منشأیابی و بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ذرات گرد و غبار در شهرستان سرخس

شهرستان سرخس در شمال شرقی ایران، با آب و هوایی خشک و بیابانی در استان خراسان رضوی قرار دارد. این شهرستان اگرچه در حوزه آلاینده­های گازی مشکلی ندارد، اما ریزگرد­ها بیشتر از گذشته باعث بروز روز­های ناسالم می­شود .هدف از این تحقیق بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی، بر فراز شهرستان سرخس و شناسایی منابع و ک...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: معصومه درمانی, هایده آرا, علیرضا راشکی, آبرادات مافی
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2020-11-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_34334_9846a5b993f60d98ce527352f48de64e.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832591372292456448
author معصومه درمانی
هایده آرا
علیرضا راشکی
آبرادات مافی
author_facet معصومه درمانی
هایده آرا
علیرضا راشکی
آبرادات مافی
author_sort معصومه درمانی
collection DOAJ
description شهرستان سرخس در شمال شرقی ایران، با آب و هوایی خشک و بیابانی در استان خراسان رضوی قرار دارد. این شهرستان اگرچه در حوزه آلاینده­های گازی مشکلی ندارد، اما ریزگرد­ها بیشتر از گذشته باعث بروز روز­های ناسالم می­شود .هدف از این تحقیق بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی، بر فراز شهرستان سرخس و شناسایی منابع و کانی­های تشکیل­دهنده گرد­و­غبار است .نمونه­برداری به صورت تکرار مکانی در هنگام فصول تابستان و پاییز سال 1398 صورت پذیرفته است. این پژوهش بر روی ذرات ریز گرد با اندازه کمتر از 10میکرومتر در ارتفاع 2-4 متری از سطح زمین انجام شده است. با استفاده از روش‌های طیف‌سنجی القایی، پراش پرتوایکس، فلزات و کانی­های حاضر در ذرات گرد­و­غبار شناسایی و با به کارگیری میکروسکوپ الکترونی و آنالیز لیزری، شکل ذرات و اندازه آن­ها تعیین گردیده است. طبق نتایج به دست آمده. فلزات: کلسیم، آلومینیوم، سدیم، آهن، گوگرد، تیتانیوم، بر، منگنز، روی و استرانسیوم بالاترین میزان غلظت را در گرد­و­غبار روستا­های تعیین شده، دارند. بررسی کانی­شناسی ذرات گرد­و­غبار نشان می­دهد که بیشترین غلظت کانی رسی تشکیل دهنده ذرات شامل: کائولینیت، کلریت، کوارتز، کلسیت، ژیبس است. کلسیم و آلومینیوم نیز با بالاترین میزان غلظت در بین فلزات محلول نشانگر منشأ خاکزاد بودن گرد­و­غبار منطقه می­باشد. همچنین برای عناصر همانند: استرانسیوم و گوگرد و ژیبس می­توان منشأ تبخیری برای آن در نظر گرفت، از سوی دیگر غلظت بالای عناصر سمی و شیمیایی شامل: آرسنیک، سرب و روی را می­توان به پالایشگاه خانگیران نسبت داد. بنابراین  گرد­و­غبار منطقه سرخس دارای سه منشأ خاکزاد، تبخیری و شیمیایی می­باشد.
