اثر ورمی‌کمپوست و برخی عناصر پرمصرف بر رشد، جذب عناصر غذایی و کمیت و کیفیت اسانس مرزه (Satureja hortensis L)
سابقه و هدف: کودهای آلی یکی از الزامات توسعه کشاورزی پایدار در راستای کاهش مصرف کودهای شیمیایی و خطرات زیست محیطی ناشی از آن‌ها می‌باشند. در این راستا، ورمی‌کمپوست نقش مهمی در بهبود رشد و کیفیت محصولات کشاورزی و تولید محصولات ارگانیک دارد. مطالعات متعددی به بررسی تأثیر ورمی‌کمپوست بر عملکرد کمی و کی...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2021-02-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5363_bd93e6453b49c25ea6624bb851446b6e.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586642614910976 |
|---|---|
| author | عبدالرحمان رحیمی اسماعیل باباخانزاده سجیرانی |
| author_facet | عبدالرحمان رحیمی اسماعیل باباخانزاده سجیرانی |
| author_sort | عبدالرحمان رحیمی |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: کودهای آلی یکی از الزامات توسعه کشاورزی پایدار در راستای کاهش مصرف کودهای شیمیایی و خطرات زیست محیطی ناشی از آن‌ها می‌باشند. در این راستا، ورمی‌کمپوست نقش مهمی در بهبود رشد و کیفیت محصولات کشاورزی و تولید محصولات ارگانیک دارد. مطالعات متعددی به بررسی تأثیر ورمی‌کمپوست بر عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارویی پرداخته‌اند. اما مطالعه جامعی در ارتباط با تأثیر ورمی‌کمپوست یا تغذیه تلفیقی بر عملکرد کمی و کیفی مرزه وجود ندارد. بنابراین، این مطالعه به‌منظور بررسی تأثیر ورمی‌کمپوست و تغذیه تلفیقی بر رشد، جذب عناصر غذایی و کمیت و کیفیت اسانس مرزه انجام شد.مواد و روش‌ها: این آزمایش به‌صورت طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد (بدون تیمار)، کود شیمیایی حاوی نیتروژن، فسفر و پتاسیم (NPK) (با نسبت 80:50:50 کیلوگرم در هکتار)، سطوح مختلف ورمی کمپوست (2، 4، 6، 8 و 10 تن در هکتار) و تیمارهای ترکیبی (نصف هر یک از سطوح ورمی‌کمپوست به همراه نصف NPK) بودند. صفات مورد مطالعه نیز عبارت بودند از: ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی در بوته، وزن خشک اندام هوایی، درصد و عملکرد اسانس، ترکیبات موجود در اسانس، میزان کلروفیل a و b و کلروفیل کل و میزان جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم. داده‌ها با استفاده از نرم افزار SAS آنالیز شدند. مقایسه میانگین‌ها با استفاده از آزمون LSD در سطح احتمال 05/ 0 انجام شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که تمامی صفات مورد بررسی به غیر از کلروقیل b و درصد اسانس، به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر تیمارها قرار گرفتند. تیمار NPK به‌طور چشمگیری تعداد شاخه فرعی در بوته، وزن خشک اندام هوایی، جذب نیتروژن و فسفر و میزان کلروفیل a و کل را نسبت به شاهد افزایش داد. ورمی‌کمپوست به تنهایی و یا در ترکیب با کود NPK (نصف ورمی‌کمپوست به همراه نصف NPK) بسته به دز مصرفی تأثیر قابل ملاحظه‌ای در افزایش تمامی صفات (به غیر از کلروفیل b و درصد اسانس) داشت. بیشترین میزان جذب فسفر در اثر کاربرد 10 تن در هکتار ورمی‌کمپوست بدست آمد؛ در حالیکه بیشترین مقدار سایر صفات توسط تیمار ترکیبی 5 تن در هکتار ورمی‌کمپوست+ نصف NPK بدست آمد. کمترین مقدار صفات مورد ارزیابی نیز مربوط به تیمار شاهد بود. نتایج همچنین نشان داد که کمترین درصد گاماترپینن، میرسن و پی سیمن در تیمار شاهد مشاهده شد؛ در