ارزیابی روش‌شناسی برنامه جهانی چالش آب و غذا CGIAR، در مدیریت حوزه‌های آبخیز رودخانه کرخه
حوزه آبخیز کرخه در ناحیه غربی تا جنوب غربی ایران و در منطقه‌ای خشک تا نیمه خشک قرار دارد. وجود سامانه‌های کشاورزی مختلف، از جمله کشاورزی آبی و دیم، پایین بودن بهره‌وری آب در تولید محصولات کشاورزی، وجود محدودیت‌های تولید (شوری و مدیریت زهاب در پایین‌دست)، فقر و کمبود معیشت جوامع محلی (در بالادس...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Soil Conservation and Watershed Management Research Institute (SCWMRI)
2023-03-01
|
| Series: | Muhandisī va mudirīyyat-i ābkhīz |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jwem.areeo.ac.ir/article_126514_c580aa9399a8307e9a3b2b21661b4e1b.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832539883684495360 |
|---|---|
| author | نادر حیدری |
| author_facet | نادر حیدری |
| author_sort | نادر حیدری |
| collection | DOAJ |
| description | حوزه آبخیز کرخه در ناحیه غربی تا جنوب غربی ایران و در منطقه‌ای خشک تا نیمه خشک قرار دارد. وجود سامانه‌های کشاورزی مختلف، از جمله کشاورزی آبی و دیم، پایین بودن بهره‌وری آب در تولید محصولات کشاورزی، وجود محدودیت‌های تولید (شوری و مدیریت زهاب در پایین‌دست)، فقر و کمبود معیشت جوامع محلی (در بالادست)، مسایل تاثیرات بالادست بر پایین‌دست حوضه، مسایل زیست‌محیطی و غیره، موجب پیشنهاد حوزه آبخیز کرخه به‌عنوان مدل مناسب در کشور برای برنامه جهانی چالش آب و غذای CGIAR (موسوم به CPWF) شد. لذا، این حوضه به‌عنوان یکی از حوزه‌های آبخیز معرف از میان نه حوزه آبخیز دیگر این برنامه جهانی، به‌عنوان مدلی برای مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان انتخاب و طی فاز یک (2004 تا 2008)، برنامه در آن اجرا شد. در اجرای این برنامه، رویکردها، سازمان و سازوکار، ساختار مدیریتی، معیارهای فنی و برنامه‌ای، اصول مدیریت حوضه، مشارکت ذی‌نفعان، نوآوری‌ها و شیوه‌های ارائه خروجی‌ها، در مراحل مختلف انتخاب حوضه، شروع برنامه و حین اجرای پروژه‌های مصوب برنامه، اتخاذ و به‌کار برده شدند. لذا، هدف از تدوین این مقاله، مستندسازی روش‌شناسی به‌کار رفته در جریان فرایند اجرای برنامه پژوهشی-توسعه‌ای بین‌المللی CPWF در حوضه کرخه است، تا از این طریق، دانش پنهان آن آشکار شده، تجارب و دستاوردهای مرتبط مستند شوند و برای استفاده در سایر برنامه‌ها و پروژهای مشابه در این حوضه و یا سایر حوزه‌های آبخیز در کشور مورد استفاده قرار گیرند. روش مطالعه به‌طور عمده متکی و برگرفته از مطالعه و تحلیل مطالب آرشیو مستندات برنامه، گزارش‌ها، بحثهای انجام شده در جریان جلسه‌ها، نتایج کارگاه‌های هم‌اندیشی و همایش‌های ملی و بین‌المللی برگزار شده و گزارش‌های بازدیدهای میدانی انجام شده در جریان اجرای برنامه CPWF جهانی و اجرای این برنامه در حوضه کرخه است. از دستاوردها و روش‌شناسی‌های مهم و شاخص مستند شده حاصل از برنامه، می‌توان روش‌شناسی توسعه مشارکتی فناوری‌ها، بررسی مسیرهای اثرهای پروژه، معیارهای انتخاب سایت‌های پژوهشی و روش‌شناسی تعیین اصول مدیریت یکپارچه حوزه آبخیز را نام برد که در این مقاله به تفصیل ارائه و تشریح شده‌اند. |
| format | Article |
| id | doaj-art-3958b1ddf24c4f8abcc39a9a229fe369 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2251-9300 2322-536X |
| language | fas |
| publishDate | 2023-03-01 |
| publisher | Soil Conservation and Watershed Management Research Institute (SCWMRI) |
| record_format | Article |
| series | Muhandisī va mudirīyyat-i ābkhīz |