format Article
id doaj-art-5d3b85000dc24d37a7096f59c977c60b
institution Kabale University
issn 2322-1682
2383-3076
language English
publishDate 2020-11-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj-art-5d3b85000dc24d37a7096f59c977c60b2025-01-22T13:01:24ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762020-11-0193213710.22067/geo.v9i3.8797034334منشأیابی و بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ذرات گرد و غبار در شهرستان سرخسمعصومه درمانی0هایده آرا1علیرضا راشکی2آبرادات مافی3دانش‌آموخته دکتری بیابان‌زدایی، دانشگاه سمنان، ایراناستادیار گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان، سمنان، ایراندانشیار گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایرانکارشناس زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی شمال شرق کشور، مربی، ایرانشهرستان سرخس در شمال شرقی ایران، با آب و هوایی خشک و بیابانی در استان خراسان رضوی قرار دارد. این شهرستان اگرچه در حوزه آلاینده­های گازی مشکلی ندارد، اما ریزگرد­ها بیشتر از گذشته باعث بروز روز­های ناسالم می­شود .هدف از این تحقیق بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی، بر فراز شهرستان سرخس و شناسایی منابع و کانی­های تشکیل­دهنده گرد­و­غبار است .نمونه­برداری به صورت تکرار مکانی در هنگام فصول تابستان و پاییز سال 1398 صورت پذیرفته است. این پژوهش بر روی ذرات ریز گرد با اندازه کمتر از 10میکرومتر در ارتفاع 2-4 متری از سطح زمین انجام شده است. با استفاده از روش‌های طیف‌سنجی القایی، پراش پرتوایکس، فلزات و کانی­های حاضر در ذرات گرد­و­غبار شناسایی و با به کارگیری میکروسکوپ الکترونی و آنالیز لیزری، شکل ذرات و اندازه آن­ها تعیین گردیده است. طبق نتایج به دست آمده. فلزات: کلسیم، آلومینیوم، سدیم، آهن، گوگرد، تیتانیوم، بر، منگنز، روی و استرانسیوم بالاترین میزان غلظت را در گرد­و­غبار روستا­های تعیین شده، دارند. بررسی کانی­شناسی ذرات گرد­و­غبار نشان می­دهد که بیشترین غلظت کانی رسی تشکیل دهنده ذرات شامل: کائولینیت، کلریت، کوارتز، کلسیت، ژیبس است. کلسیم و آلومینیوم نیز با بالاترین میزان غلظت در بین فلزات محلول نشانگر منشأ خاکزاد بودن گرد­و­غبار منطقه می­باشد. همچنین برای عناصر همانند: استرانسیوم و گوگرد و ژیبس می­توان منشأ تبخیری برای آن در نظر گرفت، از سوی دیگر غلظت بالای عناصر سمی و شیمیایی شامل: آرسنیک، سرب و روی را می­توان به پالایشگاه خانگیران نسبت داد. بنابراین  گرد­و­غبار منطقه سرخس دارای سه منشأ خاکزاد، تبخیری و شیمیایی می­باشد.https://geoeh.um.ac.ir/article_34334_9846a5b993f60d98ce527352f48de64e.pdfذرات گرد‌و‌غبارخصوصیات فیزیکی و شیمیاییxrdsem
spellingShingle معصومه درمانی
هایده آرا
علیرضا راشکی
آبرادات مافی
منشأیابی و بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ذرات گرد و غبار در شهرستان سرخس
جغرافیا و مخاطرات محیطی
ذرات گرد‌و‌غبار
خصوصیات فیزیکی و شیمیایی
xrd
sem
title منشأیابی و بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ذرات گرد و غبار در شهرستان سرخس
title_full منشأیابی و بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ذرات گرد و غبار در شهرستان سرخس
title_fullStr منشأیابی و بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ذرات گرد و غبار در شهرستان سرخس
title_full_unstemmed منشأیابی و بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ذرات گرد و غبار در شهرستان سرخس
title_short منشأیابی و بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ذرات گرد و غبار در شهرستان سرخس
title_sort منشأیابی و بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ذرات گرد و غبار در شهرستان سرخس
topic ذرات گرد‌و‌غبار
خصوصیات فیزیکی و شیمیایی
xrd
sem
url https://geoeh.um.ac.ir/article_34334_9846a5b993f60d98ce527352f48de64e.pdf
work_keys_str_mv AT mʿṣwmhdrmạny mnsẖạyạbywbrrsykẖṣwṣyạtfyzyḵywsẖymyạyydẖrạtgrdwgẖbạrdrsẖhrstạnsrkẖs
AT hạydhậrạ mnsẖạyạbywbrrsykẖṣwṣyạtfyzyḵywsẖymyạyydẖrạtgrdwgẖbạrdrsẖhrstạnsrkẖs
AT ʿlyrḍạrạsẖḵy mnsẖạyạbywbrrsykẖṣwṣyạtfyzyḵywsẖymyạyydẖrạtgrdwgẖbạrdrsẖhrstạnsrkẖs
AT ậbrạdạtmạfy mnsẖạyạbywbrrsykẖṣwṣyạtfyzyḵywsẖymyạyydẖrạtgrdwgẖbạrdrsẖhrstạnsrkẖs