حالیکه میزان کارواکرول به‌طور معنی‌داری در تیمار شاهد نسبت به تیمارهای کودی (به غیر از 2 و 4 تن در هکتار ورمی کمپوست) افزایش یافت. نتیجه گیری: یافته‌های این تحقیق نشان داد که کاربرد ورمی‌کمپوست به تنهایی (6 تن در هکتار یا بیشتر) و یا در ترکیب با کودهای شیمیایی (به‌ویژه 5 تن در هکتار ورمی‌کمپوست + نصف NPK) از پتانسیل خوبی در بهبود وزن خشک و عملکرد اسانس مرزه برخوردار می‌باشد. از اینرو، نتیجه گیری می‌شود که با مصرف کود ورمی‌کمپوست در زراعت مرزه می‌توان کودهای شیمیایی NPK را حذف نموده و یا مصرف آن‌ها را کاهش داد. همچنین می‌توان نتیجه گرفت که گیاهان تیمار نشده برای دستیابی به بیشترین میزان کارواکرول مناسب هستند؛ درحالیکه، کاربرد ورمی کمپوست به تنهایی و یا در ترکیب با کود شیمیایی در راستای دستیابی به ترکیبات هیدروکربنه از قبیل گاماترپینن، میرسن و پی سیمن ارجحیت دارند. |
| format | Article |
| id | doaj-art-5323e3cd178d405da8dc910df645e174 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2021-02-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-5323e3cd178d405da8dc910df645e1742025-01-25T06:58:30ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782021-02-0127413314910.22069/jopp.2020.17126.25725363اثر ورمی‌کمپوست و برخی عناصر پرمصرف بر رشد، جذب عناصر غذایی و کمیت و کیفیت اسانس مرزه (Satureja hortensis L)عبدالرحمان رحیمی0اسماعیل باباخانزاده سجیرانی1استادیار گیاهان دارویی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران،مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان (شاهرود)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایرانسابقه و هدف: کودهای آلی یکی از الزامات توسعه کشاورزی پایدار در راستای کاهش مصرف کودهای شیمیایی و خطرات زیست محیطی ناشی از آن‌ها می‌باشند. در این راستا، ورمی‌کمپوست نقش مهمی در بهبود رشد و کیفیت محصولات کشاورزی و تولید محصولات ارگانیک دارد. مطالعات متعددی به بررسی تأثیر ورمی‌کمپوست بر عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارویی پرداخته‌اند. اما مطالعه جامعی در ارتباط با تأثیر ورمی‌کمپوست یا تغذیه تلفیقی بر عملکرد کمی و کیفی مرزه وجود ندارد. بنابراین، این مطالعه به‌منظور بررسی تأثیر ورمی‌کمپوست و تغذیه تلفیقی بر رشد، جذب عناصر غذایی و کمیت و کیفیت اسانس مرزه انجام شد.مواد و روش‌ها: این آزمایش به‌صورت طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد (بدون تیمار)، کود شیمیایی حاوی نیتروژن، فسفر و پتاسیم (NPK) (با نسبت 80:50:50 کیلوگرم در هکتار)، سطوح مختلف ورمی کمپوست (2، 4، 6، 8 و 10 تن در هکتار) و تیمارهای ترکیبی (نصف هر یک از سطوح ورمی‌کمپوست به همراه نصف NPK) بودند. صفات مورد مطالعه نیز عبارت بودند از: ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی در بوته، وزن خشک اندام هوایی، درصد و عملکرد اسانس، ترکیبات موجود در اسانس، میزان کلروفیل a و b و کلروفیل کل و میزان جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم. داده‌ها با استفاده از نرم افزار SAS آنالیز شدند. مقایسه میانگین‌ها با استفاده از آزمون LSD در سطح احتمال 05/ 0 انجام شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که تمامی صفات مورد بررسی به غیر از کلروقیل b و درصد اسانس، به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر تیمارها قرار گرفتند. تیمار NPK به‌طور