بررسی تنوع ژنتیکی کلکسیون لوبیا سبز بانک ژن
چکیدهسابقه و هدفلوبیا سبز از جمله سبزیجاتی است که از دیر باز در ایران کشت و مصرف می‌شود. علی رغم اهمیت لوبیاسبز به عنوان کالای صادراتی، تمرکز زیادی بر روی تنوع ژنتیکی ژرم‌‍‌‌‌پلاسم لوبیاسبز موجود در کشور صورت نگرفته است. این مطالعه به منظور بررسی خصوصیات زراعی و ریخت‌شناسی 67 نمونه ژنتیکی مختلف موج...
Saved in:
| Main Authors: | , , , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2024-10-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_7046_355f96acf7a324a62db7c376f33b3870.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586562076934144 |
|---|---|
| author | مهرزاد احمدی علی اکبر قنبری حمید رضا فنایی سیمین طاهری اردستانی معصومه پوراسماعیل فرنگیس قنواتی |
| author_facet | مهرزاد احمدی علی اکبر قنبری حمید رضا فنایی سیمین طاهری اردستانی معصومه پوراسماعیل فرنگیس قنواتی |
| author_sort | مهرزاد احمدی |
| collection | DOAJ |
| description | چکیدهسابقه و هدفلوبیا سبز از جمله سبزیجاتی است که از دیر باز در ایران کشت و مصرف می‌شود. علی رغم اهمیت لوبیاسبز به عنوان کالای صادراتی، تمرکز زیادی بر روی تنوع ژنتیکی ژرم‌‍‌‌‌پلاسم لوبیاسبز موجود در کشور صورت نگرفته است. این مطالعه به منظور بررسی خصوصیات زراعی و ریخت‌شناسی 67 نمونه ژنتیکی مختلف موجود درکلکسیون لوبیا سبز جمع‌آوری شده از استان‌های مختلف کشور در سال 1400 در مزرعه پژوهشی بانک ژن گیاهی ملی ایران واقع در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج انجام شد.مواد و روش‌هادر سال اول (1399-1400) 67 نمونه ژنتیکی لوبیا سبز کشت و احیاء شدند. در سال دوم (1401-1400) نمونه ژنتیکی لوبیا سبز به صورت طرح آگمنت به‌همراه چهار شاهد (سانری، والنتینو، آریان و سپهر) کشت و 29 ویژگی زراعی و مورفولوژیکی از جمله صفات مربوط به برگ، گل، غلاف و دانه بررسی شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای آماری SPSS و SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و ضمن محاسبه همبستگی، گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها با استفاده از تجزیه کلاستر انجام شد.یافته‌ها بیشترین ضریب تغییرات (CV) به ارتفاع بوته (70 درصد)، وزن بذر تک بوته (47 درصد)، تعداد غلاف در بوته (40 درصد) اختصاص داشت، در میان صفات کیفی مورد بررسی بیشترین شاخص شانون به ترتیب در صفات درجه انحنای غلاف(28/1)، رنگ بذر(23/1) و شکل برش عرضی غلاف(17/1) مشاهده شد. بین بیشتر صفات اندازه‌گیری شده همبستگی معنی‌داری وجود داشت. بزرگترین همبستگی معنی‌دار بین طول غلاف با تعداد دانه در غلاف و وزن ده غلاف سبز و صفت وزن بذر تک بوته با تعداد غلاف در بوته مشاهده شد. در تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپ‌ها مورد مطالعه به پنج خوشه اصلی تقسیم شدند. نتیجه‌گیرینمونه‌های ژنتیکی مختلف لوبیاسبز مورد بررسی دارای طیف وسیعی ازخصوصیات ریخت‌شناسی بودند که نشان‌دهنده تنوع ژنتیکی بالای این محصول می‌باشد. در این تحقیق نمونه‌های ژنتیکی 2، 26، 128،127،58، 129 با 42 روز زودگل‌ترین ژنوتیپ بودند. نمونه‌های ژنتیکی 11 و 123 بیشترین وزن ده غلاف سبز را نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها و ارقام شاهد داشت. نمونه‌های ژنتیکی 30 و 33 بالاترین وزن بذر تک بوته و ژنوتیپ ماگ قرمز بیشترین طول غلاف را داشت. رقم سانری و نمونه 129 بیشترین تعداد گل در خوشه و نمونه 30 و 34 بیشترین تعداد غلاف در خوشه را داشتند. با توجه به موارد مطرح شده در بالا نتیجه‌گیری می‌شود که در بین توده‌های لوبیا سبز مورد بررسی تنوع قابل توجه ای وجود دارد و امکان استفاده از این تنوع در برنامه‌های به نژادی وجود دارد |
| format | Article |
| id | doaj-art-308692a57d3d477896b454f9041034f1 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2024-10-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-308692a57d3d477896b454f9041034f12025-01-25T07:03:11ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782024-10-01313678810.22069/jopp.2023.21681.30667046بررسی تنوع ژنتیکی کلکسیون لوبیا سبز بانک ژنمهرزاد احمدی0علی اکبر قنبری1حمید رضا فنایی2سیمین طاهری اردستانی3معصومه پوراسماعیل4فرنگیس قنواتی5نویسنده مسئول، استادیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، کرج، ایران.دانشیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، کرج، ایران.