بررسی برخی صفات مورفولوژیک و میزان آلکالوئیدهای وین‌بلاستین، وین‌کریستین و آجمالایسین در اندام-های ارقام مختلف گیاه پروانش کبیر (Catharanthus roseus (L.) G. DON)
سابقه و هدف: پروانش گیاهی است که به دلیل دارا بودن ترکیبات آلکالوئیدی، در صنایع دارویی ارزش بسیار زیادی دارد. از میان 130 نوع آلکالوئید شناخته شده در پروانش، آلکالوئیدهای وین‌بلاستین و وین‌کریستین به دلیل خاصیت آنیوپلازی (ضد توموری) از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. از آن‌جا که پروانش تنها منبع تولید این...
Saved in:
| Main Authors: | , , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2021-06-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5607_dd29e06be7ac664ebd877e2cb07f2208.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586562296086528 |
|---|---|
| author | نسترن همتی مجید عزیزی حسین آرویی محسن سعیدی احد یامچی |
| author_facet | نسترن همتی مجید عزیزی حسین آرویی محسن سعیدی احد یامچی |
| author_sort | نسترن همتی |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: پروانش گیاهی است که به دلیل دارا بودن ترکیبات آلکالوئیدی، در صنایع دارویی ارزش بسیار زیادی دارد. از میان 130 نوع آلکالوئید شناخته شده در پروانش، آلکالوئیدهای وین‌بلاستین و وین‌کریستین به دلیل خاصیت آنیوپلازی (ضد توموری) از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. از آن‌جا که پروانش تنها منبع تولید این ترکیبات است، جایگاه خاصی در میان گیاهان دارویی دارد. با توجه به مقدار پائین آلکالوئیدهای ایندول ترپنوئیدی در گیاه پروانش و اهمیت این ترکیبات در صنایع دارویی، همچنین ارزش بسیار بالای اقتصادی برخی متابولیت‌های ثانویه آن، در این آزمایش شش رقم مختلف پروانش از نظر صفات مورفولوژی و بیوشیمیایی مورد بررسی قرار گرفتند.مواد و روش‌ها: این پژوهش بصورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در مزرعه و آزمایشگاه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. تیمار‌ها شامل 6 رقم (Icy Pink، Lilac، Polka Dot، Apricot، Purple، Red Bright) و دو اندام (برگ و ریشه) بودند. فاکتورهای اندازه‌گیری شده شامل وزن تر و خشک ریشه و برگ، تعداد شاخه‌های فرعی، تعداد ریشه‌های فرعی، طول ریشه، طول ساقه، قطر ساقه، قطر ریشه و میزان آلکالوئیدهای وین‌بلاستین، وین‌کریستین و آجمالایسین بودند. بررسی میزان آلکالوئیدها با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا صورت پذیرفت.یافته‌ها: براساس نتایج، بین ارقام از نظرخصوصیات مورفولوژی و فیتوشیمیایی در سطح احتمال پنج درصد اختلاف معنی‌داری وجود داشت. به‌طوری‌که بیشترین میزان قطر ساقه (533/0 سانتی‌متر)، قطر ریشه (610/0 سانتی‌متر) و طول ساقه (99/45 سانتی‌متر) در رقم Purple مشاهده شد. بیشترین میزان وین‌بلاستین در برگ رقم Purple (7/1 میلی‌گرم در صد گرم وزن خشک) و کمترین میزان آن در ریشه رقم Icy Pink (02/0 میلی‌گرم در صد گرم وزن خشک) مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان آجمالایسین و وین‌کریستین نیز در برگ رقم Apricot (به ترتیب به میزان 89/1 و 61/3 میلی‌گرم در صد گرم وزن خشک) اندازه‌گیری شد. در صورتی که در ریشه ارقام Apricot و Red Bright و همچنین در برگ رقم Lilac آلکالوئید آجمالایسین وجود نداشت. نتیجه‌گیری: ارقام مختلف گیاه پروانش از لحاظ میزان آلکالوئیدهای ایندول ترپنوئیدی دارای تفاوت قابل توجهی هستند. اگرچه ارقام مختلف یک گیاه زیر مجموعه یک گونه محسوب می‌شوند ولی مشاهده تفاوت‌های ایجاد شده در ارقام مختلف قابل بحث می‌باشد. با توجه به این مطلب که ترکیبات ثانویه از ترکیبات اولیه در گیاه ایجاد می‌گردند، مشاهده می‌شود که ارقام مختلف یک گیاه، مقادیر متفاوتی از یک آلکالوئید را در شرایط یکسان تولید نموده‌اند. این مسئله علاوه بر قابلیت تعمیم به مواد موثر دیگر، به خصوص با توجه به ارزش اقتصادی برخی آلکالوئیدهای این گیاه می‌تواند اهمیت بسیار بالایی داشته باشد. با توصیه کشت رقم برتر در زمینه تولید آلکالوئیدهای ایندول ترپنوئیدی، می‌توان کمک زیادی به افزایش راندمان تولید آن‌ها نمود. |
