تأثیر محلول‌پاشی سیلیکون بر انتقال مجدد مواد پرورده و عملکرد دو رقم گندم نان و ماکارونی در شرایط تنش آبی آخر فصل
چکیدهسابقه و هدف: گندم از لحاظ سطح زیر کشت و محصول تولیدی در جهان، رتبه اول را در بین غلات به خود اختصاص داده است و یکی از گیاهان عمده مورد کشت در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشد (21). حساسیت گندم به کم‌آبی در همه مراحل یکسان نیست؛ مرحله رشد زایشی نسبت به کم‌آبی بسیار حساس است که کاربرد سیلیکون می توان...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2020-11-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5245_7a7597cf974c556481c83a67f402e477.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | چکیدهسابقه و هدف: گندم از لحاظ سطح زیر کشت و محصول تولیدی در جهان، رتبه اول را در بین غلات به خود اختصاص داده است و یکی از گیاهان عمده مورد کشت در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشد (21). حساسیت گندم به کم‌آبی در همه مراحل یکسان نیست؛ مرحله رشد زایشی نسبت به کم‌آبی بسیار حساس است که کاربرد سیلیکون می تواند تا حدی مقاومت گیاه به کمبود آب در این مرحله را افزایش دهد (27). این تحقیق به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی سیلیکون بر میزان انتقال مجدد مواد پرورده و عملکرد دانه گندم در شرایط تنش آبی آخر فصل رشد انجام شد.مواد و روش‌ها: به‌منظور بررسی اثر سیلیکون بر انتقال مجدد و عملکرد دو رقم گندم نان و ماکارونی تحت شرایط تنش آبی پایان فصل، پژوهشی مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سال زراعی 97-1396 به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایش شامل تنش آبی در دو سطح آبیاری مطلوب و قطع آبیاری از اواخر گل‌دهی، محلول‌پاشی سیلیکون در سطوح صفر،1، 2 و 3 میلی‌مولار و ارقام شامل گندم نان (چمران) و ماکارونی (شبرنگ) بودند. در این پژوهش انتقال مجدد مواد پرورده، مشارکت مواد پرورده و کارآیی انتقال مجدد مواد پرورده با استفاده از روش‌های پیشنهادی کاکس و همکاران (2006) و پاپاکوستا و گیاناس (1991) محاسبه شد (38، 15).یافته‌ها: نتایج نشان داد که اثرات اصلی تنش آبی پایان فصل، ارقام و سیلیکون بر محتوای انتقال مجدد مواد پرورده، کارآیی انتقال مجدد مواد پرورده، مشارکت مواد پرورده، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه معنی‌دار بود. کارآیی انتقال مجدد مواد پرورده و مشارکت مواد پرورده و میزان انتقال مجدد مواد پرورده در شرایط تنش آبی و مصرف 3 میلی‌مولار سیلیکون به ترتیب 7/12، 3/25 و 16 درصد نسبت به شرایط عدم مصرف سیلیکون افزایش داشتند. همچنین تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه در شرایط تنش آبی و 3 میلی‌مولار سیلیکون به ترتیب 43 و 13 درصد افزایش نشان دادند. در شرایط آبیاری مطلوب، عملکرد دانه با وزن هزار دانه همبستگی مثبت و معنی‌داری داشت (**545 /0(r= . در شرایط تنش آبی عملکرد دانه با وزن هزار دانه (**520/0(r=، شاخص برداشت (*404/0 r=)، عملکرد بیولوژیک (**810 /0 (r=و مشارکت مواد پرورده (*459/0= r) همبستگی مثبت و معنی‌داری نشان داد.نتیجه‌گیری: در رقم چمران کاربرد برگی سیلیکون به میزان 3 میلی‌مولار باعث افزایش انتقال مجدد مواد پرورده و کارآیی انتقال مجدد مواد پرورده به‌ترتیب به‌میزان 2/67 و 7/38 درصد نسبت به شرایط عدم مصرف سیلیکون شد که درنهایت منجر به افزایش 7/19 درصدی عملکرد دانه در رقم چمران نسبت به رقم شبرنگ در شرایط تنش آبی گردید. بنابراین کاربرد برگی 3 میلی مولار سیلیکون می تواند راهکاری مناسب در بهبود و افزایش عملکرد دانه گندم در شرایط تنش آبی آخر فصل در مناطق نیمه خشک باشد. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |