ارزیابی اثر ضد قارچی اسانس آویشن و نعناع فلفلی و مونوترپن‌های عمده آنها در کنترل قارچ ورتیسیلیوم پسته

سابقه و هدف: بیماری پژمردگی ناشی از قارچ بیماریزای Verticillium dahliae، یکی از عوامل خطرناک تهدید کننده کِشت درختان پسته در سطح کشور می‌باشد که در دو دهه اخیر در مناطق مختلف کشور، از جمله استان سمنان گسترش پیدا کرده است. عدم وجود قارچکش مناسب جهت کنترل قارچ V. dahliae و استفاده مداوم از چند قارچکش...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: مهدی اخلاقی, سید حمید رضا ضیاءالحق, اسماعیل باباخانزاده, وحیده رفیعی
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2022-06-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_6107_5704368a4f30ae2c4d66dc023dce77ea.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832586569012215808
author مهدی اخلاقی
سید حمید رضا ضیاءالحق
اسماعیل باباخانزاده
وحیده رفیعی
author_facet مهدی اخلاقی
سید حمید رضا ضیاءالحق
اسماعیل باباخانزاده
وحیده رفیعی
author_sort مهدی اخلاقی
collection DOAJ
description سابقه و هدف: بیماری پژمردگی ناشی از قارچ بیماریزای Verticillium dahliae، یکی از عوامل خطرناک تهدید کننده کِشت درختان پسته در سطح کشور می‌باشد که در دو دهه اخیر در مناطق مختلف کشور، از جمله استان سمنان گسترش پیدا کرده است. عدم وجود قارچکش مناسب جهت کنترل قارچ V. dahliae و استفاده مداوم از چند قارچکش عمومی در سطح کشور به گسترش قارچ کمک کرده است. از این‌رو در شرایط کنونی نیازمند استفاده از ترکیبات جدید با کارایی بالا جهت کنترل این قارچ بیماریزا هستیم. اسانس‌های گیاهی و ترکیبات مونوترپنی آنها با توجه به مزیت نسبی تولید گیاهان دارویی در کشور، به عنوان یکی از گزینه‌های مهم مطرح هستند.مواد و روش‌ها: در این پژوهش از جدایه بومی V. dahliae بدست آمده از سطح باغات استان سمنان استفاده شد. با استفاده از روش‌های معمول فرآیند جداسازی و شناسایی قارچ انجام پذیرفت و با استفاده از پرایمر عمومی ITS شناسایی جدایه‌ها انجام شد. در ادامه از اسانس دو گیاه آویشن شیرازی (Zataria multiflora) و نعناع فلفلی (Mentha piperita) جهت بررسی اثر ضد قارچی استفاده شد. پس از تهیه مواد گیاهی، فرایند اسانس‌گیری با استفاده از دستگاه کلونجر انجام پذیرفت. بررسی اثر ضد قارچی با استفاده از روش اختلاط با محیط کشت در غلظت‌های 20، 40، 60، 80 و 100 میکرولیتر بر میلی‌لیتر صورت گرفت. همچنین حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) و کُشندگی (MBC) برای دو اسانس تعیین گردید. در ادامه با بکارگیری دو ترکیب مونوترپنی تیمول و کارواکرول اثرات ضد قارچی با استفاده از روش اختلاط با محیط کشت در سه غلظت 15، 150 و 1500 میکرولیتر برمیلی لیتر ضد V. dahliae مورد آزمایش قرار گرفت. یافته‌ها: آزمون‌های جداسازی و شناسایی، وجود قارچ V. dahliae را در مناطق نمونه برداری شده تائید نمود. نتایج نشان داد استفاده از پرایمر ITS تایید کننده گونه قارچی V. dahliae بود. نتایج اثر ضد قارچی نشان داد هر دو اسانس در جلوگیری از رشد قارچ موثر بودند، اما اسانس آویشن شیرازی قوی‌تر ارزیابی شد بطوری که در هفته سوم، رشد فقط در غلظت 20 میکرولیتر بر میلی‌لیتر مشاهده شد اما در مورد اسانس نعناع فلفلی در تمامی غلظت‌ها رشد قارچ مشاهده گردید. نتایج حداقل غلظت بازدارندگی و کُشندگی به ترتیب برای آویشن شیرازی 20 و 30 میکرولیتر بر میلی‌لیتر و برای اسانس نعناع فلفلی 100 و 150 میکرولیتر بر میلی‌لیتر بدست آمد. سایر نتایج نشان داد ترکیب تیمول در جلوگیری از رشد قارچ V. dahliae قوی تر از ترکیب کارواکرول عمل نمود.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد اسانس‌های گیاهی و ترکیبات مونوترپنی تشکیل دهنده اسانس‌ها از توانایی بسیار بالایی در کنترل قارچ ورتیسیلیوم برخوردار بودند بطوری که در مقایسه با قارچکش‌های طیف وسیع رایج مورد استفاده در کشور، در غلطت‌های 10 تا 15 برابر کمتر از فعالیت قارچ جلوگیری نمودند.
format Article
id doaj-art-4c4d9a9371f147cf8018bc05fd939aa8
institution Kabale University
issn 2322-2050
2322-2778
language fas
publishDate 2022-06-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
spelling doaj-art-4c4d9a9371f147cf8018bc05fd939aa82025-01-25T07:00:23ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782022-06-0129218319910.22069/jopp.2022.19267.28436107ارزیابی اثر ضد قارچی اسانس آویشن و نعناع فلفلی و مونوترپن‌های عمده آنها در کنترل قارچ ورتیسیلیوم پستهمهدی اخلاقی0سید حمید رضا ضیاءالحق1اسماعیل باباخانزاده2وحیده رفیعی3نویسنده مسئول، بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان (شاهرود)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شاهرود، ایرانبخش تحقیقات صنایع غذایی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان (شاهرود)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شاهرود، ایرانمرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان (شاهرود)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شاهرود، ایران.بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان (شاهرود)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شاهرود، ایرانسابقه و هدف: بیماری پژمردگی ناشی از قارچ بیماریزای Verticillium dahliae، یکی از عوامل خطرناک تهدید کننده کِشت درختان پسته در سطح کشور می‌باشد که در دو دهه اخیر در مناطق مختلف کشور، از جمله استان سمنان گسترش پیدا کرده است. عدم وجود قارچکش مناسب جهت کنترل قارچ V. dahliae و استفاده مداوم از چند قارچکش عمومی در سطح کشور به گسترش قارچ کمک کرده است. از این‌رو در شرایط کنونی نیازمند استفاده از ترکیبات جدید با کارایی بالا جهت کنترل این قارچ بیماریزا هستیم. اسانس‌های گیاهی و ترکیبات مونوترپنی آنها با توجه به مزیت نسبی تولید گیاهان دارویی در کشور، به عنوان یکی از گزینه‌های مهم مطرح هستند.مواد و روش‌ها: در این پژوهش از جدایه بومی V. dahliae بدست آمده از سطح باغات استان سمنان استفاده شد. با استفاده از روش‌های معمول فرآیند جداسازی و شناسایی قارچ انجام پذیرفت و با استفاده از پرایمر عمومی ITS شناسایی جدایه‌ها انجام شد. در ادامه از اسانس دو گیاه آویشن شیرازی (Zataria multiflora) و نعناع فلفلی (Mentha piperita) جهت بررسی اثر ضد قارچی استفاده شد. پس از تهیه مواد گیاهی، فرایند اسانس‌گیری با استفاده از دستگاه کلونجر انجام پذیرفت. بررسی اثر ضد قارچی با استفاده از روش اختلاط با محیط کشت در غلظت‌های 20، 40، 60، 80 و 100 میکرولیتر بر میلی‌لیتر صورت گرفت. همچنین حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) و کُشندگی (MBC) برای دو اسانس تعیین گردید. در ادامه با بکارگیری دو ترکیب مونوترپنی تیمول و کارواکرول اثرات ضد قارچی با استفاده از روش اختلاط با محیط کشت در سه غلظت 15، 150 و 1500 میکرولیتر برمیلی لیتر ضد V. dahliae مورد آزمایش قرار گرفت. یافته‌ها: آزمون‌های جداسازی و شناسایی، وجود قارچ V. dahliae را در مناطق