جانشینی و همنشینی واژگان در ادبیات فارسی(مجابات): دیدگاه یاکوبسن
محور جانشینی و همنشینی دو محور در زبانشناسی است. از دید یاکوبسن این دو فرایند، در هنر کلامی به ترتیب در دو نقش استعاری و مجازی ظاهر می‌شوند و روشی برای تشخیص سبک‌های ادبی و هنری به شمار می‌روند. ادبیات فارسی چندین دوره‌ی مشخص ادبی دارد که بر اساس گرایش شعرا به این محورها می‌توان آن‌ها را سبک‌شناسی ک...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Avestan |
| Published: |
University of Tabriz
2024-09-01
|
| Series: | زبان و ادب فارسی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://perlit.tabrizu.ac.ir/article_18409_df16be6fdf86f312783ce8b97e755323.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832572937412018176 |
|---|---|
| author | حیدر نعیم حمزه الزوامل |
| author_facet | حیدر نعیم حمزه الزوامل |
| author_sort | حیدر نعیم حمزه الزوامل |
| collection | DOAJ |
| description | محور جانشینی و همنشینی دو محور در زبانشناسی است. از دید یاکوبسن این دو فرایند، در هنر کلامی به ترتیب در دو نقش استعاری و مجازی ظاهر می‌شوند و روشی برای تشخیص سبک‌های ادبی و هنری به شمار می‌روند. ادبیات فارسی چندین دوره‌ی مشخص ادبی دارد که بر اساس گرایش شعرا به این محورها می‌توان آن‌ها را سبک‌شناسی کرد. در ادوار زبان فارسی آثاری را مشاهده می‌کنیم که در جواب و استقبال از آثار مشهور و به همان قالب و سبک با محور همنشینی و جانشینی سروده شده‌اند که در اصطلاح به آن‌ها «مجابات» گفته می‌شود. ویژگی این دست اشعار، وجود نشانه‌هایی در کلام است که مخاطب را به سرمشق و سراینده آن هدایت می‌کند. اهمیت فن جواب که مختص ایرانیان است در این است که سبب گسترش و فراگیری شعر از لحاظ معنایی می‌شود و آن را در فضایی ناتمام و ادامه‌دار قرار می‌دهد. ازاین‌رو، به سبب اهمیت و جایگاه فن مجابات در ادبیات فارسی، در این مقاله با شیوه توصیفی-تحلیلی به بررسی نقش ادبی و نحوه‌ی کارکرد محورهای زبانی همنشینی و جانشینی در برخی از اشعار جوابی پرداخته شده است. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان می‌دهد شاعران در جوابگویی‌های خود مطابق محور مدنظر سرمشق و متناسب با آن به این امر اهتمام ورزیده‌اند. |
| format | Article |
| id | doaj-art-3b0b7ef750b44c56bf1f26306451036c |
| institution | Kabale University |
| issn | 2251-7979 2676-6779 |
| language | Avestan |
| publishDate | 2024-09-01 |
| publisher | University of Tabriz |
| record_format | Article |
| series | زبان و ادب فارسی |
| spelling | doaj-art-3b0b7ef750b44c56bf1f26306451036c2025-02-02T06:12:12ZaveUniversity of Tabrizزبان و ادب فارسی2251-79792676-67792024-09-017724914916410.22034/perlit.2024.57226.351218409جانشینی و همنشینی واژگان در ادبیات فارسی(مجابات): دیدگاه یاکوبسنحیدر نعیم حمزه الزوامل0دانشکده باستان شناسی، دانشگاه قادسیه الدیوانیه ، عراقمحور جانشینی و همنشینی دو محور در زبانشناسی است. از دید یاکوبسن این دو فرایند، در هنر کلامی به ترتیب در دو نقش استعاری و مجازی ظاهر می‌شوند و روشی برای تشخیص سبک‌های ادبی و هنری به شمار می‌روند. ادبیات فارسی چندین دوره‌ی مشخص ادبی دارد که بر اساس گرایش شعرا به این محورها می‌توان آن‌ها را سبک‌شناسی کرد. در ادوار زبان فارسی آثاری را مشاهده می‌کنیم که در جواب و استقبال از آثار مشهور و به همان قالب و سبک با محور همنشینی و جانشینی سروده شده‌اند که در اصطلاح به آن‌ها «مجابات» گفته می‌شود. ویژگی این دست اشعار، وجود نشانه‌هایی در کلام است که مخاطب را به سرمشق و سراینده آن هدایت می‌کند. اهمیت فن جواب که مختص ایرانیان است در این است که سبب گسترش و فراگیری شعر از لحاظ معنایی می‌شود و آن را در فضایی ناتمام و ادامه‌دار قرار می‌دهد. ازاین‌رو، به سبب اهمیت و جایگاه فن مجابات در ادبیات فارسی، در این مقاله با شیوه توصیفی-تحلیلی به بررسی نقش ادبی و نحوه‌ی کارکرد محورهای زبانی همنشینی و جانشینی در برخی از اشعار جوابی پرداخته شده است. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان می‌دهد شاعران در جوابگویی‌های خود مطابق محور مدنظر سرمشق و متناسب با آن به این امر اهتمام ورزیده‌اند.https://perlit.tabrizu.ac.ir/article_18409_df16be6fdf86f312783ce8b97e755323.pdfمحورجانشینیمحورهمنشینیمکتب پراگیاکوبسنمجابات |
| spellingShingle | حیدر نعیم حمزه الزوامل جانشینی و همنشینی واژگان در ادبیات فارسی(مجابات): دیدگاه یاکوبسن زبان و ادب فارسی محورجانشینی محورهمنشینی مکتب پراگ یاکوبسن مجابات |
| title | جانشینی و همنشینی واژگان در ادبیات فارسی(مجابات): دیدگاه یاکوبسن |
| title_full | جانشینی و همنشینی واژگان در ادبیات فارسی(مجابات): دیدگاه یاکوبسن |
| title_fullStr | جانشینی و همنشینی واژگان در ادبیات فارسی(مجابات): دیدگاه یاکوبسن |
| title_full_unstemmed | جانشینی و همنشینی واژگان در ادبیات فارسی(مجابات): دیدگاه یاکوبسن |
| title_short | جانشینی و همنشینی واژگان در ادبیات فارسی(مجابات): دیدگاه یاکوبسن |
| title_sort | جانشینی و همنشینی واژگان در ادبیات فارسی مجابات دیدگاه یاکوبسن |
| topic | محورجانشینی محورهمنشینی مکتب پراگ یاکوبسن مجابات |
| url | https://perlit.tabrizu.ac.ir/article_18409_df16be6fdf86f312783ce8b97e755323.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ḥydrnʿymḥmzhạlzwạml jạnsẖynywhmnsẖynywạzẖgạndrạdbyạtfạrsymjạbạtdydgạhyạḵwbsn |