APRİORİ BİLGİNİN OLANAĞI ÜZERİNE BİR İNCELEME
Apriori bilgi genellikle deneyime başvurmaksızın edinilebilen bilgiler olarak ele alınmaktadır. Bir açıklamaya göre yalnızca önermenin kendisine bakılarak anlaşılan önermelere apriori önerme denilmektedir. Diğer bir apriorilik açıklamasına göre ise önermelerin bilgisinin olmasa da ilgili önermenin e...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Türk Felsefe Derneği
2023-12-01
|
| Series: | Felsefe Dünyası |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3417214 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832571084632752128 |
|---|---|
| author | Çağdaş Burak Karataş |
| author_facet | Çağdaş Burak Karataş |
| author_sort | Çağdaş Burak Karataş |
| collection | DOAJ |
| description | Apriori bilgi genellikle deneyime başvurmaksızın edinilebilen bilgiler olarak ele alınmaktadır. Bir açıklamaya göre yalnızca önermenin kendisine bakılarak anlaşılan önermelere apriori önerme denilmektedir. Diğer bir apriorilik açıklamasına göre ise önermelerin bilgisinin olmasa da ilgili önermenin edinilme sürecindeki yetilerin önselliği nedeniyle bir apriorilik söz konusudur. Bu çerçevede aprioriliğe atanan nitelikler, analitiklik ve zorunluluk taşıyor olmalarıdır. Bu makalede, aprioriliğin artık geride bırakılması gereken bir araştırma olduğu savunulacaktır. Bu tez, özdeşlik önermeleri gibi apriorilik taşıdığından şüphe edilmeyen önermelerin semantik ve mantıksal bakımdan kullanımlarının incelenmesiyle desteklenecektir. Bu doğrultuda, özdeşlik önermelerinin gündelik dil kullanımlarında bilgi sunabilmesinin bağlam gerektirmesine, özdeşliğin mantıksal dizgelerde dahi kurallara ve tanıma bağlı anlam kazanabiliyor olmasına, özdeşlik önermesinin içeriğinin varsayılma koşullarının tarihsellik, toplumsallık ve evrimle ilişkili olmasına ve bu ilişkilerin sonucu olarak, özdeşlik önermelerinin doğruluğunun pragmatik bir doğruluk olması nedenlerine işaret edilerek, özdeşlik önermelerinin apriorilik taşımadığı iddia edilecektir. Böylece, özdeşlik önermelerinin apriorilik taşımadığı iddiasına dayanarak genel anlamda da apriorilik arayışından vazgeçilmesi gerektiği öne sürülecektir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-2e74032a30ac45a384231e9f4d46d0b1 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1301-0875 |
| language | English |
| publishDate | 2023-12-01 |
| publisher | Türk Felsefe Derneği |
| record_format | Article |
| series | Felsefe Dünyası |
| spelling | doaj-art-2e74032a30ac45a384231e9f4d46d0b12025-02-02T13:20:46ZengTürk Felsefe DerneğiFelsefe Dünyası1301-08752023-12-017814015510.58634/felsefedunyasi.13625362040APRİORİ BİLGİNİN OLANAĞI ÜZERİNE BİR İNCELEMEÇağdaş Burak Karataş0https://orcid.org/0000-0001-5785-7230MARMARA ÜNİVERSİTESİApriori bilgi genellikle deneyime başvurmaksızın edinilebilen bilgiler olarak ele alınmaktadır. Bir açıklamaya göre yalnızca önermenin kendisine bakılarak anlaşılan önermelere apriori önerme denilmektedir. Diğer bir apriorilik açıklamasına göre ise önermelerin bilgisinin olmasa da ilgili önermenin edinilme sürecindeki yetilerin önselliği nedeniyle bir apriorilik söz konusudur. Bu çerçevede aprioriliğe atanan nitelikler, analitiklik ve zorunluluk taşıyor olmalarıdır. Bu makalede, aprioriliğin artık geride bırakılması gereken bir araştırma olduğu savunulacaktır. Bu tez, özdeşlik önermeleri gibi apriorilik taşıdığından şüphe edilmeyen önermelerin semantik ve mantıksal bakımdan kullanımlarının incelenmesiyle desteklenecektir. Bu doğrultuda, özdeşlik önermelerinin gündelik dil kullanımlarında bilgi sunabilmesinin bağlam gerektirmesine, özdeşliğin mantıksal dizgelerde dahi kurallara ve tanıma bağlı anlam kazanabiliyor olmasına, özdeşlik önermesinin içeriğinin varsayılma koşullarının tarihsellik, toplumsallık ve evrimle ilişkili olmasına ve bu ilişkilerin sonucu olarak, özdeşlik önermelerinin doğruluğunun pragmatik bir doğruluk olması nedenlerine işaret edilerek, özdeşlik önermelerinin apriorilik taşımadığı iddia edilecektir. Böylece, özdeşlik önermelerinin apriorilik taşımadığı iddiasına dayanarak genel anlamda da apriorilik arayışından vazgeçilmesi gerektiği öne sürülecektir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3417214aprioriliközdeşlikanalitiklikdoğuştancılıkzorunluluktarihselcilik.apriorityidentityanalyticityinnatismnecessityhistoricism |
| spellingShingle | Çağdaş Burak Karataş APRİORİ BİLGİNİN OLANAĞI ÜZERİNE BİR İNCELEME Felsefe Dünyası apriorilik özdeşlik analitiklik doğuştancılık zorunluluk tarihselcilik. apriority identity analyticity innatism necessity historicism |
| title | APRİORİ BİLGİNİN OLANAĞI ÜZERİNE BİR İNCELEME |
| title_full | APRİORİ BİLGİNİN OLANAĞI ÜZERİNE BİR İNCELEME |
| title_fullStr | APRİORİ BİLGİNİN OLANAĞI ÜZERİNE BİR İNCELEME |
| title_full_unstemmed | APRİORİ BİLGİNİN OLANAĞI ÜZERİNE BİR İNCELEME |
| title_short | APRİORİ BİLGİNİN OLANAĞI ÜZERİNE BİR İNCELEME |
| title_sort | apriori bilginin olanagi uzerine bir inceleme |
| topic | apriorilik özdeşlik analitiklik doğuştancılık zorunluluk tarihselcilik. apriority identity analyticity innatism necessity historicism |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3417214 |
| work_keys_str_mv | AT cagdasburakkaratas aprioribilgininolanagiuzerinebirinceleme |