DOĞA YASALARI BAĞLAMINDA KLASİK HUMECULUĞA KARŞI YAPISAL HUMECULUK
Doğa yasaları bağlamında bilim filozofları doğada tekrar eden olaylar karşısında bir tutum takınmak adına bazı görüşler geliştirmişlerdir. Bu bakımdan, doğada karşılaştığımız düzenli davranışlar ve hareketlerin zemininde herhangi bir itici güç olup olmadığı tartışılmış; tartışma sonucunda temelde ik...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Türk Felsefe Derneği
2023-08-01
|
| Series: | Felsefe Dünyası |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3114602 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832571091924549632 |
|---|---|
| author | Ömer Fatih Tekin |
| author_facet | Ömer Fatih Tekin |
| author_sort | Ömer Fatih Tekin |
| collection | DOAJ |
| description | Doğa yasaları bağlamında bilim filozofları doğada tekrar eden olaylar karşısında bir tutum takınmak adına bazı görüşler geliştirmişlerdir. Bu bakımdan, doğada karşılaştığımız düzenli davranışlar ve hareketlerin zemininde herhangi bir itici güç olup olmadığı tartışılmış; tartışma sonucunda temelde iki yaklaşım ortaya çıkmıştır: Zeminde belli itici güçler ya da nedensel ilişkiler vardır diyen bir görüş ve bu görüşün karşısında konumlanan zeminde herhangi bir nedensel ilişkinin olmadığını fakat doğada düzenliliklerinin bulunduğunu iddia eden karşıt görüş. İkinci görüş gibi görüşler genel olarak Humecu görüş olarak tanımlanmıştır. Bu tarz görüşlere düzenlilik teorileri de denmektedir. Bu makale boyunca düzenlilik olarak belirtilen ifadeler Humecu görüş olarak nitelenmektedir. Makale Humecu görüş üzerinden şekilleneceğinden, birinci görüş gibi görüşler, örneğin eğilimsel özcülük ya da yapısal gerçekçilik gibi, bu makalenin meselesi değildir. Makale, klasik Humecu yaklaşım karşısında Yapısal Humecu yaklaşımı desteklemektedir. Klasik Humecu yaklaşım merkezde David Lewis’in görüşleri ekseninde şekillenen ve tesadüfi genellemeler ile düzenlilikler olarak görülen doğa yasalarını birbirinden ayırmayı dert edinen bir yaklaşımdır. Böyle bir ayrımı da doğayı mozaik üzerinden kurgulayarak yapmayı denerken; Yapısal Humecu yaklaşım, Lewis’in iddiaları geliştiren doğayı mozaik olmaktan çok yapı kavramı ile şekillendirmeyi deneyen bir yaklaşımdır. Böylece modern fizik açısından doğayı açıklama konusunda felsefi bir altyapı oluşturma noktasında Klasik Humecu yaklaşımdan daha fazla bilgi veren bir yaklaşım olarak görülür. Psillos aracılığıyla da Yapısal Humeculuk metafiziksel sağlamlık kazanmak adına doğal örüntü kavramını yapının içine yerleştirmeyi denemiş ve Yapısal Humecu yaklaşımı Yapısal Gerçekçilik kampına yanaştırmayı denemiştir. Böylece, klasik anlamda epistemolojik açıdan önem taşıyan Humecu yaklaşımı realist kanatta konumlandırma noktasında önemli bir yol almıştır. Tüm bu çalışmalar neticesinde, Yapısal Humecu yaklaşım, Klasik Humecu yaklaşıma nazaran modern fizik için kullanışlı argümantasyonlar sunan bir felsefi yaklaşım olduğu için savunulmuştur. |
| format | Article |
| id | doaj-art-41b0f7be96d543e6bec6d497348b08c2 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1301-0875 |
| language | English |
| publishDate | 2023-08-01 |
| publisher | Türk Felsefe Derneği |
| record_format | Article |
| series | Felsefe Dünyası |