نمونه برداری شده تائید نمود. نتایج نشان داد استفاده از پرایمر ITS تایید کننده گونه قارچی V. dahliae بود. نتایج اثر ضد قارچی نشان داد هر دو اسانس در جلوگیری از رشد قارچ موثر بودند، اما اسانس آویشن شیرازی قوی‌تر ارزیابی شد بطوری که در هفته سوم، رشد فقط در غلظت 20 میکرولیتر بر میلی‌لیتر مشاهده شد اما در مورد اسانس نعناع فلفلی در تمامی غلظت‌ها رشد قارچ مشاهده گردید. نتایج حداقل غلظت بازدارندگی و کُشندگی به ترتیب برای آویشن شیرازی 20 و 30 میکرولیتر بر میلی‌لیتر و برای اسانس نعناع فلفلی 100 و 150 میکرولیتر بر میلی‌لیتر بدست آمد. سایر نتایج نشان داد ترکیب تیمول در جلوگیری از رشد قارچ V. dahliae قوی تر از ترکیب کارواکرول عمل نمود.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد اسانس‌های گیاهی و ترکیبات مونوترپنی تشکیل دهنده اسانس‌ها از توانایی بسیار بالایی در کنترل قارچ ورتیسیلیوم برخوردار بودند بطوری که در مقایسه با قارچکش‌های طیف وسیع رایج مورد استفاده در کشور، در غلطت‌های 10 تا 15 برابر کمتر از فعالیت قارچ جلوگیری نمودند.https://jopp.gau.ac.ir/article_6107_5704368a4f30ae2c4d66dc023dce77ea.pdfverticillium dahliaeپژمردگی ورتیسیلیومیتیمولکارواکرول
spellingShingle مهدی اخلاقی
سید حمید رضا ضیاءالحق
اسماعیل باباخانزاده
وحیده رفیعی
ارزیابی اثر ضد قارچی اسانس آویشن و نعناع فلفلی و مونوترپن‌های عمده آنها در کنترل قارچ ورتیسیلیوم پسته
Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
verticillium dahliae
پژمردگی ورتیسیلیومی
تیمول
کارواکرول
title ارزیابی اثر ضد قارچی اسانس آویشن و نعناع فلفلی و مونوترپن‌های عمده آنها در کنترل قارچ ورتیسیلیوم پسته
title_full ارزیابی اثر ضد قارچی اسانس آویشن و نعناع فلفلی و مونوترپن‌های عمده آنها در کنترل قارچ ورتیسیلیوم پسته
title_fullStr ارزیابی اثر ضد قارچی اسانس آویشن و نعناع فلفلی و مونوترپن‌های عمده آنها در کنترل قارچ ورتیسیلیوم پسته
title_full_unstemmed ارزیابی اثر ضد قارچی اسانس آویشن و نعناع فلفلی و مونوترپن‌های عمده آنها در کنترل قارچ ورتیسیلیوم پسته
title_short ارزیابی اثر ضد قارچی اسانس آویشن و نعناع فلفلی و مونوترپن‌های عمده آنها در کنترل قارچ ورتیسیلیوم پسته
title_sort ارزیابی اثر ضد قارچی اسانس آویشن و نعناع فلفلی و مونوترپن‌های عمده آنها در کنترل قارچ ورتیسیلیوم پسته
topic verticillium dahliae
پژمردگی ورتیسیلیومی
تیمول
کارواکرول
url https://jopp.gau.ac.ir/article_6107_5704368a4f30ae2c4d66dc023dce77ea.pdf
work_keys_str_mv AT mhdyạkẖlạqy ạrzyạbyạtẖrḍdqạrcẖyạsạnsậwysẖnwnʿnạʿflflywmwnwtrpnhạyʿmdhậnhạdrḵntrlqạrcẖwrtysylywmpsth
AT sydḥmydrḍạḍyạʾạlḥq ạrzyạbyạtẖrḍdqạrcẖyạsạnsậwysẖnwnʿnạʿflflywmwnwtrpnhạyʿmdhậnhạdrḵntrlqạrcẖwrtysylywmpsth
AT ạsmạʿylbạbạkẖạnzạdh ạrzyạbyạtẖrḍdqạrcẖyạsạnsậwysẖnwnʿnạʿflflywmwnwtrpnhạyʿmdhậnhạdrḵntrlqạrcẖwrtysylywmpsth
AT wḥydhrfyʿy ạrzyạbyạtẖrḍdqạrcẖyạsạnsậwysẖnwnʿnạʿflflywmwnwtrpnhạyʿmdhậnhạdrḵntrlqạrcẖwrtysylywmpsth