تحلیل شرایط تکتونیک و فرسایش در حوضه سد شهید عباسپور با تکنیک‌های ژئومورفومتری

ارزیابی کامل فعالیت­های تکتونیکی و به‌خصوص حرکات تکتونیکی جوان و خطرات ناشی از آن نیاز به شناخت کامل فرایندهای ژئومورفولوژی دارد. بسیاری از عوارض ژئومورفولوژیکی در مقابل حرکات تکتونیکی فعال بسیار حساس هستند و همزمان با آن‌ها تغییر می­کنند. هدف این پژوهش استفاده از شاخص­های ژئومورفیک (شاخص عدم تقارن...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: مهدی مومی پور, مهشید معاوی
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2022-04-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_40057_da4e7a922e334749676fe97618ea79b8.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:ارزیابی کامل فعالیت­های تکتونیکی و به‌خصوص حرکات تکتونیکی جوان و خطرات ناشی از آن نیاز به شناخت کامل فرایندهای ژئومورفولوژی دارد. بسیاری از عوارض ژئومورفولوژیکی در مقابل حرکات تکتونیکی فعال بسیار حساس هستند و همزمان با آن‌ها تغییر می­کنند. هدف این پژوهش استفاده از شاخص­های ژئومورفیک (شاخص عدم تقارن حوضه (Af)، شاخص سینوسیته حوضه (S)، شاخص شکل حوضه (BS)، شاخص شیب طولی رودخانه (SL)، نسبت انشعاب (Rb)، عدد ناهمواری (Rn)، برجستگی نسبی حوضه (Bh)، پیچ‌وخم پیشانی کوهستانی (Smf)، تراکم زهکشی (Dd)، هیپسومتری)، رسم و تحلیل نقشه­های فرسایش­پذیری سازندها، خاک­ها و کاربری اراضی برای آگاهی از رابطه فعالیت تکتونیکی با فرسایش خاک حوضه آبریز کارون (بالادست سد شهید عباسپور) است. نتایج نشان داده است که فعالیت­های تکتونیکی در سازندهای فرسایش­پذیر باعث فرسایش کناره­ای شده و درنتیجه خاک­ها فرسایش می­یابند اما در سازندهای مقاوم فعالیت زمین­ساختی اثر کمی گذاشته و خاک­ها تقریباً مقاومت خود را دارند. آبراهه­های فرعی نیز اغلب تحت زاویه حاده­ای به جریان اصلی وارد می­شوند. رودخانه کارون در حوضه موردمطالعه بر روی سازندهای نرم و فرسایش­پذیر نظیر گورپی، پابده، آغاجاری، گچساران و میشان پهن شده و با شدت‌جریان کمتری جاری می­گردد. در این حالت فرسایش در مسیر رودخانه کم­تر بوده، اما فرسایش کناره­ای غالب است بیشترین فرسایش کنار رودخانه­ای در مرکز و جنوب شرق حوضه است. حوضه از نظر هیپسومتری متعادل بوده و سیمای توپوگرافیک و ژئومورفیک حوضه موردمطالعه از فعالیت­های تکتونیک متأثر است که نتیجه آن پستی‌وبلندی زیاد و کج‌شدگی حوضه است.
ISSN:2322-1682
2383-3076