ارزیابی تولید دانه و روغن ارقام کنجد تحت تأثیر فاصله ردیف و تراکم بوته
عملکرد در گیاهان زراعی همچون کنجد تحت تأثیر شرایط محیطی، خصوصیات ژنتیکی و مدیریت مزرعه قرار می‌گیرد، یکی از عوامل مدیریتی که عملکرد کنجد را تحت تاثیر قرار می‌دهد آرایش کاشت و تراکم بوته است. افزایش تراکم روشی برای بالا بردن عملکرد محصول در واحد سطح است و تعیین آرایش کاشت مناسب جهت استفاده بهینه از م...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2020-11-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5252_a47b6f97febee6e6737e4f7cfbc1230e.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | عملکرد در گیاهان زراعی همچون کنجد تحت تأثیر شرایط محیطی، خصوصیات ژنتیکی و مدیریت مزرعه قرار می‌گیرد، یکی از عوامل مدیریتی که عملکرد کنجد را تحت تاثیر قرار می‌دهد آرایش کاشت و تراکم بوته است. افزایش تراکم روشی برای بالا بردن عملکرد محصول در واحد سطح است و تعیین آرایش کاشت مناسب جهت استفاده بهینه از منابع، شرایط آب و هوایی و ظرفیت ژنتیکی ارقام دارای ضرورت هست. لذا این آزمایش با هدف بررسی آرایش کاشت بر عملکرد ارقام کنجد از طریق تغییر در فاصله بین ردیف و تراکم بوته انجام شد.این آزمایش به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در بهار دو سال زراعی 93-1392و 94-1393 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زهک، واقع در استان سیستان و بلوچستان اجرا گردید. فواصل ردیف در سه سطح شامل30،40 و 50 سانتی‌متر، به‌عنوان فاکتور اصلی و تراکم بوته (20، 30 و 40 بوته در مترمربع) و ژنوتیپ (داراب 1، شوین و محلی سیستان) به‌عنوان عوامل فرعی در نظر گرفته شدند. در این بررسی ویژگی‌های عملکرد و اجزای عملکرد دانه، ویژگی‌های فنولوژیکی، درصد و عملکرد روغن مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه آماری داده‌ها با نرم‌افزار MSTAT-C و مقایسه میانگین‌ها در سطح احتمال 5% با استفاده از آزمون چند دامنه‌ای دانکن صورت گرفت. همچنین برای رسم نمودارها از نرم‌افزار اکسل استفاده شد.نتایج تجریه واریانس مرکب نشان داد که اثر سال بر عملکرد دانه، روز تا شروع گلدهی و روز تا رسیدگی فیزیولوژیک معنی‌دار بود. اثر فاصله ردیف و رقم بر اجزای عملکرد و عملکرد دانه معنی‌دار بود. اثر تراکم بوته به غیر از تعداد دانه در کپسول بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه معنی‌دار بود. از طرف دیگر، اثر متقابل سه‌گانه عوامل مورد بررسی بر عملکرد دانه معنی‌دار بود. بالاترین عملکرد دانه در سال اول با میانگین 937 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. در بین فواصل ردیف بالاترین عملکرد دانه به فاصله ردیف 40 سانتی‌متر با میانگین 898 کیلوگرم در هکتار تعلق داشت که نسبت به فاصله ردیف 30 و 50 سانتی‌متر به ترتیب 27 و 14 درصد افزایش تولید داشت. در بین تراکم‌های بوته بالاترین عملکرد دانه به تراکم 30 بوته در مترمربع با میانگین 809 کیلوگرم در هکتار تعلق داشت که نسبت به تراکم 10 و40 بوته در مترمربع به ترتیب 8/7 و 5 درصد افزایش نشان داد. در بین ارقام مورد بررسی عملکرد دانه رقم داراب 1 با میانگین 902 کیلوگرم در هکتار نسبت به رقم محلی و شوین به ترتیب 23 و 19 درصد برتری داشت. رقم محلی و داراب 1 بالاترین درصد روغن و عملکرد روغن را در بین ارقام داشتند. اثر متقابل سه‌گانه فاصله ردیف ×تراکم بوته ×رقم بیشترین عملکرد دانه را با میانگین 1149 کیلوگرم در هکتار در فاصله ردیف40 سانتی‌متر و تراکم 30 بوته برای رقم داراب 1 نشان داد.به طور کلی نتایج نشان داد که جهت دستیابی به حداکثر عملکرد دانه و روغن در کنجد در شرایط منطقه سیستان برای ارقام چند شاخه مانند داراب 1 و محلی سیستان رعایت فاصله ردیف40 سانتی‌متر و تراکم 30 بوته در مترمربع و در ارقام تک شاخه مانند شوین رعایت فاصله ردیف40 سانتی‌متر و تراکم 40 بوته در مترمربع قابل توصیه می‌باشد. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |