تأثیر نسبت‌های مختلف نیتروژن بر باززایی و تولید متابولیت‌های ثانویه در گل سوسن چلچراغ

سابقه و هدف: سوسن چلچراغ با نام علمی ‌Lilium ledebourii Bioss از گل‌های نادر و متعلق به خانواده سوسن‌هاست که دارای متابولیت‌های ثانویه با ارزشی است. این گیاه به عنوان یکی از گلهای محبوب کاربردهای زیادی از قبیل استفاده به عنوان گل بریده، گل گلدانی و گیاه فضای سبز در دنیا دارد. ریزازدیادی با استفاده ا...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: اسماعیل چمنی, شیدا امینیان, یونس پوربیرامی هیر
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2022-06-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_6108_d75f648c6b5df5753a593ed873f77041.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:سابقه و هدف: سوسن چلچراغ با نام علمی ‌Lilium ledebourii Bioss از گل‌های نادر و متعلق به خانواده سوسن‌هاست که دارای متابولیت‌های ثانویه با ارزشی است. این گیاه به عنوان یکی از گلهای محبوب کاربردهای زیادی از قبیل استفاده به عنوان گل بریده، گل گلدانی و گیاه فضای سبز در دنیا دارد. ریزازدیادی با استفاده از ترکیبات هورمونی مختلف و مواد تحریک کننده رشد در این گیاه انجام گرفته است. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی تأثیر نسبت‌های مختلف نیتروژن بر باززایی و تولید متابولیت ثانویه تحت شرایط درون شیشه‌ای است.مواد و روش‌ها: به‌منظور بررسی اثر نسبت‌های مختلف نیتروژن بر باززایی و تولید متابولیت‌های ثانویه در گل سوسن چلچراغ آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 10 تیمار و 8 تکرار با استفاده از غلظت های مختلف نیتروژن (نیترات به آمونیم) در آزمایشگاه کشت‌بافت و بیوتکنولوژی گروه علوم باغبانی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. در این پژوهش از محیط کشت MS استفاده شد. شاخص‌های مورفولوژیکی اندازه گیری شده در این پژوهش شامل: وزن تر گیاهچه، ارتفاع گیاهچه، تعداد برگ، طول برگ، تعداد ریشه، طول ریشه، تعداد پیازچه، قطر پیازچه و تعداد فلس بود. شاخص‌های بیوشیمیایی اندازه‌گیری شده نیز شامل کلروفی a، کلروفیل b، کلروفیل کل، فلاونوئید در سه طول موج 270، 300 و 330 نانومتر، کاروتنوئید، آنتوسیانین و فنل بود.یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که تیمارهای مختلف به طور معنی‌داری (در سطح احتمال 5%) شاخص محتوای فنل کل، آنتوسیانین، کلروفیل a، b و کل، وزن‌تر گیاهچه، ارتفاع گیاهچه، تعداد ریشه و پیازچه‌ باززایی شده را تحت تأثیر قرار داد. بیش‌ترین غلظت فنل کل، آنتوسیانین، وزن‌تر و ارتفاع گیاهچه مربوط به تیمار نیتروژنی با نسبت نیترات به آمونیوم 40:40 بود. در مورد کلروفیل a، b و کل بهترین تیمار مربوط به تیمار نیتروژنی نسبت نیترات به آمونیم 60:25 بود. برای تعداد ریشه و پیازچه نیز بهترین تیمارها مربوط به تیمار نیتروژنی نسبت نیترات به آمونیم 40:40، 40:25، 60:25 و 40:0 بود. بیشترین میزان کارتنوئید (838/4 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) مربوط به تیمار نیتروژنی با نسبت 80:25 نیترات به آمونیوم حاصل شد که با تیمار شاهد و سایر تیمارها از این لحاظ اختلاف معنی‌داری نشان داد. همچنین کم‌ترین میزان این شاخص (0 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) مربوط به تیمار نیتروژنی با نسبت 40:120 و 0:25 نیترات به آمونیوم حاصل شد که با تیمار شاهد اختلاف معنی‌داری داشتنتیجه‌گیری: در این پژوهش نسبت نیترات به آمونیوم 40:40 در مقایسه با سایر تیمارها تأثیر بهتری بر شاخص‌های اندازه‌گیری شده داشت و تجمع بیش از حد آمونیوم در بافت‌های گیاهی موجب اختلال در رشد نرمال شد.
ISSN:2322-2050
2322-2778