گونه‌های کنشگفتاری در صنعت التفات بر پایۀ نظریۀ جان سرل (موردپژوهی: آیات الاحکام قرآن کریم)
صنعت التفات به‌معنای تغییر شخص دستوری کلام از متکلم، مخاطب یا غایب به دیگری در یک جمله یا جمله‌های پیاپی با هدف بررسی انسجام در قرآن کریم است. نظریهٔ کنشگفتاری نیز یکی از مباحث مهم کاربردشناسی زبان است که گویندگان به آن بر این باورند که در قالب سخن‌گفتن، فعل‌های بسیاری چون توصیف، اِخبار، امر، نهی،...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2024-08-01
|
| Series: | علوم قرآن و حدیث |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jquran.um.ac.ir/article_44843_af69c2e1f6cb7e6b09bb3a07f378d315.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | صنعت التفات به‌معنای تغییر شخص دستوری کلام از متکلم، مخاطب یا غایب به دیگری در یک جمله یا جمله‌های پیاپی با هدف بررسی انسجام در قرآن کریم است. نظریهٔ کنشگفتاری نیز یکی از مباحث مهم کاربردشناسی زبان است که گویندگان به آن بر این باورند که در قالب سخن‌گفتن، فعل‌های بسیاری چون توصیف، اِخبار، امر، نهی، دعا، آرزو و... انجام می‌شود. نگاه به متن چون کنش به کارشناسان متون مذهبی این امکان را می‌دهد که ماهیت دینی این متون را به شکل نظام‌مند‌تری تغییر دهند. یکی از تئوری‌پردازان این حوزه جان سرل است که کنشگفتاری را به گونه‌های اظهاری، ترغیبی، عاطفی، تعهدی و اعلامی تقسیم می‌کند. در پژوهش حاضر، درون‌مایه و بافت موقعیتی متن آیات التفات در قرآن کریم بر پایهٔ نظریهٔ کنشگفتاری سرل، به‌مثابهٔ تحلیل گفتمان زبانی، با روش توصیفی‌تحلیلی بررسی شده و مؤلفه‌ها و گونه‌های آن مشخص شده است. یافته‌های پژوهش نشان از آن دارد که در میزان کاربست گونه‌های پنج‌گانهٔ سرل در آیات التفات قرآن کریم، کنش اظهاری بیشترین فراوانی و کنش تعهدی کمترین فراوانی را دارد. در کنش اظهاری، افعالی چون توصیف، تأکید، گزارش، نقدکردن و اعطا به کار رفته است؛ در کنش ترغیبی، پیشنهاددادن، شرط، توضیح‌خواستن، پرسش اعتراض‌آمیز و...؛ در کنش تعهدی، تعهددادن، تعهدگرفتن و سوگندخوردن؛ در کنش عاطفی، تمجید و شکرگزاری، تهدید، آرزوداشتن و...؛ در کنش اعلامی نیز پایان کار و حکم‌دادن به کار رفته است. |
|---|---|
| ISSN: | 2008-9120 2980-9126 |