مقایسه خصوصیات کمی و کیفی 35 دورگ و ژنوتیپ امیدبخش زردآلو در شرایط استان خراسان رضوی
سابقه و هدف: یکی از اهداف مهم اصلاح زردآلو در ایران، دست‌یابی به ارقام جدید سازگار با خصوصیات مطلوب است. بنابراین ضروریست قبل از معرفی، سازگاری ژنوتیپ های امیدبخش در نقاط مختلف کشور مورد ارزیابی قرار گیرد. این مطالعه با هدف بررسی سازگاری و تعیین خصوصیات کمی و کیفی 35 دورگ و ژنوتیپ به‌دست آمده از برن...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2021-09-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5735_6cf808c332937945a757689a59c50644.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586573124730880 |
|---|---|
| author | ابراهیم گنجی مقدم جلیل دژمپور محبوبه زمانی پور |
| author_facet | ابراهیم گنجی مقدم جلیل دژمپور محبوبه زمانی پور |
| author_sort | ابراهیم گنجی مقدم |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: یکی از اهداف مهم اصلاح زردآلو در ایران، دست‌یابی به ارقام جدید سازگار با خصوصیات مطلوب است. بنابراین ضروریست قبل از معرفی، سازگاری ژنوتیپ های امیدبخش در نقاط مختلف کشور مورد ارزیابی قرار گیرد. این مطالعه با هدف بررسی سازگاری و تعیین خصوصیات کمی و کیفی 35 دورگ و ژنوتیپ به‌دست آمده از برنامه اصلاحی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی اجرا شد. مواد و روش‌ها: در این پروژه 35 ژنوتیپ انتخابی و امید بخش زردآلو که در ایستگاه تحقیقات باغبانی سهند طی سالیان گذشته از طریق هیبریداسیون و انتخاب از میان ژنوتیپ‌های بومی بدست آمده‌اند، برای انجام آزمایشات طی سال‌های 1396 تا 1398 مورد ارزیابی قرار گرفتند و ژنوتیپ‌ها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفتند. فاکتورهای اندازه-گیری‌شده شامل صفات فنولوژیکی، مورفولوژیکی وپومولوژیکی بودند. هم‌چنین، همبستگی بین صفات و تجزیه به عامل‌های اصلی نیز انجام گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که ژنوتیپ DM101 زودرس‌ترین و رقم جلیل دیررس‌ترین بودند. ژنوتیپ‌ها از لحاظ قدرت رویشی درخت در سه گروه (قوی، متوسط و ضعیف)، شاخه‌زایی در سه گروه (زیاد، متوسط و کم)، توزیع جوانه در درخت در سه گروه (غالبا روی سیخک، غالبا روی شاخه‌های یکساله، بهطور مساوی روی سیخک و شاخه یکساله)، قرار گرفتند. هم‌چنین، ژنوتیپ‌های مورد بررسی از لحاظ متوسط وزن میوه بسیار متفاوت بودند. بهطوریکه رقم شانلی با 50/75 گرم و AC311 با 90/14 گرم به‌ترتیب از بیشترین و کمترین متوسط وزن برخوردار بودند. ژنوتیپ‌ها از لحاظ میزان عملکرد نیز تفاوت معنی‌داری با یکدیگر داشتند، به‌گونه‌ای‌که بالاترین میزان عملکرد (110 کیلوگرم) در ژنوتیپ AD735 مشاهده شد. مزه مغز اکثر ارقام باستثنای AD741 و AD546 شیرین بودند. مشخصات بیوشیمیایی میوه نیز تغییرات معنی‌داری در بین ژنوتیپ‌ها نشان داد، بهطوریکه دامنه تغییرات مواد جامد محلول از 48/13 درصد در AD650 تا 95/21 درصد در AC801 و HS515 متفاوت بودند. همبستگی مثبتی بین وزن میوه با وزن هسته (73/0) و وزن مغز (26/0) و همبستگی منفی با عملکرد (19/0-) و تعداد روز از مرحله تمام گل تا رسیدن میوه (18/0-) وجود داشت. مواد جامد محلول