| spelling | doaj-art-3958b1ddf24c4f8abcc39a9a229fe3692025-02-05T08:24:38ZfasSoil Conservation and Watershed Management Research Institute (SCWMRI)Muhandisī va mudirīyyat-i ābkhīz2251-93002322-536X2023-03-0115113015410.22092/ijwmse.2022.356602.1928126514ارزیابی روش‌شناسی برنامه جهانی چالش آب و غذا CGIAR، در مدیریت حوزه‌های آبخیز رودخانه کرخهنادر حیدری0دانشیار پژوهشی مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایرانحوزه آبخیز کرخه در ناحیه غربی تا جنوب غربی ایران و در منطقه‌ای خشک تا نیمه خشک قرار دارد. وجود سامانه‌های کشاورزی مختلف، از جمله کشاورزی آبی و دیم، پایین بودن بهره‌وری آب در تولید محصولات کشاورزی، وجود محدودیت‌های تولید (شوری و مدیریت زهاب در پایین‌دست)، فقر و کمبود معیشت جوامع محلی (در بالادست)، مسایل تاثیرات بالادست بر پایین‌دست حوضه، مسایل زیست‌محیطی و غیره، موجب پیشنهاد حوزه آبخیز کرخه به‌عنوان مدل مناسب در کشور برای برنامه جهانی چالش آب و غذای CGIAR (موسوم به CPWF) شد. لذا، این حوضه به‌عنوان یکی از حوزه‌های آبخیز معرف از میان نه حوزه آبخیز دیگر این برنامه جهانی، به‌عنوان مدلی برای مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان انتخاب و طی فاز یک (2004 تا 2008)، برنامه در آن اجرا شد. در اجرای این برنامه، رویکردها، سازمان و سازوکار، ساختار مدیریتی، معیارهای فنی و برنامه‌ای، اصول مدیریت حوضه، مشارکت ذی‌نفعان، نوآوری‌ها و شیوه‌های ارائه خروجی‌ها، در مراحل مختلف انتخاب حوضه، شروع برنامه و حین اجرای پروژه‌های مصوب برنامه، اتخاذ و به‌کار برده شدند. لذا، هدف از تدوین این مقاله، مستندسازی روش‌شناسی به‌کار رفته در جریان فرایند اجرای برنامه پژوهشی-توسعه‌ای بین‌المللی CPWF در حوضه کرخه است، تا از این طریق، دانش پنهان آن آشکار شده، تجارب و دستاوردهای مرتبط مستند شوند و برای استفاده در سایر برنامه‌ها و پروژهای مشابه در این حوضه و یا سایر حوزه‌های آبخیز در کشور مورد استفاده قرار گیرند. روش مطالعه به‌طور عمده متکی و برگرفته از مطالعه و تحلیل مطالب آرشیو مستندات برنامه، گزارش‌ها، بحثهای انجام شده در جریان جلسه‌ها، نتایج کارگاه‌های هم‌اندیشی و همایش‌های ملی و بین‌المللی برگزار شده و گزارش‌های بازدیدهای میدانی انجام شده در جریان اجرای برنامه CPWF جهانی و اجرای این برنامه در حوضه کرخه است. از دستاوردها و روش‌شناسی‌های مهم و شاخص مستند شده حاصل از برنامه، می‌توان روش‌شناسی توسعه مشارکتی فناوری‌ها، بررسی مسیرهای اثرهای پروژه، معیارهای انتخاب سایت‌های پژوهشی و روش‌شناسی تعیین اصول مدیریت یکپارچه حوزه آبخیز را نام برد که در این مقاله به تفصیل ارائه و تشریح شده‌اند.https://jwem.areeo.ac.ir/article_126514_c580aa9399a8307e9a3b2b21661b4e1b.pdfبهره‌وری آبتاب‌آوریتوسعه فناوریجامعه محلیمستندسازیمسیر اثرات |
| spellingShingle | نادر حیدری ارزیابی روش‌شناسی برنامه جهانی چالش آب و غذا CGIAR، در مدیریت حوزه‌های آبخیز رودخانه کرخه Muhandisī va mudirīyyat-i ābkhīz بهره‌وری آب تاب‌آوری توسعه فناوری جامعه محلی مستندسازی مسیر اثرات |
| title | ارزیابی روش‌شناسی برنامه جهانی چالش آب و غذا CGIAR، در مدیریت حوزه‌های آبخیز رودخانه کرخه |
| title_full | ارزیابی روش‌شناسی برنامه جهانی چالش آب و غذا CGIAR، در مدیریت حوزه‌های آبخیز رودخانه کرخه |
| title_fullStr | ارزیابی روش‌شناسی برنامه جهانی چالش آب و غذا CGIAR، در مدیریت حوزه‌های آبخیز رودخانه کرخه |
| title_full_unstemmed | ارزیابی روش‌شناسی برنامه جهانی چالش آب و غذا CGIAR، در مدیریت حوزه‌های آبخیز رودخانه کرخه |
| title_short | ارزیابی روش‌شناسی برنامه جهانی چالش آب و غذا CGIAR، در مدیریت حوزه‌های آبخیز رودخانه کرخه |
| title_sort | ارزیابی روش‌شناسی برنامه جهانی چالش آب و غذا cgiar، در مدیریت حوزه‌های آبخیز رودخانه کرخه |
| topic | بهره‌وری آب تاب‌آوری توسعه فناوری جامعه محلی مستندسازی مسیر اثرات |
| url | https://jwem.areeo.ac.ir/article_126514_c580aa9399a8307e9a3b2b21661b4e1b.pdf |
| work_keys_str_mv | AT nạdrḥydry ạrzyạbyrwsẖsẖnạsybrnạmhjhạnycẖạlsẖậbwgẖdẖạcgiardrmdyrytḥwzhhạyậbkẖyzrwdkẖạnhḵrkẖh |