ارزیابی و کمّی‌سازی برخی از خدمات کوتاه مدت بوم‌سازگان در کشت‌بوم باقلا
سابقه و هدف: شرایط و فرایندهایی که از طریق آن بوم‌سازگان و گونه‌هایی که ساختار آن را تشکیل می‌دهند، تداوم حیات انسان را تضمین کرده و نیازهای او را تامین می‌کنند، تحت عنوان خدمات بوم‌سازگان تعریف شده است. ارزش‌گذاری خدمات بوم‌نظام‌ها، بهترین راهکار جهت جلب توجه جامعه و سیاست‌گذاران و تلاش در جهت حف...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2023-06-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_6471_9d8442c115c773fb9b42e752f7440a62.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | سابقه و هدف: شرایط و فرایندهایی که از طریق آن بوم‌سازگان و گونه‌هایی که ساختار آن را تشکیل می‌دهند، تداوم حیات انسان را تضمین کرده و نیازهای او را تامین می‌کنند، تحت عنوان خدمات بوم‌سازگان تعریف شده است. ارزش‌گذاری خدمات بوم‌نظام‌ها، بهترین راهکار جهت جلب توجه جامعه و سیاست‌گذاران و تلاش در جهت حفظ و ارتقاءآن‌ها می‌باشد. کالا و خدمات بوم‌سازگان در مجموع به چهار گروه تامینی، تنظیمی، حمایتی و فرهنگی طبقه‌بندی می‌شوند. این مطالعه با هدف ارزیابی و کمّی‌سازی برخی از خدمات کوتاه مدت بوم‌سازگان در کشت بوم باقلا در شهرستان گرگان انجام شد.مواد و روش‌ها: این مطالعه به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال زراعی 99-1398 در سه تکرار انجام شد. پنج رقم باقلا شامل فیض، G-faba1-2، بروجرد، شادان و مهتا به عنوان تیمارهای آزمایش در نظر گرفته شد. در طی فصل رشد، انواع خدمات کوتاه مدت بوم‌سازگان شامل خدمات تامینی، تنظیمی و حمایتی مورد ارزیابی و کمّی‌سازی قرار گرفتند. جهت بر آورد خدمات تامینی، در زمان 70 درصد رسیدگی غلاف‌ها، با استفاده از کوادرات 5/0×5/0 متر مربع و به‌صورت تصادفی از هرکرت نمونه‌برداری صورت گرفت. تنوع زیستی گیاهی هم طی دو مرتبه (قبل و بعد از وجین گیاهان هرز) با استفاده از کوادرات 25/0×25/0 متر مربع به‌صورت تصادفی انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SAS نسخه 1/9 استفاده گردید و مقایسه میانگین‌ها با استفاده از آزمون LSD در سطح احتمال 5 درصد انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد که خدمات ارایه شده توسط ارقام مختلف متفاوت می‌باشد. براساس نتایج به‌دست آمده، کشت باقلا باعث افزایش ماده آلی خاک در اکثر کرتها شد، اما از لحاظ انباشت کربن در زیست توده گیاهی اختلاف معنی‌داری بین ارقام مشاهده نشد. از نظر ارایه خدمات تامینی مانند مقدار غلاف سبز و زیست توده کل ارقام مختلف باقلا تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد داشتند بطوری‌که رقم فیض و G-faba1-2، بیشترین مقدار و رقم بروجرد کمترین مقدار را دارا بودند. همچنین میزان پروتئین دانه در رقم مهتا (28درصد) از سایر ارقام بیشتر بود. نتایج نشان داد که ارقام دانه درشت و دانه متوسط به‌دلیل تولید حجم وسیعی از شاخ و برگ و جذب بیشتر نورخورشید و در نتیجه دارا بودن پتانسیل بیشتر برای عمل فتوسنتز، مقدار زیست‌توده بیشتری در مقایسه با ارقام دانه‌ریز داشتند. با بررسی تنوع گیاهان هرز مزرعه آزمایشی، 10 گونه هرز از 8 خانواده گیاهی شناسایی شدند. گیاهان خردل وحشی (Sinapis arvensis L.) ، علف خونی (Phalaris minor) ، سیزاب ایرانی (Veronica persica) و پیچک‌بند (Polygonum convolvulus) بیشترین فراوانی نسبی را دارا بودند.نتیجه‌گیری: بطورکلی ارقام دانه درشت باقلا به همراه رقم دانه متوسط مهتا در مقایسه با سایر ارقام خدمات بیشتری ارایه می‌دهند. بنابراین این ارقام می‌توانند از نظر ارایه بیشتر خدمات بوم‌سازگانی برای کشت در مزارع منطقه گرگان مورد توجه قرار گیرند. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |