتزی دو رقم هیبرید و ایرانی اسفناج
سابقه و هدف: شوری بیش از حد خاک باعث کاهش تولید محصولات کشاورزی از جمله سبزی‌ها می‌شود که به‌ویژه بخش‌های رویشی آنها حساس هستند. آستانه شوری بیشتر سبزی‌ها کم است (بین 1 تا 5/2 دسی‌زیمنس بر متر) و تحمل به شوری آنها هنگامی که از آب شور برای آبیاری استفاده می‌شود، کاهش می‌یابد. انتخاب رقم مناسب برای...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2021-06-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5612_01485c23f6e575b2f3e55960f75fe578.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586574824472576 |
|---|---|
| author | مینا بیارش محمود رقامی |
| author_facet | مینا بیارش محمود رقامی |
| author_sort | مینا بیارش |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: شوری بیش از حد خاک باعث کاهش تولید محصولات کشاورزی از جمله سبزی‌ها می‌شود که به‌ویژه بخش‌های رویشی آنها حساس هستند. آستانه شوری بیشتر سبزی‌ها کم است (بین 1 تا 5/2 دسی‌زیمنس بر متر) و تحمل به شوری آنها هنگامی که از آب شور برای آبیاری استفاده می‌شود، کاهش می‌یابد. انتخاب رقم مناسب برای مناطقی با شوری بالا از نخستین راهکارهای مدیریتی برای تولید محصولاتی با کیفیت و کمیت بالا می‌باشد. اسفناج از نظر تحمل به شوری در گروه گیاهان نسبتا حساس قرار دارد هرچند بین ارقام مختلف تفاوت‌هایی وجود دارد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی شاخص‌های رشدی و فتوسنتزی دو رقم اسفناج، تحت تنش شوری و مشخص کردن رقم مقاوم‌تر به شوری و مناسب کشت در مناطق شور طراحی و اجرا شد.مواد و روش‌ها: این پژوهش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ولیعصر رفسنجان در سال زراعی 1397 انجام گرفت که فاکتورها شامل تنش شوری (در چهار سطح 0، 10، 20، 30 میلی‌مول) و رقم (شامل دو رقم هیبرید ایتالیایی "ناریتا" و رقم ایرانی "برگ‌پهن ورامین") بود. پس از گذشت 45 روز از اعمال تیمارهای شوری برداشت صورت گرفت و پارامترهای مورد نظر اندازه‌گیری شد. صفاتی مانند وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، سطح برگ، تعداد برگ، رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیل a,b)، کلروفیل کل، شاخص سبزینگی، کاروتنوئید، نرخ فتوسنتز، نرخ تعرق، هدایت روزنه‌ای، نسبت فلورسانس متغیر به فلورسانس حداکثر (Fv/Fm) و شاخص کارآیی دستگاه فتوسنتزی (PI) مورد مطالعه قرار گرفتند.یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد که شاخص‌های رشدی هر دو رقم اسفناج نظیر تعداد برگ، سطح برگ وزن‌تر ریشه، وزن خشک ریشه، وزن‌تر اندام هوایی و وزن خشک اندام هوایی در شرایط تنش شوری کاهش یافت. با افزایش سطوح تنش، سطح برگ هر دو رقم کاهش یافت اما سطح برگ رقم ایرانی در مقایسه با رقم هیبرید بیشتر بود. نتایج همچنین نشان داد که مقدار رنگیزه‌های فتوسنتزی رقم ایرانی در مقایسه با رقم هیبرید در شرایط شوری بیشتر بود. به طور کلی مقدار کلروفیل کل در شرایط تنش شوری کاهش یافت اما مقدار کلروفیل a و کلروفیل کل در رقم ایرانی بیشتر بود. شاخص‌های فتوسنتزی نظیر نرخ فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای، نرخ تعرق و نیز شاخص فلورسانس کلروفیل در شرایط تنش شوری کاهش یافت که این کاهش در دو رقم ایرانی و هیبرید متفاوت بود و کاهش بیشتر این پارامترها در شرایط تنش در رقم ایرانی کمتر از رقم هیبرید بود.