تبیین محرک‌های مؤثر بر وضعیت شکنندگی کلان‌شهرها با رویکرد تحلیل ساختاری (مطالعه موردی: کلان‌شهر تهران)

شهرها مانند هر سیستم پیچیده­ای، اگر مدیریت درست نداشته باشند، شکسته می­شوند؛ بنابراین درک شرایط شکنندگی برای احصای استراتژی­های مؤثر در پاسخ­ها، بسیار مهم است. این پژوهش با بهره­گیری از رویکرد ساختاری به تبیین عوامل شکنندگی در کلان­شهر تهران می­پردازد. همچنین پژوهش حاضر تحقیقی میدانی با رویکرد توصیف...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: ندا اسکندری, زهرا سادات سعیده زرآبادی, فرح حبیب
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2023-06-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_42813_a54f77a4dc9c57e311afc8544a9582e8.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:شهرها مانند هر سیستم پیچیده­ای، اگر مدیریت درست نداشته باشند، شکسته می­شوند؛ بنابراین درک شرایط شکنندگی برای احصای استراتژی­های مؤثر در پاسخ­ها، بسیار مهم است. این پژوهش با بهره­گیری از رویکرد ساختاری به تبیین عوامل شکنندگی در کلان­شهر تهران می­پردازد. همچنین پژوهش حاضر تحقیقی میدانی با رویکرد توصیفی-تحلیلی بوده و به دنبال پاسخ به این سؤال است که عوامل مؤثر در شکنندگی شهر تهران کدام­اند؟ برای تدوین چارچوب نظری، ابتدا با استفاده از روش اسنادی، ادبیات موضوع بیان شده و سپس بر اساس تکنیک پویش محیطی، داده­های تجربی استخراج گردیده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 14 نفر از خبرگان و متخصصین حوزه شهرسازی بوده و روش نمونه­گیری، هدفمند است. ابتدا بر پایه ادبیات نظری، 91 محرک به‌عنوان شاخص­های اولیه شکنندگی شهری استخراج شدند، سپس بر اساس نظرات خبرگان از طریق پرسشنامه 51 محرک که درصد اجماع کمتری داشتند حذف و 40 محرک باقی ماند. در گام بعدی پاسخ­ها با استفاده از روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم‌افزار MicMac مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفتند. در این تحلیل میزان تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم محرک­ها بر یکدیگر و بر روند شکنندگی شهر تهران مشخص شد. نتایج نشان­دهندة آن است که از بین 40 محرک اولیه تأثیرگذار، تعداد 20 محرک در شکنندگی کلان­شهر تهران نقش کلیدی دارند. این محرک­ها عبارتند از: رشد سریع شهرنشینی؛ فقر متمرکز؛ فساد مالی گسترده؛ نابرابری اجتماعی و جنسیتی؛ درصد بیکاری؛ بی­ثباتی سیاسی؛ بیماری­های همه­گیر؛ سکونتگاه­های غیر­رسمی؛ خشونت شهری؛ امنیت اقتصادی؛ میزان مشارکت مردم؛ کمبود خدمات شهری اساسی؛ قرارگرفتن در معرض بلایای طبیعی؛ میزان امنیت اجتماعی؛ نابرابری درآمد؛ توزیع نامناسب ظرفیت­های امنیتی-توسعه­ای؛ تحریم­ها؛ شوک­های اقتصادی جهانی؛ ناامنی واقعی؛ شوک­های ناگهانی قیمت.
ISSN:2322-1682
2383-3076