همبستگی منفی در سطح 5 درصد با اسید کل (21/0-) و همبستگی مثبتی با pH (40/0) در سطح 1 درصد داشت. نتایج تجزیه به مولفه‌های اصلی نشان داد که عامل PC1 با 44/29 درصد کل تغییرات بیانگر خصوصیات پومولوژیکی، عامل PC2 با 00/17 درصد کل تغییرات بیانگر خصوصیات مورفولوژیکی، عامل PC3 با 00/9 درصد کل تغییرات بیانگر خصوصیات فنولوژیکی و عامل PC4 با 00/8 درصد کل تغییرات بیانگر خصوصیات شیمیایی میوه بودند. این چهار ترکیب حدود 94/64 درصد از کل تغییرات را دارا بودند. نتیجه‌گیری: بهطور کلی، ارقام شانلی از لحاظ بزرگی اندازه میوه، جلیل از لحاظ دیررسی، کیفیت میوه و قابلیت خشکباری مناسب و پارسی از لحاظ کیفیت میوه، بازارپسندی و رنگ‌پذیری بسیار عالی نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها برتری داشتند. |
| format | Article |
| id | doaj-art-591e7ea59cdb4843b4ca927b46691d56 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2021-09-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-591e7ea59cdb4843b4ca927b46691d562025-01-25T06:59:32ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782021-09-01283618810.22069/jopp.2021.18181.26935735مقایسه خصوصیات کمی و کیفی 35 دورگ و ژنوتیپ امیدبخش زردآلو در شرایط استان خراسان رضویابراهیم گنجی مقدم0جلیل دژمپور1محبوبه زمانی پور2دانشیار بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایراندانشیار بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایراناستادیار گروه کشاورزی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ولایت، ایرانشهر، ایرانسابقه و هدف: یکی از اهداف مهم اصلاح زردآلو در ایران، دست‌یابی به ارقام جدید سازگار با خصوصیات مطلوب است. بنابراین ضروریست قبل از معرفی، سازگاری ژنوتیپ های امیدبخش در نقاط مختلف کشور مورد ارزیابی قرار گیرد. این مطالعه با هدف بررسی سازگاری و تعیین خصوصیات کمی و کیفی 35 دورگ و ژنوتیپ به‌دست آمده از برنامه اصلاحی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی اجرا شد. مواد و روش‌ها: در این پروژه 35 ژنوتیپ انتخابی و امید بخش زردآلو که در ایستگاه تحقیقات باغبانی سهند طی سالیان گذشته از طریق هیبریداسیون و انتخاب از میان ژنوتیپ‌های بومی بدست آمده‌اند، برای انجام آزمایشات طی سال‌های 1396 تا 1398 مورد ارزیابی قرار گرفتند و ژنوتیپ‌ها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفتند. فاکتورهای اندازه-گیری‌شده شامل صفات فنولوژیکی، مورفولوژیکی وپومولوژیکی بودند. هم‌چنین، همبستگی بین صفات و تجزیه به عامل‌های اصلی نیز انجام گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که ژنوتیپ DM101 زودرس‌ترین و رقم جلیل دیررس‌ترین بودند. ژنوتیپ‌ها از لحاظ قدرت رویشی درخت در سه گروه (قوی، متوسط و ضعیف)، شاخه‌زایی در سه گروه (زیاد، متوسط و کم)، توزیع جوانه در درخت در سه گروه (غالبا روی سیخک، غالبا روی شاخه‌های یکساله، بهطور مساوی روی سیخک و شاخه یکساله)، قرار گرفتند. هم‌چنین، ژنوتیپ‌های مورد بررسی از لحاظ متوسط وزن میوه بسیار متفاوت بودند. بهطوریکه رقم شانلی با 50/75 گرم و AC311 با 90/14 گرم به‌ترتیب از بیشترین و کمترین متوسط