Gözyaşı Vadisi’nde Kaybetmeye Yazgılılar: Mihail Lermontov ve Demon
Demon, Rus edebiyatının isyankar dehası olarak kabul edilen Mihail Yuryeviç Lermontov’un (1814-1841) yirmi yedi yıllık kısa yaşamının on yılı boyunca üzerinde çalıştığı eseridir. Eserin ana teması ilk bakışta İncil’de geçen düşmüş melek, cennetten kovulan şeytanın dünyevi aşkla yeniden doğmaya...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Selcuk University Press
2021-12-01
|
| Series: | Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://sefad.selcuk.edu.tr/sefad/article/view/1398/1072 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | Demon, Rus edebiyatının isyankar dehası olarak kabul edilen Mihail Yuryeviç
Lermontov’un (1814-1841) yirmi yedi yıllık kısa yaşamının on yılı boyunca üzerinde çalıştığı
eseridir. Eserin ana teması ilk bakışta İncil’de geçen düşmüş melek, cennetten kovulan
şeytanın dünyevi aşkla yeniden doğmaya dayanan ancak yenilgiyle sonlanan yaşamından
bir kesite dayanıyor gibi görünür. Zira insan ve şeytanın yolu ilk günahla kesişir ve şeytan,
Âdem ile Havva’nın bilgi ağacı meyvesini yemesini sağlayarak insanoğlunun dünyevi
yaşamını başlatır. İnsan, cennetten kovularak dünya denen “gözyaşı vadisine” gönderilir.
Tanrısal yaratımın tacı olan insan ile isyandan önce baş melek olan bu iki varlığın beraber
girdikleri düşüş yolu, eserde kurtuluş yolu ile bir kez daha kesişir. Ancak detaylı bir
inceleme, eserin bu dar çerçeveye yerleştirilmesinin düşünsel, toplumsal-politik içeriğini
kısırlaştırdığını gözler önüne serer. İncil teması burada felsefi açıdan anlamlı bir çatışmayı
kapsayan dışsal bir çerçeve olarak yer alır. Zira eser; yazar ve kahraman özdeşliğinde
Lermontov’un içinde yaşadığı çağ ve evrene yönelik bireysel dünya duyumsayışına dair
derin izler barındırır. 1830’lu yıllar Rusya’sında birey ve toplumsal yapı arasındaki çelişkiler
keskinleşir. Bireyin kendini gerçekleştirme imkânının olmadığı toplumsal gerçeklik,
Lermontov ve kahramanı Demon için sürgün bir ruh olarak dolaştıkları gözyaşı vadisini
sembolize eder. Çalışmamız kapsamında bu sonuca Lermontov’un Demon adlı eseri
bağlamında dünya denen gözyaşı vadisinde şeytanın yazgısı, yazar-kahraman ve gözyaşı
vadisinin Lermontov için mekânı olan Çar I. Nikolay Rusya’sı ekseninde incelenmesi
yapılarak ulaşılmıştır. Kahraman ile yazar arasında özdeşlik kurma noktasından hareket
edilmiş, değerlendirmeler dini ve toplumsal çerçeveden iki farklı yaklaşımla
gerçekleştirilmiştir. |
|---|---|
| ISSN: | 1300-4921 2458-908X |