تأثیر عدم حضور متهم در دادرسی کیفری از منظر حقوق دفاعی و نهادهای ارفاقی متأثر از عدالت ترمیمی

در فرایند دادرسی کیفری اعم از جنبه خصوصی و عمومی جرم، متهم تنها شخصی است که نقش کلیدی را به‌عنوان فرد در معرض تعقیب ایفا می‌کند. علاوه بر اینکه به جهت نقض قانون مستحق مجازات هست، رعایت حقوق دفاعی وی نیز الزامی است. به‌منظور کشف حقیقت و صیانت از حقوق زیان‌دیده و همچنین اثبات برائت یا بزهکاری، حضور مت...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: رضا جرجندی مقدم
Format: Article
Language:English
Published: Shahr-e- Danesh Research And Study Institute of Law 2024-12-01
Series:پژوهشهای حقوقی
Subjects:
Online Access:https://jlr.sdil.ac.ir/article_183891_754a636885aef9d8e9a301b4d4b91179.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832591570131484672
author رضا جرجندی مقدم
author_facet رضا جرجندی مقدم
author_sort رضا جرجندی مقدم
collection DOAJ
description در فرایند دادرسی کیفری اعم از جنبه خصوصی و عمومی جرم، متهم تنها شخصی است که نقش کلیدی را به‌عنوان فرد در معرض تعقیب ایفا می‌کند. علاوه بر اینکه به جهت نقض قانون مستحق مجازات هست، رعایت حقوق دفاعی وی نیز الزامی است. به‌منظور کشف حقیقت و صیانت از حقوق زیان‌دیده و همچنین اثبات برائت یا بزهکاری، حضور متهم نزد مقام قضایی ضرورت دارد. یکی از اصلی‌ترین مباحث مربوط به حقوق دفاعی بر اساس ماده ۵ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، استماع اظهارات و دلایل متهم است. در صورت عدم دستیابی به او پس از ارتکاب جرم، دادرسی منصفانه با خلأهایی روبه‌رو خواهد شد و با فراری شدن یا استنکاف از بیان واقعیت، کشف حقیقت با صعوبت همراه خواهد شد و در مسیری همچون اطاله دادرسی به‌عنوان یکی از چالش‌های احصاشده سند تحول قضایی، تضییع حق بزه‌دیده و تباه شدن حقوق خود متهم و محرومیت وی از اعمال نهادهای ارفاقی قانونی و جلوه‌های عدالت ترمیمی پیش خواهد رفت. از مهم‌ترین دلایل عدم دسترسی به متهم را ترس یا ارعاب از نحوه محاکمه، عدم آگاهی از حقوق دفاعی و تردید به بی‌طرفی قضات، بازداشت‌های اضافی و رفتار خودسرانه مأمورین در بدو دستگیری و دوران تحت نظر می‌توان برشمرد. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی و مطالعه منابع حقوقی مرتبط، مجلات تخصصی و قوانین کیفری ایران با هدف بررسی این خلأ دادرسی تدوین شده و عواملی که موجب عدم حضور متهم در فرایند تحقیق و دادرسی می‌گردد، ضمن ارائه راهکارهای اجرایی مورد تحقیق قرار گرفته است.
