بررسی وضعیت بوم‌شناختی منطقه جیرفت با توجه به تغییر کاربری اراضی طی دوره 30 ساله
این پژوهش باهدف بررسی وضعیت اکولوژیکی منطقه جیرفت تحت تأثیر تغییرات کاربری اراضی انجام شده است. بدین منظور از تصویر ماهواره‌ای در سال 1990 (سنجنده TM از لندست 5) و سال 2020 (سنجنده OLI از لندست 8) برای استخراج دمای سطح زمین با کمک الگوریتم تک باندی و نقشه کاربری اراضی با روش طبقهبندی ماشین بردار پ...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2023-09-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_43429_4c008644fac8f321015c9b57c5d548c1.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832592555886247936 |
|---|---|
| author | مریم دوستکی اردوان کمالی محسن باقری بداغ آبادی حسین شیرانی |
| author_facet | مریم دوستکی اردوان کمالی محسن باقری بداغ آبادی حسین شیرانی |
| author_sort | مریم دوستکی |
| collection | DOAJ |
| description | این پژوهش باهدف بررسی وضعیت اکولوژیکی منطقه جیرفت تحت تأثیر تغییرات کاربری اراضی انجام شده است. بدین منظور از تصویر ماهواره‌ای در سال 1990 (سنجنده TM از لندست 5) و سال 2020 (سنجنده OLI از لندست 8) برای استخراج دمای سطح زمین با کمک الگوریتم تک باندی و نقشه کاربری اراضی با روش طبقهبندی ماشین بردار پشتیبان[1] (SVM) استفاده شد. در ادامه به‌منظور بررسی نقش پوشش اراضی در ایجاد جزایر حرارتی از شاخص سهم[2] (CI) و برای ارزیابی وضعیت اکولوژیکی از شاخص UTFVI[3] استفاده شد. نتایج نشان داد در سال 2020 مناطق بایر بیشترین تغییر کاربری را نسبت به سال 1990 داشتند (کاهش 7300 هکتار) و مناطق ساخت انسان، پهنه کشاورزی و سطوح آبی افزایش داشته‌اند. همچنین بر اساس نتایج شاخص سهم کاربری اراضی مناطق بایر و رخنمون سنگی بیشترین و سطوح آبی و مرتع کمترین سهم را در تشکیل جزایر حرارتی در سال‌های 1990 و 2020 داشته‌اند. کاهش مناطق بایر و افزایش سطوح آبی، کاربری کشاورزی و باغات باعث بهتر شدن وضعیت اکولوژیکی نسبت به سال 1990 شده است؛ درحالی‌که دمای سطح زمین در سال 2020 به میزان 11 درجه افزایش داشته است. با توجه به نتایج می‌توان گفت بااینکه وضعیت اکولوژیک منطقه در وضعیت مناسب‌تری نسبت به سال 1990 قرار دارد؛ اما وجود اراضی بیابانی و رخنمون‌های سنگی اطراف جیرفت باعث تشکیل جزایر حرارتی در منطقه جیرفت شده است. |
| format | Article |
| id | doaj-art-2848a1aa55a346288bf69318ae79726f |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| publishDate | 2023-09-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj-art-2848a1aa55a346288bf69318ae79726f2025-01-21T06:40:46ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762023-09-0112314517010.22067/geoeh.2023.78332.127043429بررسی وضعیت بوم‌شناختی منطقه جیرفت با توجه به تغییر کاربری اراضی طی دوره 30 سالهمریم دوستکی0اردوان کمالی1محسن باقری بداغ آبادی2حسین شیرانی3دانشجوی دکتری علوم خاک، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، کرمان، ایراندانشیار علوم خاک، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، کرمان، ایرانمؤسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، کرج، ایراناستاد علوم خاک، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، کرمان، ایراناین پژوهش باهدف بررسی وضعیت اکولوژیکی منطقه جیرفت تحت تأثیر تغییرات کاربری اراضی انجام شده است. بدین منظور از تصویر ماهواره‌ای در سال 1990 (سنجنده TM از لندست 5) و سال 2020 (سنجنده OLI از لندست 8) برای استخراج دمای سطح زمین با کمک الگوریتم تک باندی و نقشه کاربری اراضی با روش طبقهبندی ماشین بردار پشتیبان[1] (SVM) استفاده شد. در ادامه به‌منظور بررسی نقش پوشش اراضی در ایجاد جزایر حرارتی از شاخص سهم[2] (CI) و برای ارزیابی وضعیت اکولوژیکی از شاخص UTFVI[3] استفاده شد. نتایج نشان داد در سال 2020 مناطق بایر بیشترین تغییر کاربری را نسبت به سال 1990 داشتند (کاهش 7300 هکتار) و مناطق ساخت انسان، پهنه کشاورزی و سطوح آبی افزایش داشته‌اند. همچنین بر اساس نتایج شاخص سهم کاربری اراضی مناطق بایر و رخنمون سنگی بیشترین و سطوح آبی و مرتع کمترین سهم را در تشکیل جزایر حرارتی در سال‌های 1990 و 2020 داشته‌اند. کاهش مناطق بایر و افزایش سطوح آبی، کاربری کشاورزی و باغات باعث بهتر شدن وضعیت اکولوژیکی نسبت به سال 1990 شده است؛ درحالی‌که دمای سطح زمین در سال 2020 به میزان 11 درجه افزایش داشته است. با توجه به نتایج می‌توان گفت بااینکه وضعیت اکولوژیک منطقه در وضعیت مناسب‌تری نسبت به سال 1990 قرار دارد؛ اما وجود اراضی بیابانی و رخنمون‌های سنگی اطراف جیرفت باعث تشکیل جزایر حرارتی در منطقه جیرفت شده است.https://geoeh.um.ac.ir/article_43429_4c008644fac8f321015c9b57c5d548c1.pdfپوشش زمینجزایر حرارتیدمای سطح زمینشاخص اکولوژیککاربری اراضی |
| spellingShingle | مریم دوستکی اردوان کمالی محسن باقری بداغ آبادی حسین شیرانی بررسی وضعیت بوم‌شناختی منطقه جیرفت با توجه به تغییر کاربری اراضی طی دوره 30 ساله جغرافیا و مخاطرات محیطی پوشش زمین جزایر حرارتی دمای سطح زمین شاخص اکولوژیک کاربری اراضی |
| title | بررسی وضعیت بوم‌شناختی منطقه جیرفت با توجه به تغییر کاربری اراضی طی دوره 30 ساله |
| title_full | بررسی وضعیت بوم‌شناختی منطقه جیرفت با توجه به تغییر کاربری اراضی طی دوره 30 ساله |
| title_fullStr | بررسی وضعیت بوم‌شناختی منطقه جیرفت با توجه به تغییر کاربری اراضی طی دوره 30 ساله |
| title_full_unstemmed | بررسی وضعیت بوم‌شناختی منطقه جیرفت با توجه به تغییر کاربری اراضی طی دوره 30 ساله |
| title_short | بررسی وضعیت بوم‌شناختی منطقه جیرفت با توجه به تغییر کاربری اراضی طی دوره 30 ساله |
| title_sort | بررسی وضعیت بوم‌شناختی منطقه جیرفت با توجه به تغییر کاربری اراضی طی دوره 30 ساله |
| topic | پوشش زمین جزایر حرارتی دمای سطح زمین شاخص اکولوژیک کاربری اراضی |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_43429_4c008644fac8f321015c9b57c5d548c1.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mrymdwstḵy brrsywḍʿytbwmsẖnạkẖtymnṭqhjyrftbạtwjhbhtgẖyyrḵạrbryạrạḍyṭydwrh30sạlh AT ạrdwạnḵmạly brrsywḍʿytbwmsẖnạkẖtymnṭqhjyrftbạtwjhbhtgẖyyrḵạrbryạrạḍyṭydwrh30sạlh AT mḥsnbạqrybdạgẖậbạdy brrsywḍʿytbwmsẖnạkẖtymnṭqhjyrftbạtwjhbhtgẖyyrḵạrbryạrạḍyṭydwrh30sạlh AT ḥsynsẖyrạny brrsywḍʿytbwmsẖnạkẖtymnṭqhjyrftbạtwjhbhtgẖyyrḵạrbryạrạḍyṭydwrh30sạlh |