استاد مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، کرج، ایران.محقق مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، کرج، ایراندانشیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، کرج، ایران.دانشیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، کرج، ایران.چکیدهسابقه و هدفلوبیا سبز از جمله سبزیجاتی است که از دیر باز در ایران کشت و مصرف می‌شود. علی رغم اهمیت لوبیاسبز به عنوان کالای صادراتی، تمرکز زیادی بر روی تنوع ژنتیکی ژرم‌‍‌‌‌پلاسم لوبیاسبز موجود در کشور صورت نگرفته است. این مطالعه به منظور بررسی خصوصیات زراعی و ریخت‌شناسی 67 نمونه ژنتیکی مختلف موجود درکلکسیون لوبیا سبز جمع‌آوری شده از استان‌های مختلف کشور در سال 1400 در مزرعه پژوهشی بانک ژن گیاهی ملی ایران واقع در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج انجام شد.مواد و روش‌هادر سال اول (1399-1400) 67 نمونه ژنتیکی لوبیا سبز کشت و احیاء شدند. در سال دوم (1401-1400) نمونه ژنتیکی لوبیا سبز به صورت طرح آگمنت به‌همراه چهار شاهد (سانری، والنتینو، آریان و سپهر) کشت و 29 ویژگی زراعی و مورفولوژیکی از جمله صفات مربوط به برگ، گل، غلاف و دانه بررسی شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای آماری SPSS و SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و ضمن محاسبه همبستگی، گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها با استفاده از تجزیه کلاستر انجام شد.یافته‌ها بیشترین ضریب تغییرات (CV) به ارتفاع بوته (70 درصد)، وزن بذر تک بوته (47 درصد)، تعداد غلاف در بوته (40 درصد) اختصاص داشت، در میان صفات کیفی مورد بررسی بیشترین شاخص شانون به ترتیب در صفات درجه انحنای غلاف(28/1)، رنگ بذر(23/1) و شکل برش عرضی غلاف(17/1) مشاهده شد. بین بیشتر صفات اندازه‌گیری شده همبستگی معنی‌داری وجود داشت. بزرگترین همبستگی معنی‌دار بین طول غلاف با تعداد دانه در غلاف و وزن ده غلاف سبز و صفت وزن بذر تک بوته با تعداد غلاف در بوته مشاهده شد. در تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپ‌ها مورد مطالعه به پنج خوشه اصلی تقسیم شدند. نتیجه‌گیرینمونه‌های ژنتیکی مختلف لوبیاسبز مورد بررسی دارای طیف وسیعی ازخصوصیات ریخت‌شناسی بودند که نشان‌دهنده تنوع ژنتیکی بالای این محصول می‌باشد. در این تحقیق نمونه‌های ژنتیکی 2، 26، 128،127،58، 129 با 42 روز زودگل‌ترین ژنوتیپ بودند. نمونه‌های ژنتیکی 11 و 123 بیشترین وزن ده غلاف سبز را نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها و ارقام شاهد داشت. نمونه‌های ژنتیکی 30 و 33 بالاترین وزن بذر تک بوته و ژنوتیپ ماگ قرمز بیشترین طول غلاف را داشت. رقم سانری و نمونه 129 بیشترین تعداد گل در خوشه و نمونه 30 و 34 بیشترین تعداد غلاف در خوشه را داشتند. با توجه به موارد مطرح شده در بالا نتیجه‌گیری می‌شود که در بین توده‌های لوبیا سبز مورد بررسی تنوع قابل توجه ای وجود دارد و امکان استفاده از این تنوع در برنامه‌های به نژادی وجود داردhttps://jopp.gau.ac.ir/article_7046_355f96acf7a324a62db7c376f33b3870.pdfتجزیه خوشه‌ایصفات مورفولوژیکیغلاف سبزهمبستگی |
| spellingShingle | مهرزاد احمدی علی اکبر قنبری حمید رضا فنایی سیمین طاهری اردستانی معصومه پوراسماعیل فرنگیس قنواتی بررسی تنوع ژنتیکی کلکسیون لوبیا سبز بانک ژن Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī تجزیه خوشه‌ای صفات مورفولوژیکی غلاف سبز همبستگی |
| title | بررسی تنوع ژنتیکی کلکسیون لوبیا سبز بانک ژن |
| title_full | بررسی تنوع ژنتیکی کلکسیون لوبیا سبز بانک ژن |
| title_fullStr | بررسی تنوع ژنتیکی کلکسیون لوبیا سبز بانک ژن |
| title_full_unstemmed | بررسی تنوع ژنتیکی کلکسیون لوبیا سبز بانک ژن |
| title_short | بررسی تنوع ژنتیکی کلکسیون لوبیا سبز بانک ژن |
| title_sort | بررسی تنوع ژنتیکی کلکسیون لوبیا سبز بانک ژن |
| topic | تجزیه خوشه‌ای صفات مورفولوژیکی غلاف سبز همبستگی |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_7046_355f96acf7a324a62db7c376f33b3870.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mhrzạdạḥmdy brrsytnwʿzẖntyḵyḵlḵsywnlwbyạsbzbạnḵzẖn AT ʿlyạḵbrqnbry brrsytnwʿzẖntyḵyḵlḵsywnlwbyạsbzbạnḵzẖn AT ḥmydrḍạfnạyy brrsytnwʿzẖntyḵyḵlḵsywnlwbyạsbzbạnḵzẖn AT symynṭạhryạrdstạny brrsytnwʿzẖntyḵyḵlḵsywnlwbyạsbzbạnḵzẖn AT mʿṣwmhpwrạsmạʿyl brrsytnwʿzẖntyḵyḵlḵsywnlwbyạsbzbạnḵzẖn AT frngysqnwạty brrsytnwʿzẖntyḵyḵlḵsywnlwbyạsbzbạnḵzẖn |