| spelling | doaj-art-41b0f7be96d543e6bec6d497348b08c22025-02-02T13:20:47ZengTürk Felsefe DerneğiFelsefe Dünyası1301-08752023-08-01778911110.58634/felsefedunyasi.12905572040DOĞA YASALARI BAĞLAMINDA KLASİK HUMECULUĞA KARŞI YAPISAL HUMECULUKÖmer Fatih Tekin0https://orcid.org/0000-0002-1142-2706KASTAMONU ÜNİVERSİTESİDoğa yasaları bağlamında bilim filozofları doğada tekrar eden olaylar karşısında bir tutum takınmak adına bazı görüşler geliştirmişlerdir. Bu bakımdan, doğada karşılaştığımız düzenli davranışlar ve hareketlerin zemininde herhangi bir itici güç olup olmadığı tartışılmış; tartışma sonucunda temelde iki yaklaşım ortaya çıkmıştır: Zeminde belli itici güçler ya da nedensel ilişkiler vardır diyen bir görüş ve bu görüşün karşısında konumlanan zeminde herhangi bir nedensel ilişkinin olmadığını fakat doğada düzenliliklerinin bulunduğunu iddia eden karşıt görüş. İkinci görüş gibi görüşler genel olarak Humecu görüş olarak tanımlanmıştır. Bu tarz görüşlere düzenlilik teorileri de denmektedir. Bu makale boyunca düzenlilik olarak belirtilen ifadeler Humecu görüş olarak nitelenmektedir. Makale Humecu görüş üzerinden şekilleneceğinden, birinci görüş gibi görüşler, örneğin eğilimsel özcülük ya da yapısal gerçekçilik gibi, bu makalenin meselesi değildir. Makale, klasik Humecu yaklaşım karşısında Yapısal Humecu yaklaşımı desteklemektedir. Klasik Humecu yaklaşım merkezde David Lewis’in görüşleri ekseninde şekillenen ve tesadüfi genellemeler ile düzenlilikler olarak görülen doğa yasalarını birbirinden ayırmayı dert edinen bir yaklaşımdır. Böyle bir ayrımı da doğayı mozaik üzerinden kurgulayarak yapmayı denerken; Yapısal Humecu yaklaşım, Lewis’in iddiaları geliştiren doğayı mozaik olmaktan çok yapı kavramı ile şekillendirmeyi deneyen bir yaklaşımdır. Böylece modern fizik açısından doğayı açıklama konusunda felsefi bir altyapı oluşturma noktasında Klasik Humecu yaklaşımdan daha fazla bilgi veren bir yaklaşım olarak görülür. Psillos aracılığıyla da Yapısal Humeculuk metafiziksel sağlamlık kazanmak adına doğal örüntü kavramını yapının içine yerleştirmeyi denemiş ve Yapısal Humecu yaklaşımı Yapısal Gerçekçilik kampına yanaştırmayı denemiştir. Böylece, klasik anlamda epistemolojik açıdan önem taşıyan Humecu yaklaşımı realist kanatta konumlandırma noktasında önemli bir yol almıştır. Tüm bu çalışmalar neticesinde, Yapısal Humecu yaklaşım, Klasik Humecu yaklaşıma nazaran modern fizik için kullanışlı argümantasyonlar sunan bir felsefi yaklaşım olduğu için savunulmuştur.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3114602doğa yasalarıen i̇yi sistem hesabıyapısal humeculukdoğal örüntülerdüzenlilikhumeculukhumeanismregularitylaws of naturebest system accountstructural humeanismnatural patterns |
| spellingShingle | Ömer Fatih Tekin DOĞA YASALARI BAĞLAMINDA KLASİK HUMECULUĞA KARŞI YAPISAL HUMECULUK Felsefe Dünyası doğa yasaları en i̇yi sistem hesabı yapısal humeculuk doğal örüntüler düzenlilik humeculuk humeanism regularity laws of nature best system account structural humeanism natural patterns |
| title | DOĞA YASALARI BAĞLAMINDA KLASİK HUMECULUĞA KARŞI YAPISAL HUMECULUK |
| title_full | DOĞA YASALARI BAĞLAMINDA KLASİK HUMECULUĞA KARŞI YAPISAL HUMECULUK |
| title_fullStr | DOĞA YASALARI BAĞLAMINDA KLASİK HUMECULUĞA KARŞI YAPISAL HUMECULUK |
| title_full_unstemmed | DOĞA YASALARI BAĞLAMINDA KLASİK HUMECULUĞA KARŞI YAPISAL HUMECULUK |
| title_short | DOĞA YASALARI BAĞLAMINDA KLASİK HUMECULUĞA KARŞI YAPISAL HUMECULUK |
| title_sort | doga yasalari baglaminda klasik humeculuga karsi yapisal humeculuk |
| topic | doğa yasaları en i̇yi sistem hesabı yapısal humeculuk doğal örüntüler düzenlilik humeculuk humeanism regularity laws of nature best system account structural humeanism natural patterns |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3114602 |
| work_keys_str_mv | AT omerfatihtekin dogayasalaribaglamindaklasikhumeculugakarsiyapisalhumeculuk |