گونه‌های کنشگفتاری در صنعت التفات بر پایۀ نظریۀ جان سرل (موردپژوهی: آیات الاحکام قرآن کریم)
صنعت التفات به‌معنای تغییر شخص دستوری کلام از متکلم، مخاطب یا غایب به دیگری در یک جمله یا جمله‌های پیاپی با هدف بررسی انسجام در قرآن کریم است. نظریهٔ کنشگفتاری نیز یکی از مباحث مهم کاربردشناسی زبان است که گویندگان به آن بر این باورند که در قالب سخن‌گفتن، فعل‌های بسیاری چون توصیف، اِخبار، امر، نهی،...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2024-08-01
|
| Series: | علوم قرآن و حدیث |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jquran.um.ac.ir/article_44843_af69c2e1f6cb7e6b09bb3a07f378d315.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832575447382097920 |
|---|---|
| author | مرتضی صادقی نژاد فرشته افضلی |
| author_facet | مرتضی صادقی نژاد فرشته افضلی |
| author_sort | مرتضی صادقی نژاد |
| collection | DOAJ |
| description | صنعت التفات به‌معنای تغییر شخص دستوری کلام از متکلم، مخاطب یا غایب به دیگری در یک جمله یا جمله‌های پیاپی با هدف بررسی انسجام در قرآن کریم است. نظریهٔ کنشگفتاری نیز یکی از مباحث مهم کاربردشناسی زبان است که گویندگان به آن بر این باورند که در قالب سخن‌گفتن، فعل‌های بسیاری چون توصیف، اِخبار، امر، نهی، دعا، آرزو و... انجام می‌شود. نگاه به متن چون کنش به کارشناسان متون مذهبی این امکان را می‌دهد که ماهیت دینی این متون را به شکل نظام‌مند‌تری تغییر دهند. یکی از تئوری‌پردازان این حوزه جان سرل است که کنشگفتاری را به گونه‌های اظهاری، ترغیبی، عاطفی، تعهدی و اعلامی تقسیم می‌کند. در پژوهش حاضر، درون‌مایه و بافت موقعیتی متن آیات التفات در قرآن کریم بر پایهٔ نظریهٔ کنشگفتاری سرل، به‌مثابهٔ تحلیل گفتمان زبانی، با روش توصیفی‌تحلیلی بررسی شده و مؤلفه‌ها و گونه‌های آن مشخص شده است. یافته‌های پژوهش نشان از آن دارد که در میزان کاربست گونه‌های پنج‌گانهٔ سرل در آیات التفات قرآن کریم، کنش اظهاری بیشترین فراوانی و کنش تعهدی کمترین فراوانی را دارد. در کنش اظهاری، افعالی چون توصیف، تأکید، گزارش، نقدکردن و اعطا به کار رفته است؛ در کنش ترغیبی، پیشنهاددادن، شرط، توضیح‌خواستن، پرسش اعتراض‌آمیز و...؛ در کنش تعهدی، تعهددادن، تعهدگرفتن و سوگندخوردن؛ در کنش عاطفی، تمجید و شکرگزاری، تهدید، آرزوداشتن و...؛ در کنش اعلامی نیز پایان کار و حکم‌دادن به کار رفته است. |
| format | Article |
| id | doaj-art-35769e2d5eeb4453bb9e489f079be2cf |
| institution | Kabale University |
| issn | 2008-9120 2980-9126 |
| language | fas |
| publishDate | 2024-08-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | علوم قرآن و حدیث |