چشمگیری تعداد شاخه فرعی در بوته، وزن خشک اندام هوایی، جذب نیتروژن و فسفر و میزان کلروفیل a و کل را نسبت به شاهد افزایش داد. ورمی‌کمپوست به تنهایی و یا در ترکیب با کود NPK (نصف ورمی‌کمپوست به همراه نصف NPK) بسته به دز مصرفی تأثیر قابل ملاحظه‌ای در افزایش تمامی صفات (به غیر از کلروفیل b و درصد اسانس) داشت. بیشترین میزان جذب فسفر در اثر کاربرد 10 تن در هکتار ورمی‌کمپوست بدست آمد؛ در حالیکه بیشترین مقدار سایر صفات توسط تیمار ترکیبی 5 تن در هکتار ورمی‌کمپوست+ نصف NPK بدست آمد. کمترین مقدار صفات مورد ارزیابی نیز مربوط به تیمار شاهد بود. نتایج همچنین نشان داد که کمترین درصد گاماترپینن، میرسن و پی سیمن در تیمار شاهد مشاهده شد؛ در حالیکه میزان کارواکرول به‌طور معنی‌داری در تیمار شاهد نسبت به تیمارهای کودی (به غیر از 2 و 4 تن در هکتار ورمی کمپوست) افزایش یافت. نتیجه گیری: یافته‌های این تحقیق نشان داد که کاربرد ورمی‌کمپوست به تنهایی (6 تن در هکتار یا بیشتر) و یا در ترکیب با کودهای شیمیایی (به‌ویژه 5 تن در هکتار ورمی‌کمپوست + نصف NPK) از پتانسیل خوبی در بهبود وزن خشک و عملکرد اسانس مرزه برخوردار می‌باشد. از اینرو، نتیجه گیری می‌شود که با مصرف کود ورمی‌کمپوست در زراعت مرزه می‌توان کودهای شیمیایی NPK را حذف نموده و یا مصرف آن‌ها را کاهش داد. همچنین می‌توان نتیجه گرفت که گیاهان تیمار نشده برای دستیابی به بیشترین میزان کارواکرول مناسب هستند؛ درحالیکه، کاربرد ورمی کمپوست به تنهایی و یا در ترکیب با کود شیمیایی در راستای دستیابی به ترکیبات هیدروکربنه از قبیل گاماترپینن، میرسن و پی سیمن ارجحیت دارند.https://jopp.gau.ac.ir/article_5363_bd93e6453b49c25ea6624bb851446b6e.pdfاسانستغذیه آلیرشدمرزهورمی‌کمپوست |
| spellingShingle | عبدالرحمان رحیمی اسماعیل باباخانزاده سجیرانی اثر ورمی‌کمپوست و برخی عناصر پرمصرف بر رشد، جذب عناصر غذایی و کمیت و کیفیت اسانس مرزه (Satureja hortensis L) Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī اسانس تغذیه آلی رشد مرزه ورمی‌کمپوست |
| title | اثر ورمی‌کمپوست و برخی عناصر پرمصرف بر رشد، جذب عناصر غذایی و کمیت و کیفیت اسانس مرزه (Satureja hortensis L) |
| title_full | اثر ورمی‌کمپوست و برخی عناصر پرمصرف بر رشد، جذب عناصر غذایی و کمیت و کیفیت اسانس مرزه (Satureja hortensis L) |
| title_fullStr | اثر ورمی‌کمپوست و برخی عناصر پرمصرف بر رشد، جذب عناصر غذایی و کمیت و کیفیت اسانس مرزه (Satureja hortensis L) |
| title_full_unstemmed | اثر ورمی‌کمپوست و برخی عناصر پرمصرف بر رشد، جذب عناصر غذایی و کمیت و کیفیت اسانس مرزه (Satureja hortensis L) |
| title_short | اثر ورمی‌کمپوست و برخی عناصر پرمصرف بر رشد، جذب عناصر غذایی و کمیت و کیفیت اسانس مرزه (Satureja hortensis L) |
| title_sort | اثر ورمی‌کمپوست و برخی عناصر پرمصرف بر رشد، جذب عناصر غذایی و کمیت و کیفیت اسانس مرزه satureja hortensis l |
| topic | اسانس تغذیه آلی رشد مرزه ورمی‌کمپوست |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_5363_bd93e6453b49c25ea6624bb851446b6e.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ʿbdạlrḥmạnrḥymy ạtẖrwrmyḵmpwstwbrkẖyʿnạṣrprmṣrfbrrsẖdjdẖbʿnạṣrgẖdẖạyywḵmytwḵyfytạsạnsmrzhsaturejahortensisl AT ạsmạʿylbạbạkẖạnzạdhsjyrạny ạtẖrwrmyḵmpwstwbrkẖyʿnạṣrprmṣrfbrrsẖdjdẖbʿnạṣrgẖdẖạyywḵmytwḵyfytạsạnsmrzhsaturejahortensisl |