Obiektywizm subiektywnych pragnień. Transcendencja zmysłowości w „Uczcie Babette” Gabriela Axela

Tekst podejmuje namysł nad dominującym statusem zmysłowości w kulturze współczesnej i wypływającymi stąd konsekwencjami ideowymi. Uczta Babette Gabriela Axela – ascetyczny formalnie obraz – jest w zewnętrznym ujęciu afirmacją owej zmysłowości, a przy głębszym wejrzeniu sproblematyzowaniem przekonan...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Waldemar Frąc
Format: Article
Language:English
Published: Institute of Art of the Polish Academy of Sciences 2009-06-01
Series:Kwartalnik Filmowy
Subjects:
Online Access:https://czasopisma.ispan.pl/index.php/kf/article/view/3143
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832086633756753920
author Waldemar Frąc
author_facet Waldemar Frąc
author_sort Waldemar Frąc
collection DOAJ
description Tekst podejmuje namysł nad dominującym statusem zmysłowości w kulturze współczesnej i wypływającymi stąd konsekwencjami ideowymi. Uczta Babette Gabriela Axela – ascetyczny formalnie obraz – jest w zewnętrznym ujęciu afirmacją owej zmysłowości, a przy głębszym wejrzeniu sproblematyzowaniem przekonania o jej prymacie: ujawniając fundamentalną rolę zmysłowości w konstruowaniu sensu, jednocześnie wskazuje dla niej wewnętrzne granice. Prawdziwe zmysłowe spełnienie wyznacza limes: próbuje ono transcendować samo siebie. Postawa protagonistów ujawnia także wtórność rozróżnień dobrego i złego smaku. Samo różnicowanie kwestii smaku ma być znaczącym przejawem obiektywistycznej aksjologii. Prowadzi ono w konsekwencji do odrzucenia relatywizmu ufundowanego na subiektywności indywidualnych wrażeń. W filmie wciąż przejawia się sposób myślenia objawiający aksjologiczny obiektywizm: prawdziwa sztuka nie zależy od indywidualnych upodobań czy gustów, przekracza to, co subiektywne, i osiąga wymiar artystycznej doskonałości. Film zdaje się nawiązywać do Uczty Platona, ukazując drogę transcendencji, jaka dokonuje się za pośrednictwem zmysłów. W ten sposób wskazane zostały konsekwencje i ograniczenia relatywizmu, który dziś wydaje się szczególnie istotnym wyznacznikiem kultury.
format Article
id doaj-art-310221bafd524168b7d74b1ceea0c2af
institution Kabale University
issn 0452-9502
2719-2725
language English
publishDate 2009-06-01
publisher Institute of Art of the Polish Academy of Sciences
record_format Article
series Kwartalnik Filmowy
spelling doaj-art-310221bafd524168b7d74b1ceea0c2af2025-02-06T10:31:59ZengInstitute of Art of the Polish Academy of SciencesKwartalnik Filmowy0452-95022719-27252009-06-016610.36744/kf.3143Obiektywizm subiektywnych pragnień. Transcendencja zmysłowości w „Uczcie Babette” Gabriela AxelaWaldemar Frąc0Uniwersytet Jagielloński Tekst podejmuje namysł nad dominującym statusem zmysłowości w kulturze współczesnej i wypływającymi stąd konsekwencjami ideowymi. Uczta Babette Gabriela Axela – ascetyczny formalnie obraz – jest w zewnętrznym ujęciu afirmacją owej zmysłowości, a przy głębszym wejrzeniu sproblematyzowaniem przekonania o jej prymacie: ujawniając fundamentalną rolę zmysłowości w konstruowaniu sensu, jednocześnie wskazuje dla niej wewnętrzne granice. Prawdziwe zmysłowe spełnienie wyznacza limes: próbuje ono transcendować samo siebie. Postawa protagonistów ujawnia także wtórność rozróżnień dobrego i złego smaku. Samo różnicowanie kwestii smaku ma być znaczącym przejawem obiektywistycznej aksjologii. Prowadzi ono w konsekwencji do odrzucenia relatywizmu ufundowanego na subiektywności indywidualnych wrażeń. W filmie wciąż przejawia się sposób myślenia objawiający aksjologiczny obiektywizm: prawdziwa sztuka nie zależy od indywidualnych upodobań czy gustów, przekracza to, co subiektywne, i osiąga wymiar artystycznej doskonałości. Film zdaje się nawiązywać do Uczty Platona, ukazując drogę transcendencji, jaka dokonuje się za pośrednictwem zmysłów. W ten sposób wskazane zostały konsekwencje i ograniczenia relatywizmu, który dziś wydaje się szczególnie istotnym wyznacznikiem kultury. https://czasopisma.ispan.pl/index.php/kf/article/view/3143Gabriel Axelzmysłowośćrelatywizmobiektywizm
spellingShingle Waldemar Frąc
Obiektywizm subiektywnych pragnień. Transcendencja zmysłowości w „Uczcie Babette” Gabriela Axela
Kwartalnik Filmowy
Gabriel Axel
zmysłowość
relatywizm
obiektywizm
title Obiektywizm subiektywnych pragnień. Transcendencja zmysłowości w „Uczcie Babette” Gabriela Axela
title_full Obiektywizm subiektywnych pragnień. Transcendencja zmysłowości w „Uczcie Babette” Gabriela Axela
title_fullStr Obiektywizm subiektywnych pragnień. Transcendencja zmysłowości w „Uczcie Babette” Gabriela Axela
title_full_unstemmed Obiektywizm subiektywnych pragnień. Transcendencja zmysłowości w „Uczcie Babette” Gabriela Axela
title_short Obiektywizm subiektywnych pragnień. Transcendencja zmysłowości w „Uczcie Babette” Gabriela Axela
title_sort obiektywizm subiektywnych pragnien transcendencja zmyslowosci w uczcie babette gabriela axela
topic Gabriel Axel
zmysłowość
relatywizm
obiektywizm
url https://czasopisma.ispan.pl/index.php/kf/article/view/3143
work_keys_str_mv AT waldemarfrac obiektywizmsubiektywnychpragnientranscendencjazmysłowosciwuczciebabettegabrielaaxela