format Article
id doaj-art-4908e4a3bd234b41b754cbc6f853e4a9
institution Kabale University
issn 1682-9220
2717-0020
language English
publishDate 2024-12-01
publisher Shahr-e- Danesh Research And Study Institute of Law
record_format Article
series پژوهشهای حقوقی
spelling doaj-art-4908e4a3bd234b41b754cbc6f853e4a92025-01-22T10:09:37ZengShahr-e- Danesh Research And Study Institute of Lawپژوهشهای حقوقی1682-92202717-00202024-12-01236032335610.48300/jlr.2023.337012.2022183891تأثیر عدم حضور متهم در دادرسی کیفری از منظر حقوق دفاعی و نهادهای ارفاقی متأثر از عدالت ترمیمیرضا جرجندی مقدم0دانشجوی دکترای حقوق جزا و جرم‌شناسی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران.در فرایند دادرسی کیفری اعم از جنبه خصوصی و عمومی جرم، متهم تنها شخصی است که نقش کلیدی را به‌عنوان فرد در معرض تعقیب ایفا می‌کند. علاوه بر اینکه به جهت نقض قانون مستحق مجازات هست، رعایت حقوق دفاعی وی نیز الزامی است. به‌منظور کشف حقیقت و صیانت از حقوق زیان‌دیده و همچنین اثبات برائت یا بزهکاری، حضور متهم نزد مقام قضایی ضرورت دارد. یکی از اصلی‌ترین مباحث مربوط به حقوق دفاعی بر اساس ماده ۵ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، استماع اظهارات و دلایل متهم است. در صورت عدم دستیابی به او پس از ارتکاب جرم، دادرسی منصفانه با خلأهایی روبه‌رو خواهد شد و با فراری شدن یا استنکاف از بیان واقعیت، کشف حقیقت با صعوبت همراه خواهد شد و در مسیری همچون اطاله دادرسی به‌عنوان یکی از چالش‌های احصاشده سند تحول قضایی، تضییع حق بزه‌دیده و تباه شدن حقوق خود متهم و محرومیت وی از اعمال نهادهای ارفاقی قانونی و جلوه‌های عدالت ترمیمی پیش خواهد رفت. از مهم‌ترین دلایل عدم دسترسی به متهم را ترس یا ارعاب از نحوه محاکمه، عدم آگاهی از حقوق دفاعی و تردید به بی‌طرفی قضات، بازداشت‌های اضافی و رفتار خودسرانه مأمورین در بدو دستگیری و دوران تحت نظر می‌توان برشمرد. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی و مطالعه منابع حقوقی مرتبط، مجلات تخصصی و قوانین کیفری ایران با هدف بررسی این خلأ دادرسی تدوین شده و عواملی که موجب عدم حضور متهم در فرایند تحقیق و دادرسی می‌گردد، ضمن ارائه راهکارهای اجرایی مورد تحقیق قرار گرفته است.https://jlr.sdil.ac.ir/article_183891_754a636885aef9d8e9a301b4d4b91179.pdfمتهمحقوق دفاعیعدالت ترمیمیدادرسی کیفریبزه‌دیده
spellingShingle رضا جرجندی مقدم
تأثیر عدم حضور متهم در دادرسی کیفری از منظر حقوق دفاعی و نهادهای ارفاقی متأثر از عدالت ترمیمی
پژوهشهای حقوقی
متهم
حقوق دفاعی
عدالت ترمیمی
دادرسی کیفری
بزه‌دیده
title تأثیر عدم حضور متهم در دادرسی کیفری از منظر حقوق دفاعی و نهادهای ارفاقی متأثر از عدالت ترمیمی
title_full تأثیر عدم حضور متهم در دادرسی کیفری از منظر حقوق دفاعی و نهادهای ارفاقی متأثر از عدالت ترمیمی
title_fullStr تأثیر عدم حضور متهم در دادرسی کیفری از منظر حقوق دفاعی و نهادهای ارفاقی متأثر از عدالت ترمیمی
title_full_unstemmed تأثیر عدم حضور متهم در دادرسی کیفری از منظر حقوق دفاعی و نهادهای ارفاقی متأثر از عدالت ترمیمی
title_short تأثیر عدم حضور متهم در دادرسی کیفری از منظر حقوق دفاعی و نهادهای ارفاقی متأثر از عدالت ترمیمی
title_sort تأثیر عدم حضور متهم در دادرسی کیفری از منظر حقوق دفاعی و نهادهای ارفاقی متأثر از عدالت ترمیمی
topic متهم
حقوق دفاعی
عدالت ترمیمی
دادرسی کیفری
بزه‌دیده
url https://jlr.sdil.ac.ir/article_183891_754a636885aef9d8e9a301b4d4b91179.pdf
work_keys_str_mv AT rḍạjrjndymqdm tạtẖyrʿdmḥḍwrmthmdrdạdrsyḵyfryạzmnẓrḥqwqdfạʿywnhạdhạyạrfạqymtạtẖrạzʿdạlttrmymy