| format | Article |
| id | doaj-art-323c9f961efb40c29dd380af324d2db6 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2021-06-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-323c9f961efb40c29dd380af324d2db62025-01-25T06:59:18ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782021-06-01282536610.22069/jopp.2021.17622.26295607بررسی برخی صفات مورفولوژیک و میزان آلکالوئیدهای وین‌بلاستین، وین‌کریستین و آجمالایسین در اندام-های ارقام مختلف گیاه پروانش کبیر (Catharanthus roseus (L.) G. DON)نسترن همتی0مجید عزیزی1حسین آرویی2محسن سعیدی3احد یامچی4دانشجوی دکتری گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایراناستاد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایراندانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایراندانشیار گروه ایمونولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گلستان، گرگان، ایراندانشیار گروه بیوتکنولوژی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایرانسابقه و هدف: پروانش گیاهی است که به دلیل دارا بودن ترکیبات آلکالوئیدی، در صنایع دارویی ارزش بسیار زیادی دارد. از میان 130 نوع آلکالوئید شناخته شده در پروانش، آلکالوئیدهای وین‌بلاستین و وین‌کریستین به دلیل خاصیت آنیوپلازی (ضد توموری) از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. از آن‌جا که پروانش تنها منبع تولید این ترکیبات است، جایگاه خاصی در میان گیاهان دارویی دارد. با توجه به مقدار پائین آلکالوئیدهای ایندول ترپنوئیدی در گیاه پروانش و اهمیت این ترکیبات در صنایع دارویی، همچنین ارزش بسیار بالای اقتصادی برخی متابولیت‌های ثانویه آن، در این آزمایش شش رقم مختلف پروانش از نظر صفات مورفولوژی و بیوشیمیایی مورد بررسی قرار گرفتند.مواد و روش‌ها: این پژوهش بصورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در مزرعه و آزمایشگاه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. تیمار‌ها شامل 6 رقم (Icy Pink، Lilac، Polka Dot، Apricot، Purple، Red Bright) و دو اندام (برگ و ریشه) بودند. فاکتورهای اندازه‌گیری شده شامل وزن تر و خشک ریشه و برگ، تعداد شاخه‌های فرعی، تعداد ریشه‌های فرعی، طول ریشه، طول ساقه، قطر ساقه، قطر ریشه و میزان آلکالوئیدهای وین‌بلاستین، وین‌کریستین و آجمالایسین بودند. بررسی میزان آلکالوئیدها با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا صورت پذیرفت.یافته‌ها: براساس نتایج، بین ارقام از نظرخصوصیات مورفولوژی و فیتوشیمیایی در سطح احتمال پنج درصد اختلاف معنی‌داری وجود داشت. به‌طوری‌که بیشترین میزان قطر ساقه (533/0 سانتی‌متر)، قطر ریشه (610/0 سانتی‌متر) و طول ساقه (99/45 سانتی‌متر) در رقم Purple مشاهده شد. بیشترین میزان وین‌بلاستین در برگ رقم Purple (7/1 میلی‌گرم در صد گرم وزن خشک) و کمترین میزان آن در ریشه رقم Icy Pink (02/0 میلی‌گرم در صد گرم وزن خشک) مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان آجمالایسین و وین‌کریستین نیز در برگ رقم Apricot (به ترتیب به میزان 89/1 و 61/3 میلی‌گرم در صد گرم وزن خشک) اندازه‌گیری شد. در صورتی که در ریشه ارقام Apricot و Red Bright و همچنین در برگ رقم Lilac آلکالوئید آجمالایسین