وزن برخوردار بودند. ژنوتیپ‌ها از لحاظ میزان عملکرد نیز تفاوت معنی‌داری با یکدیگر داشتند، به‌گونه‌ای‌که بالاترین میزان عملکرد (110 کیلوگرم) در ژنوتیپ AD735 مشاهده شد. مزه مغز اکثر ارقام باستثنای AD741 و AD546 شیرین بودند. مشخصات بیوشیمیایی میوه نیز تغییرات معنی‌داری در بین ژنوتیپ‌ها نشان داد، بهطوریکه دامنه تغییرات مواد جامد محلول از 48/13 درصد در AD650 تا 95/21 درصد در AC801 و HS515 متفاوت بودند. همبستگی مثبتی بین وزن میوه با وزن هسته (73/0) و وزن مغز (26/0) و همبستگی منفی با عملکرد (19/0-) و تعداد روز از مرحله تمام گل تا رسیدن میوه (18/0-) وجود داشت. مواد جامد محلول همبستگی منفی در سطح 5 درصد با اسید کل (21/0-) و همبستگی مثبتی با pH (40/0) در سطح 1 درصد داشت. نتایج تجزیه به مولفه‌های اصلی نشان داد که عامل PC1 با 44/29 درصد کل تغییرات بیانگر خصوصیات پومولوژیکی، عامل PC2 با 00/17 درصد کل تغییرات بیانگر خصوصیات مورفولوژیکی، عامل PC3 با 00/9 درصد کل تغییرات بیانگر خصوصیات فنولوژیکی و عامل PC4 با 00/8 درصد کل تغییرات بیانگر خصوصیات شیمیایی میوه بودند. این چهار ترکیب حدود 94/64 درصد از کل تغییرات را دارا بودند. نتیجه‌گیری: بهطور کلی، ارقام شانلی از لحاظ بزرگی اندازه میوه، جلیل از لحاظ دیررسی، کیفیت میوه و قابلیت خشکباری مناسب و پارسی از لحاظ کیفیت میوه، بازارپسندی و رنگ‌پذیری بسیار عالی نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها برتری داشتند.https://jopp.gau.ac.ir/article_5735_6cf808c332937945a757689a59c50644.pdfتنوع ژنتیکیدورگویژگی‌های گل و میوهزردآلو |
| spellingShingle | ابراهیم گنجی مقدم جلیل دژمپور محبوبه زمانی پور مقایسه خصوصیات کمی و کیفی 35 دورگ و ژنوتیپ امیدبخش زردآلو در شرایط استان خراسان رضوی Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī تنوع ژنتیکی دورگ ویژگی‌های گل و میوه زردآلو |
| title | مقایسه خصوصیات کمی و کیفی 35 دورگ و ژنوتیپ امیدبخش زردآلو در شرایط استان خراسان رضوی |
| title_full | مقایسه خصوصیات کمی و کیفی 35 دورگ و ژنوتیپ امیدبخش زردآلو در شرایط استان خراسان رضوی |
| title_fullStr | مقایسه خصوصیات کمی و کیفی 35 دورگ و ژنوتیپ امیدبخش زردآلو در شرایط استان خراسان رضوی |
| title_full_unstemmed | مقایسه خصوصیات کمی و کیفی 35 دورگ و ژنوتیپ امیدبخش زردآلو در شرایط استان خراسان رضوی |
| title_short | مقایسه خصوصیات کمی و کیفی 35 دورگ و ژنوتیپ امیدبخش زردآلو در شرایط استان خراسان رضوی |
| title_sort | مقایسه خصوصیات کمی و کیفی 35 دورگ و ژنوتیپ امیدبخش زردآلو در شرایط استان خراسان رضوی |
| topic | تنوع ژنتیکی دورگ ویژگی‌های گل و میوه زردآلو |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_5735_6cf808c332937945a757689a59c50644.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ạbrạhymgnjymqdm mqạyshkẖṣwṣyạtḵmywḵyfy35dwrgwzẖnwtypạmydbkẖsẖzrdậlwdrsẖrạyṭạstạnkẖrạsạnrḍwy AT jlyldzẖmpwr mqạyshkẖṣwṣyạtḵmywḵyfy35dwrgwzẖnwtypạmydbkẖsẖzrdậlwdrsẖrạyṭạstạnkẖrạsạnrḍwy AT mḥbwbhzmạnypwr mqạyshkẖṣwṣyạtḵmywḵyfy35dwrgwzẖnwtypạmydbkẖsẖzrdậlwdrsẖrạyṭạstạnkẖrạsạnrḍwy |