Wojenne straty materialne polskiej prowincji redemptorystów w latach 1939-1945 na przykładzie klasztorów w Toruniu i Warszawie
Niniejszy artykuł prezentuje straty materialne dwóch spośród ośmiu erygowanych przed wybuchem II wojny świtowej klasztorów polskich redemptorystów. Wśród nich pierwszym obiektem niemieckiej rekwizycji był dom na toruńskich Bielanach, stanowiący również siedzibą juwenatu, czyli niższego seminarium d...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
The John Paul II Catholic University of Lublin
2024-12-01
|
| Series: | Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/17400 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832575580803956736 |
|---|---|
| author | O. Maciej Sadowski CSsR |
| author_facet | O. Maciej Sadowski CSsR |
| author_sort | O. Maciej Sadowski CSsR |
| collection | DOAJ |
| description |
Niniejszy artykuł prezentuje straty materialne dwóch spośród ośmiu erygowanych przed wybuchem II wojny świtowej klasztorów polskich redemptorystów. Wśród nich pierwszym obiektem niemieckiej rekwizycji był dom na toruńskich Bielanach, stanowiący również siedzibą juwenatu, czyli niższego seminarium duchownego polskich redemptorystów. Klasztor w Toruniu został poddany całkowitej rekwizycji przez Niemców już w pierwszych dniach wojny obronnej, a wywłaszczenie redemptorystów było precedensowym przykładem nowej sytuacji majątkowej, w jakiej znalazł się Kościół na Pomorzu, wcielonym do Rzeszy. Stan trwającej ponad cztery lata konfiskaty klasztoru toruńskiego został przez niemieckie władze usankcjonowany bezprawnymi aktami okupacyjnej administracji. Dzieła zniszczenia wewnętrznej struktury klasztoru, a przede wszystkim biblioteki i wyposażenia gimnazjalnych pracowni toruńskiego juwenatu, dopełnili żołnierze sowieccy po wyparciu z miasta Niemców od lutego do kwietnia 1945 roku. W archiwach państwowych i zakonnych zachowały się szczegółowe rejestry i kwestionariusze poniesionych przez toruńskich redemptorystów szkód wojennych. Drugim przykładem wojennej hekatomby dla Polskiej Prowincji Redemptorystów są losy klasztoru i kościoła na warszawskiej Woli, przy ul. Karolkowej. Ta placówka nie została doświadczona stratami przez cały okres wojny, aż do tragicznych wydarzeń 5-6 sierpnia 1944 roku, kiedy to podczas tzw. rzezi Woli Niemcy dokonali masowej egzekucji całej wspólnoty warszawskich redemptorystów. Ich los podzielił w następnych tygodniach zarówno klasztor, jak i kościół pw. św. Klemensa Hofbauera. Zostały one bowiem przez Niemców ograbione i niemal doszczętnie spalone. Skalę zniszczeń warszawskiej fundacji obrazują dobitnie prace rekonstrukcyjne prowadzone w latach 1945-1946 pod egidą Biura Odbudowy Stolicy.
|
| format | Article |
| id | doaj-art-4a3642bd4b07407197f2825fc4339e80 |
| institution | Kabale University |
| issn | 0518-3766 2545-3491 |
| language | deu |
| publishDate | 2024-12-01 |
| publisher | The John Paul II Catholic University of Lublin |
| record_format | Article |
| series | Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne |
| spelling | doaj-art-4a3642bd4b07407197f2825fc4339e802025-01-31T22:35:05ZdeuThe John Paul II Catholic University of LublinArchiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne0518-37662545-34912024-12-0112310.31743/abmk.17400Wojenne straty materialne polskiej prowincji redemptorystów w latach 1939-1945 na przykładzie klasztorów w Toruniu i WarszawieO. Maciej Sadowski CSsR0Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Niniejszy artykuł prezentuje straty materialne dwóch spośród ośmiu erygowanych przed wybuchem II wojny świtowej klasztorów polskich redemptorystów. Wśród nich pierwszym obiektem niemieckiej rekwizycji był dom na toruńskich Bielanach, stanowiący również siedzibą juwenatu, czyli niższego seminarium duchownego polskich redemptorystów. Klasztor w Toruniu został poddany całkowitej rekwizycji przez Niemców już w pierwszych dniach wojny obronnej, a wywłaszczenie redemptorystów było precedensowym przykładem nowej sytuacji majątkowej, w jakiej znalazł się Kościół na Pomorzu, wcielonym do Rzeszy. Stan trwającej ponad cztery lata konfiskaty klasztoru toruńskiego został przez niemieckie władze usankcjonowany bezprawnymi aktami okupacyjnej administracji. Dzieła zniszczenia wewnętrznej struktury klasztoru, a przede wszystkim biblioteki i wyposażenia gimnazjalnych pracowni toruńskiego juwenatu, dopełnili żołnierze sowieccy po wyparciu z miasta Niemców od lutego do kwietnia 1945 roku. W archiwach państwowych i zakonnych zachowały się szczegółowe rejestry i kwestionariusze poniesionych przez toruńskich redemptorystów szkód wojennych. Drugim przykładem wojennej hekatomby dla Polskiej Prowincji Redemptorystów są losy klasztoru i kościoła na warszawskiej Woli, przy ul. Karolkowej. Ta placówka nie została doświadczona stratami przez cały okres wojny, aż do tragicznych wydarzeń 5-6 sierpnia 1944 roku, kiedy to podczas tzw. rzezi Woli Niemcy dokonali masowej egzekucji całej wspólnoty warszawskich redemptorystów. Ich los podzielił w następnych tygodniach zarówno klasztor, jak i kościół pw. św. Klemensa Hofbauera. Zostały one bowiem przez Niemców ograbione i niemal doszczętnie spalone. Skalę zniszczeń warszawskiej fundacji obrazują dobitnie prace rekonstrukcyjne prowadzone w latach 1945-1946 pod egidą Biura Odbudowy Stolicy. https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/17400redemptoryścidruga wojna światowastraty materialneToruńWarszawa |
| spellingShingle | O. Maciej Sadowski CSsR Wojenne straty materialne polskiej prowincji redemptorystów w latach 1939-1945 na przykładzie klasztorów w Toruniu i Warszawie Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne redemptoryści druga wojna światowa straty materialne Toruń Warszawa |
| title | Wojenne straty materialne polskiej prowincji redemptorystów w latach 1939-1945 na przykładzie klasztorów w Toruniu i Warszawie |
| title_full | Wojenne straty materialne polskiej prowincji redemptorystów w latach 1939-1945 na przykładzie klasztorów w Toruniu i Warszawie |
| title_fullStr | Wojenne straty materialne polskiej prowincji redemptorystów w latach 1939-1945 na przykładzie klasztorów w Toruniu i Warszawie |
| title_full_unstemmed | Wojenne straty materialne polskiej prowincji redemptorystów w latach 1939-1945 na przykładzie klasztorów w Toruniu i Warszawie |
| title_short | Wojenne straty materialne polskiej prowincji redemptorystów w latach 1939-1945 na przykładzie klasztorów w Toruniu i Warszawie |
| title_sort | wojenne straty materialne polskiej prowincji redemptorystow w latach 1939 1945 na przykladzie klasztorow w toruniu i warszawie |
| topic | redemptoryści druga wojna światowa straty materialne Toruń Warszawa |
| url | https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/17400 |
| work_keys_str_mv | AT omaciejsadowskicssr wojennestratymaterialnepolskiejprowincjiredemptorystowwlatach19391945naprzykładzieklasztorowwtoruniuiwarszawie |