وجود نداشت. نتیجه‌گیری: ارقام مختلف گیاه پروانش از لحاظ میزان آلکالوئیدهای ایندول ترپنوئیدی دارای تفاوت قابل توجهی هستند. اگرچه ارقام مختلف یک گیاه زیر مجموعه یک گونه محسوب می‌شوند ولی مشاهده تفاوت‌های ایجاد شده در ارقام مختلف قابل بحث می‌باشد. با توجه به این مطلب که ترکیبات ثانویه از ترکیبات اولیه در گیاه ایجاد می‌گردند، مشاهده می‌شود که ارقام مختلف یک گیاه، مقادیر متفاوتی از یک آلکالوئید را در شرایط یکسان تولید نموده‌اند. این مسئله علاوه بر قابلیت تعمیم به مواد موثر دیگر، به خصوص با توجه به ارزش اقتصادی برخی آلکالوئیدهای این گیاه می‌تواند اهمیت بسیار بالایی داشته باشد. با توصیه کشت رقم برتر در زمینه تولید آلکالوئیدهای ایندول ترپنوئیدی، می‌توان کمک زیادی به افزایش راندمان تولید آن‌ها نمود.https://jopp.gau.ac.ir/article_5607_dd29e06be7ac664ebd877e2cb07f2208.pdfکروماتوگرافی مایعپروانشفیتوشیمیایندول ترپنوئید آلکالوئید |
| spellingShingle | نسترن همتی مجید عزیزی حسین آرویی محسن سعیدی احد یامچی بررسی برخی صفات مورفولوژیک و میزان آلکالوئیدهای وین‌بلاستین، وین‌کریستین و آجمالایسین در اندام-های ارقام مختلف گیاه پروانش کبیر (Catharanthus roseus (L.) G. DON) Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī کروماتوگرافی مایع پروانش فیتوشیمی ایندول ترپنوئید آلکالوئید |
| title | بررسی برخی صفات مورفولوژیک و میزان آلکالوئیدهای وین‌بلاستین، وین‌کریستین و آجمالایسین در اندام-های ارقام مختلف گیاه پروانش کبیر (Catharanthus roseus (L.) G. DON) |
| title_full | بررسی برخی صفات مورفولوژیک و میزان آلکالوئیدهای وین‌بلاستین، وین‌کریستین و آجمالایسین در اندام-های ارقام مختلف گیاه پروانش کبیر (Catharanthus roseus (L.) G. DON) |
| title_fullStr | بررسی برخی صفات مورفولوژیک و میزان آلکالوئیدهای وین‌بلاستین، وین‌کریستین و آجمالایسین در اندام-های ارقام مختلف گیاه پروانش کبیر (Catharanthus roseus (L.) G. DON) |
| title_full_unstemmed | بررسی برخی صفات مورفولوژیک و میزان آلکالوئیدهای وین‌بلاستین، وین‌کریستین و آجمالایسین در اندام-های ارقام مختلف گیاه پروانش کبیر (Catharanthus roseus (L.) G. DON) |
| title_short | بررسی برخی صفات مورفولوژیک و میزان آلکالوئیدهای وین‌بلاستین، وین‌کریستین و آجمالایسین در اندام-های ارقام مختلف گیاه پروانش کبیر (Catharanthus roseus (L.) G. DON) |
| title_sort | بررسی برخی صفات مورفولوژیک و میزان آلکالوئیدهای وین‌بلاستین، وین‌کریستین و آجمالایسین در اندام های ارقام مختلف گیاه پروانش کبیر catharanthus roseus l g don |
| topic | کروماتوگرافی مایع پروانش فیتوشیمی ایندول ترپنوئید آلکالوئید |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_5607_dd29e06be7ac664ebd877e2cb07f2208.pdf |
| work_keys_str_mv | AT nstrnhmty brrsybrkẖyṣfạtmwrfwlwzẖyḵwmyzạnậlḵạlwỷydhạywynblạstynwynḵrystynwậjmạlạysyndrạndạmhạyạrqạmmkẖtlfgyạhprwạnsẖḵbyrcatharanthusroseuslgdon AT mjydʿzyzy brrsybrkẖyṣfạtmwrfwlwzẖyḵwmyzạnậlḵạlwỷydhạywynblạstynwynḵrystynwậjmạlạysyndrạndạmhạyạrqạmmkẖtlfgyạhprwạnsẖḵbyrcatharanthusroseuslgdon AT ḥsynậrwyy brrsybrkẖyṣfạtmwrfwlwzẖyḵwmyzạnậlḵạlwỷydhạywynblạstynwynḵrystynwậjmạlạysyndrạndạmhạyạrqạmmkẖtlfgyạhprwạnsẖḵbyrcatharanthusroseuslgdon AT mḥsnsʿydy brrsybrkẖyṣfạtmwrfwlwzẖyḵwmyzạnậlḵạlwỷydhạywynblạstynwynḵrystynwậjmạlạysyndrạndạmhạyạrqạmmkẖtlfgyạhprwạnsẖḵbyrcatharanthusroseuslgdon AT ạḥdyạmcẖy brrsybrkẖyṣfạtmwrfwlwzẖyḵwmyzạnậlḵạlwỷydhạywynblạstynwynḵrystynwậjmạlạysyndrạndạmhạyạrqạmmkẖtlfgyạhprwạnsẖḵbyrcatharanthusroseuslgdon |