پیوند بندال‌های اوراسیا- اطلس‌شمالی با ماه‌های تر و خشک فراگیر در ایران

این تحقیق با هدف بررسی ارتباط بلاکینگ های اوراسیا- اطلس شمالی با ماه‌های تر و خشک فراگیر در ایران نوشته شد. داده‌های تحقیق شامل: بارش 43 ایستگاه سینوپتیک ایران، داده‌های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 و مؤلفه‌های بلاکینگ از سال 1973 تا 2018 می‌باشد. برای مطالعه بلاکینگها از شاخص بلاکینگ (BI) استفاده شد؛...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: میثم طولابی نژاد, زهرا حجازی زاده, آنتونی آر لوپو, محمد سلیقه
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2021-10-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_40066_18060cd0f016b46afbcf53ce5dc88f6e.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832591367815036928
author میثم طولابی نژاد
زهرا حجازی زاده
آنتونی آر لوپو
محمد سلیقه
author_facet میثم طولابی نژاد
زهرا حجازی زاده
آنتونی آر لوپو
محمد سلیقه
author_sort میثم طولابی نژاد
collection DOAJ
description این تحقیق با هدف بررسی ارتباط بلاکینگ های اوراسیا- اطلس شمالی با ماه‌های تر و خشک فراگیر در ایران نوشته شد. داده‌های تحقیق شامل: بارش 43 ایستگاه سینوپتیک ایران، داده‌های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 و مؤلفه‌های بلاکینگ از سال 1973 تا 2018 می‌باشد. برای مطالعه بلاکینگها از شاخص بلاکینگ (BI) استفاده شد؛ و برای استخراج ماه‌های خشک و تر نیز از شاخص ZSI استفاده شد. برای بررسی ارتباط مؤلفه‌های بلاکینگ با خشکسالی و ترسالی‌ها نیز از همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده گردید. نتایج بررسی داده‌های بارش نشان داد که ماه‌های خشک تقریباً 3 برابر بیشتر از ماه‌های تر رخ داده است. نتایج نشان داد که بلاکینگ رکس و بریده کم‌فشار بیشترین قدرت و شدت را در منطقه اطلس شمالی داشته‌اند. بررسی ارتباط ماهانه مؤلفه‌های بلاکینگ با ماه‌های تر و خشک فراگیر نشان داد که ارتباط ماه‌های تر با فراوانی و شدت مستقیم و معنادار بوده است. با رشد فراوانی و شدت بلاکینگ ترسالی‌ها نیز افزایش پیدا کرده‌اند؛ و هر زمان که شدت و فراوانی کمتر شده است. ترسالی نیز کاهش یافته و ماه‌های خشک فراگیر در ایران نیز رشد کرده‌اند. از لحاظ موقعیت مکانی نیز هسته بلاکینگ­های تشکیل شده بین عرض 30 تا 55 درجه شمالی و طول 30 + تا 30 - در منطقه اطلس بیشترین اثر را در ترسالی­های فراگیر ایران داشته‌اند، چراکه تشکیل بلاکینگ­ها در پهنه آبی انرژی و قدرت بیشتری برای تحت تأثیر  قرار دادن سرزمین­ها در مسیر خود دارند؛ اما هر زمان که بلاکینگ ها در طول 50 تا 90 درجه شرقی شکل گرفته­اند خشکی فراگیر بیشتر شده است. نتایج آزمون رگرسیون چند متغیره بین مؤلفه‌های بلاکینگ و ترسالی (خشکسالی) نشان داد که اثر مؤلفه‌های بلاکینگ بر ترسالی­های ایران حدود 96 درصد و خشکسالی حدود 84 درصد بوده است.
format Article
id doaj-art-4d864e04d2da445fbf6c56c045b5a85b
institution Kabale University
issn 2322-1682
2383-3076
language English
publishDate 2021-10-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj-art-4d864e04d2da445fbf6c56c045b5a85b2025-01-22T13:02:09ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762021-10-011038310410.22067/geoeh.2021.70187.105440066پیوند بندال‌های اوراسیا- اطلس‌شمالی با ماه‌های تر و خشک فراگیر در ایرانمیثم طولابی نژاد0زهرا حجازی زاده1آنتونی آر لوپو2محمد سلیقه3دکتری اقلیم‌شناسی دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی تهران، ایراناستاد گروه اقلیم‌شناسی دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایراناستاد علوم جوی، دانشکده خاک، محیط‌زیست و علوم جوی، دانشگاه میسوری-کلمبیا، آمریکادانشیار گروه اقلیم‌شناسی دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایراناین تحقیق با هدف بررسی ارتباط بلاکینگ های اوراسیا- اطلس شمالی با ماه‌های تر و خشک فراگیر در ایران نوشته شد. داده‌های تحقیق شامل: بارش 43 ایستگاه سینوپتیک ایران، داده‌های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 و مؤلفه‌های بلاکینگ از سال 1973 تا 2018 می‌باشد. برای مطالعه بلاکینگها از شاخص بلاکینگ (BI) استفاده شد؛ و برای استخراج ماه‌های خشک و تر نیز از شاخص ZSI استفاده شد. برای بررسی ارتباط مؤلفه‌های بلاکینگ با خشکسالی و ترسالی‌ها نیز از همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده گردید. نتایج بررسی داده‌های بارش نشان داد که ماه‌های خشک تقریباً 3 برابر بیشتر از ماه‌های تر رخ داده است. نتایج نشان داد که بلاکینگ رکس و بریده کم‌فشار بیشترین قدرت و شدت را در منطقه اطلس شمالی داشته‌اند. بررسی ارتباط ماهانه مؤلفه‌های بلاکینگ با ماه‌های تر و خشک فراگیر نشان داد که ارتباط ماه‌های تر با فراوانی و شدت مستقیم و معنادار بوده است. با رشد فراوانی و شدت بلاکینگ ترسالی‌ها نیز افزایش پیدا کرده‌اند؛ و هر زمان که شدت و فراوانی کمتر شده است. ترسالی نیز کاهش یافته و ماه‌های خشک فراگیر در ایران نیز رشد کرده‌اند. از لحاظ موقعیت مکانی نیز هسته بلاکینگ­های تشکیل شده بین عرض 30 تا 55 درجه شمالی و طول 30 + تا 30 - در منطقه اطلس بیشترین اثر را در ترسالی­های فراگیر ایران داشته‌اند، چراکه تشکیل بلاکینگ­ها در پهنه آبی انرژی و قدرت بیشتری برای تحت تأثیر  قرار دادن سرزمین­ها در مسیر خود دارند؛ اما هر زمان که بلاکینگ ها در طول 50 تا 90 درجه شرقی شکل گرفته­اند خشکی فراگیر بیشتر شده است. نتایج آزمون رگرسیون چند متغیره بین مؤلفه‌های بلاکینگ و ترسالی (خشکسالی) نشان داد که اثر مؤلفه‌های بلاکینگ بر ترسالی­های ایران حدود 96 درصد و خشکسالی حدود 84 درصد بوده است.https://geoeh.um.ac.ir/article_40066_18060cd0f016b46afbcf53ce5dc88f6e.pdfسیستم‌های بندالشاخص biترسالیخشکسالیایران
spellingShingle میثم طولابی نژاد
زهرا حجازی زاده
آنتونی آر لوپو
محمد سلیقه
پیوند بندال‌های اوراسیا- اطلس‌شمالی با ماه‌های تر و خشک فراگیر در ایران
جغرافیا و مخاطرات محیطی
سیستم‌های بندال
شاخص bi
ترسالی
خشکسالی
ایران
title پیوند بندال‌های اوراسیا- اطلس‌شمالی با ماه‌های تر و خشک فراگیر در ایران
title_full پیوند بندال‌های اوراسیا- اطلس‌شمالی با ماه‌های تر و خشک فراگیر در ایران
title_fullStr پیوند بندال‌های اوراسیا- اطلس‌شمالی با ماه‌های تر و خشک فراگیر در ایران
title_full_unstemmed پیوند بندال‌های اوراسیا- اطلس‌شمالی با ماه‌های تر و خشک فراگیر در ایران
title_short پیوند بندال‌های اوراسیا- اطلس‌شمالی با ماه‌های تر و خشک فراگیر در ایران
title_sort پیوند بندال‌های اوراسیا اطلس‌شمالی با ماه‌های تر و خشک فراگیر در ایران
topic سیستم‌های بندال
شاخص bi
ترسالی
خشکسالی
ایران
url https://geoeh.um.ac.ir/article_40066_18060cd0f016b46afbcf53ce5dc88f6e.pdf
work_keys_str_mv AT mytẖmṭwlạbynzẖạd pywndbndạlhạyạwrạsyạạṭlssẖmạlybạmạhhạytrwkẖsẖḵfrạgyrdrạyrạn
AT zhrạḥjạzyzạdh pywndbndạlhạyạwrạsyạạṭlssẖmạlybạmạhhạytrwkẖsẖḵfrạgyrdrạyrạn
AT ậntwnyậrlwpw pywndbndạlhạyạwrạsyạạṭlssẖmạlybạmạhhạytrwkẖsẖḵfrạgyrdrạyrạn
AT mḥmdslyqh pywndbndạlhạyạwrạsyạạṭlssẖmạlybạmạhhạytrwkẖsẖḵfrạgyrdrạyrạn