نتیجه‌گیری: شاخص‌های رشدی نظیر سطح برگ، تعداد برگ، وزن‌تر ریشه، وزن خشک ریشه، وزن‌تر اندام هوایی و وزن خشک اندام هوایی دو رقم اسفناج در شرایط شوری کاهش یافت. مقدار رنگیزه‌های فتوسنتزی رقم ایرانی در مقایسه با رقم هیبرید بیشتر بود و در هر دو رقم تحت تنش شوری کاهش یافت. شاخص‌های فتوسنتزی نیز در شرایط تنش شوری کاهش یافت هرچند تغییرات شاخص‌های فتوسنتزی در هر دو رقم به طور تقریبی یکسان بود اما مقدار این شاخص‌ها در رقم ایرانی بیشتر بود. به‌طور کلی تنش شوری باعث کاهش پارامترهای رشدی و فتوسنتزی هر دو رقم ایرانی و هیبرید اسفناج شد اما کاهش خصوصیات رشدی در رقم "برگ‌پهن ورامین" کمتر از رقم هیبرید بود. بنابراین به نظر می‌رسد رقم ایرانی نسبت به رقم هیبرید به تنش شوری متحمل‌تر باشد که این تفاوت ارقام به تنش شوری را می‌توان به ماهیت ژنتیکی آنها نسبت داد. |
| format | Article |
| id | doaj-art-6254fe68155f47f6aa2f5b2b5e2143a9 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2021-06-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-6254fe68155f47f6aa2f5b2b5e2143a92025-01-25T06:59:18ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782021-06-0128213114610.22069/jopp.2021.17995.26705612اثر تنش شوری بر پارامترهای رشدی و فتوسنتزی دو رقم هیبرید و ایرانی اسفناجمینا بیارش0محمود رقامی1دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد علوم باغبانی، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر رفسنجان، رفسنجان، ایراناستادیار گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر رفسنجان، رفسنجان، ایرانسابقه و هدف: شوری بیش از حد خاک باعث کاهش تولید محصولات کشاورزی از جمله سبزی‌ها می‌شود که به‌ویژه بخش‌های رویشی آنها حساس هستند. آستانه شوری بیشتر سبزی‌ها کم است (بین 1 تا 5/2 دسی‌زیمنس بر متر) و تحمل به شوری آنها هنگامی که از آب شور برای آبیاری استفاده می‌شود، کاهش می‌یابد. انتخاب رقم مناسب برای مناطقی با شوری بالا از نخستین راهکارهای مدیریتی برای تولید محصولاتی با کیفیت و کمیت بالا می‌باشد. اسفناج از نظر تحمل به شوری در گروه گیاهان نسبتا حساس قرار دارد هرچند بین ارقام مختلف تفاوت‌هایی وجود دارد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی شاخص‌های رشدی و فتوسنتزی دو رقم اسفناج، تحت تنش شوری و مشخص کردن رقم مقاوم‌تر به شوری و مناسب کشت در مناطق شور طراحی و اجرا شد.مواد و روش‌ها: این پژوهش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ولیعصر رفسنجان در سال زراعی 1397 انجام گرفت که فاکتورها شامل تنش شوری (در چهار سطح 0، 10، 20، 30 میلی‌مول) و رقم (شامل دو رقم هیبرید ایتالیایی "ناریتا" و رقم ایرانی "برگ‌پهن ورامین") بود. پس از گذشت 45 روز از اعمال تیمارهای شوری برداشت صورت گرفت و پارامترهای مورد نظر اندازه‌گیری شد. صفاتی مانند وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، سطح برگ، تعداد برگ، رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیل a,b)، کلروفیل کل، شاخص سبزینگی، کاروتنوئید، نرخ فتوسنتز، نرخ تعرق، هدایت روزنه‌ای، نسبت فلورسانس متغیر به فلورسانس حداکثر (Fv/Fm) و شاخص کارآیی دستگاه فتوسنتزی (PI) مورد مطالعه قرار گرفتند.یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد که شاخص‌های رشدی هر دو رقم اسفناج نظیر تعداد برگ، سطح برگ وزن‌تر ریشه، وزن خشک ریشه، وزن‌تر اندام هوایی و وزن خشک اندام هوایی در شرایط تنش شوری کاهش یافت. با افزایش سطوح تنش، سطح برگ هر دو رقم کاهش یافت اما سطح برگ رقم ایرانی در مقایسه با رقم هیبرید بیشتر بود. نتایج همچنین نشان داد که مقدار رنگیزه‌های فتوسنتزی رقم ایرانی در مقایسه با رقم هیبرید در شرایط شوری بیشتر بود. به طور کلی مقدار کلروفیل کل در شرایط تنش شوری کاهش یافت اما مقدار کلروفیل a و کلروفیل کل در رقم ایرانی بیشتر بود. شاخص‌های فتوسنتزی نظیر نرخ فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای، نرخ تعرق و نیز شاخص فلورسانس کلروفیل در شرایط تنش شوری کاهش یافت که این کاهش در دو رقم ایرانی و هیبرید متفاوت بود و کاهش بیشتر این پارامترها در شرایط تنش در رقم ایرانی کمتر از رقم هیبرید بود.نتیجه‌گیری: شاخص‌های رشدی نظیر سطح برگ، تعداد برگ، وزن‌تر ریشه، وزن خشک ریشه، وزن‌تر اندام هوایی و وزن خشک اندام هوایی دو رقم اسفناج در شرایط شوری کاهش یافت. مقدار رنگیزه‌های فتوسنتزی رقم ایرانی در مقایسه با رقم هیبرید بیشتر بود و در هر دو رقم تحت تنش شوری کاهش یافت. شاخص‌های فتوسنتزی نیز در شرایط تنش شوری کاهش یافت هرچند تغییرات شاخص‌های فتوسنتزی در هر دو رقم به طور تقریبی یکسان بود اما مقدار این شاخص‌ها در رقم ایرانی بیشتر بود. به‌طور کلی تنش شوری باعث کاهش پارامترهای رشدی و فتوسنتزی هر دو رقم ایرانی و هیبرید اسفناج شد اما کاهش خصوصیات رشدی در رقم "برگ‌پهن ورامین" کمتر از رقم هیبرید بود. بنابراین به نظر می‌رسد رقم ایرانی نسبت به رقم هیبرید به تنش شوری متحمل‌تر باشد که این تفاوت ارقام به تنش شوری را می‌توان به ماهیت ژنتیکی آنها نسبت داد.https://jopp.gau.ac.ir/article_5612_01485c23f6e575b2f3e55960f75fe578.pdf"برگ‌پهن ورامین""سطح برگ ""شاخص fv/fm"" کلرید سدیم""نرخ فتوسنتز" |
| spellingShingle | مینا بیارش محمود رقامی اثر تنش شوری بر پارامترهای رشدی و فتوسنتزی دو رقم هیبرید و ایرانی اسفناج Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī "برگ‌پهن ورامین" "سطح برگ " "شاخص fv/fm" " کلرید سدیم" "نرخ فتوسنتز" |
| title | اثر تنش شوری بر پارامترهای رشدی و فتوسنتزی دو رقم هیبرید و ایرانی اسفناج |
| title_full | اثر تنش شوری بر پارامترهای رشدی و فتوسنتزی دو رقم هیبرید و ایرانی اسفناج |
| title_fullStr | اثر تنش شوری بر پارامترهای رشدی و فتوسنتزی دو رقم هیبرید و ایرانی اسفناج |
| title_full_unstemmed | اثر تنش شوری بر پارامترهای رشدی و فتوسنتزی دو رقم هیبرید و ایرانی اسفناج |
| title_short | اثر تنش شوری بر پارامترهای رشدی و فتوسنتزی دو رقم هیبرید و ایرانی اسفناج |
| title_sort | اثر تنش شوری بر پارامترهای رشدی و فتوسنتزی دو رقم هیبرید و ایرانی اسفناج |
| topic | "برگ‌پهن ورامین" "سطح برگ " "شاخص fv/fm" " کلرید سدیم" "نرخ فتوسنتز" |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_5612_01485c23f6e575b2f3e55960f75fe578.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mynạbyạrsẖ ạtẖrtnsẖsẖwrybrpạrạmtrhạyrsẖdywftwsntzydwrqmhybrydwạyrạnyạsfnạj AT mḥmwdrqạmy ạtẖrtnsẖsẖwrybrpạrạmtrhạyrsẖdywftwsntzydwrqmhybrydwạyrạnyạsfnạj |