Edwarda Goldsmitha krytyka nowożytnego paradygmatu postępu naukowo-technicznego
Etyka środowiskowa znajduje wielu zwolenników wśród filozofujących przyrodników. Interesujący głos w tym temacie zabiera Edward Goldsmith, który na bazie Hipotezy Gai Jamesa Lovelocka zbudował etykę biosferyczną. Goldsmith krytycznie odnosi się do paradygmatu nowożytnego przyrodoznawstwa, uznając go...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
2017-09-01
|
| Series: | Studia Ecologiae et Bioethicae |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/seb/article/view/6230 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832573545800007680 |
|---|---|
| author | Anita Ganowicz-Bączyk |
| author_facet | Anita Ganowicz-Bączyk |
| author_sort | Anita Ganowicz-Bączyk |
| collection | DOAJ |
| description | Etyka środowiskowa znajduje wielu zwolenników wśród filozofujących przyrodników. Interesujący głos w tym temacie zabiera Edward Goldsmith, który na bazie Hipotezy Gai Jamesa Lovelocka zbudował etykę biosferyczną. Goldsmith krytycznie odnosi się do paradygmatu nowożytnego przyrodoznawstwa, uznając go za błędny oraz kryzysotwórczy w relacji ludzkości z całą ekosferą. Za paradygmatem tym stoi określone rozumienie postępu ludzkości oraz konkretne założenia ontologiczne, aksjologiczne i etyczne (np. darwinizm społeczny, utylitaryzm etyczny). Goldsmith nazywa etykę stojącą za tymi przekonaniami etyką technosferyczną, poddaje krytyce jej założenia i przeciwstawia jej etykę biosferyczną. Jego zdaniem, etyka sprzyjająca realizacji celów Gai była obecna w pierwotnych społecznościach ludzkich. Wymagała ona od człowieka utrzymywania porządku kosmicznego, a zarazem dobrostanu jednostki i całej społeczności, poprzez podążanie właściwą Drogą, tzn. przestrzeganie określonych obowiązków oraz zachowań, szczególnie w obszarze rytuałów i życia religijnego. Dlatego, jak przekonuje Goldsmith, skutecznie chronić porządek ekosfery można wyłącznie w sposób religijny. Nie ma, jego zdaniem, bardziej niemoralnego przedsięwzięcia niż postęp, który wiedzie systematycznie do zastąpienia biosfery przez technosferę. Rozwój oparty o technikę prowadzi w sposób nieunikniony do destrukcji. Jeśli chcemy przetrwać jako gatunek – musimy powrócić do etyki biosferycznej. |
| format | Article |
| id | doaj-art-4e40dd3d77a2450cb95a37c493ed10c7 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1733-1218 |
| language | English |
| publishDate | 2017-09-01 |
| publisher | Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie |
| record_format | Article |
| series | Studia Ecologiae et Bioethicae |
| spelling | doaj-art-4e40dd3d77a2450cb95a37c493ed10c72025-02-02T03:46:26ZengUniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w WarszawieStudia Ecologiae et Bioethicae1733-12182017-09-0115310.21697/seb.2017.15.3.04Edwarda Goldsmitha krytyka nowożytnego paradygmatu postępu naukowo-technicznegoAnita Ganowicz-Bączyk0Wydział Filozofii Chrześcijańskiej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w WarszawieEtyka środowiskowa znajduje wielu zwolenników wśród filozofujących przyrodników. Interesujący głos w tym temacie zabiera Edward Goldsmith, który na bazie Hipotezy Gai Jamesa Lovelocka zbudował etykę biosferyczną. Goldsmith krytycznie odnosi się do paradygmatu nowożytnego przyrodoznawstwa, uznając go za błędny oraz kryzysotwórczy w relacji ludzkości z całą ekosferą. Za paradygmatem tym stoi określone rozumienie postępu ludzkości oraz konkretne założenia ontologiczne, aksjologiczne i etyczne (np. darwinizm społeczny, utylitaryzm etyczny). Goldsmith nazywa etykę stojącą za tymi przekonaniami etyką technosferyczną, poddaje krytyce jej założenia i przeciwstawia jej etykę biosferyczną. Jego zdaniem, etyka sprzyjająca realizacji celów Gai była obecna w pierwotnych społecznościach ludzkich. Wymagała ona od człowieka utrzymywania porządku kosmicznego, a zarazem dobrostanu jednostki i całej społeczności, poprzez podążanie właściwą Drogą, tzn. przestrzeganie określonych obowiązków oraz zachowań, szczególnie w obszarze rytuałów i życia religijnego. Dlatego, jak przekonuje Goldsmith, skutecznie chronić porządek ekosfery można wyłącznie w sposób religijny. Nie ma, jego zdaniem, bardziej niemoralnego przedsięwzięcia niż postęp, który wiedzie systematycznie do zastąpienia biosfery przez technosferę. Rozwój oparty o technikę prowadzi w sposób nieunikniony do destrukcji. Jeśli chcemy przetrwać jako gatunek – musimy powrócić do etyki biosferycznej.https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/seb/article/view/6230etyka środowiskowaekocentryzmholizmbiosferaczłowiekEdward Goldsmith |
| spellingShingle | Anita Ganowicz-Bączyk Edwarda Goldsmitha krytyka nowożytnego paradygmatu postępu naukowo-technicznego Studia Ecologiae et Bioethicae etyka środowiskowa ekocentryzm holizm biosfera człowiek Edward Goldsmith |
| title | Edwarda Goldsmitha krytyka nowożytnego paradygmatu postępu naukowo-technicznego |
| title_full | Edwarda Goldsmitha krytyka nowożytnego paradygmatu postępu naukowo-technicznego |
| title_fullStr | Edwarda Goldsmitha krytyka nowożytnego paradygmatu postępu naukowo-technicznego |
| title_full_unstemmed | Edwarda Goldsmitha krytyka nowożytnego paradygmatu postępu naukowo-technicznego |
| title_short | Edwarda Goldsmitha krytyka nowożytnego paradygmatu postępu naukowo-technicznego |
| title_sort | edwarda goldsmitha krytyka nowozytnego paradygmatu postepu naukowo technicznego |
| topic | etyka środowiskowa ekocentryzm holizm biosfera człowiek Edward Goldsmith |
| url | https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/seb/article/view/6230 |
| work_keys_str_mv | AT anitaganowiczbaczyk edwardagoldsmithakrytykanowozytnegoparadygmatupostepunaukowotechnicznego |