| spelling | doaj-art-35769e2d5eeb4453bb9e489f079be2cf2025-02-01T06:35:50ZfasFerdowsi University of Mashhadعلوم قرآن و حدیث2008-91202980-91262024-08-0156115517910.22067/jquran.2024.80903.146644843گونه‌های کنشگفتاری در صنعت التفات بر پایۀ نظریۀ جان سرل (موردپژوهی: آیات الاحکام قرآن کریم)مرتضی صادقی نژاد0فرشته افضلی1دانش‌آموخته کارشناسی ارشد گروه مترجمی زبان عربی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه دامغان، دامغان، ایراناستادیار گروه مترجمی زبان عربی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ملی دامغان، ایران.صنعت التفات به‌معنای تغییر شخص دستوری کلام از متکلم، مخاطب یا غایب به دیگری در یک جمله یا جمله‌های پیاپی با هدف بررسی انسجام در قرآن کریم است. نظریهٔ کنشگفتاری نیز یکی از مباحث مهم کاربردشناسی زبان است که گویندگان به آن بر این باورند که در قالب سخن‌گفتن، فعل‌های بسیاری چون توصیف، اِخبار، امر، نهی، دعا، آرزو و... انجام می‌شود. نگاه به متن چون کنش به کارشناسان متون مذهبی این امکان را می‌دهد که ماهیت دینی این متون را به شکل نظام‌مند‌تری تغییر دهند. یکی از تئوری‌پردازان این حوزه جان سرل است که کنشگفتاری را به گونه‌های اظهاری، ترغیبی، عاطفی، تعهدی و اعلامی تقسیم می‌کند. در پژوهش حاضر، درون‌مایه و بافت موقعیتی متن آیات التفات در قرآن کریم بر پایهٔ نظریهٔ کنشگفتاری سرل، به‌مثابهٔ تحلیل گفتمان زبانی، با روش توصیفی‌تحلیلی بررسی شده و مؤلفه‌ها و گونه‌های آن مشخص شده است. یافته‌های پژوهش نشان از آن دارد که در میزان کاربست گونه‌های پنج‌گانهٔ سرل در آیات التفات قرآن کریم، کنش اظهاری بیشترین فراوانی و کنش تعهدی کمترین فراوانی را دارد. در کنش اظهاری، افعالی چون توصیف، تأکید، گزارش، نقدکردن و اعطا به کار رفته است؛ در کنش ترغیبی، پیشنهاددادن، شرط، توضیح‌خواستن، پرسش اعتراض‌آمیز و...؛ در کنش تعهدی، تعهددادن، تعهدگرفتن و سوگندخوردن؛ در کنش عاطفی، تمجید و شکرگزاری، تهدید، آرزوداشتن و...؛ در کنش اعلامی نیز پایان کار و حکم‌دادن به کار رفته است.https://jquran.um.ac.ir/article_44843_af69c2e1f6cb7e6b09bb3a07f378d315.pdfقرآنآیات التفاتتحلیل گفتمان. کنش‌‌گفتاریسرل |
| spellingShingle | مرتضی صادقی نژاد فرشته افضلی گونه‌های کنشگفتاری در صنعت التفات بر پایۀ نظریۀ جان سرل (موردپژوهی: آیات الاحکام قرآن کریم) علوم قرآن و حدیث قرآن آیات التفات تحلیل گفتمان. کنشگفتاری سرل |
| title | گونه‌های کنشگفتاری در صنعت التفات بر پایۀ نظریۀ جان سرل (موردپژوهی: آیات الاحکام قرآن کریم) |
| title_full | گونه‌های کنشگفتاری در صنعت التفات بر پایۀ نظریۀ جان سرل (موردپژوهی: آیات الاحکام قرآن کریم) |
| title_fullStr | گونه‌های کنشگفتاری در صنعت التفات بر پایۀ نظریۀ جان سرل (موردپژوهی: آیات الاحکام قرآن کریم) |
| title_full_unstemmed | گونه‌های کنشگفتاری در صنعت التفات بر پایۀ نظریۀ جان سرل (موردپژوهی: آیات الاحکام قرآن کریم) |
| title_short | گونه‌های کنشگفتاری در صنعت التفات بر پایۀ نظریۀ جان سرل (موردپژوهی: آیات الاحکام قرآن کریم) |
| title_sort | گونه‌های کنشگفتاری در صنعت التفات بر پایۀ نظریۀ جان سرل موردپژوهی آیات الاحکام قرآن کریم |
| topic | قرآن آیات التفات تحلیل گفتمان. کنشگفتاری سرل |
| url | https://jquran.um.ac.ir/article_44843_af69c2e1f6cb7e6b09bb3a07f378d315.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mrtḍyṣạdqynzẖạd gwnhhạyḵnsẖgftạrydrṣnʿtạltfạtbrpạyەnẓryەjạnsrlmwrdpzẖwhyậyạtạlạḥḵạmqrậnḵrym AT frsẖthạfḍly gwnhhạyḵnsẖgftạrydrṣnʿtạltfạtbrpạyەnẓryەjạnsrlmwrdpzẖwhyậyạtạlạḥḵạmqrậnḵrym |