ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی ژنوتیپ‌های چای منسوب به دارجلینگ در ایران با استفاده از نشانگرهای ISSRS
سابقه و هدف: چای (Camellia sinensis (L.) O. Kuntze) بعد از آب پرمصرف‌ترین نوشیدنی در سطح جهان و یک گیاه تجاری مهم با ارزش اقتصادی در شمال ایران است. در طول سال‌ها گیاهان چای مختلفی در باغ‌های چای ایران به روش بذری کشت شده اند که منجر به ایجاد تنوع بالایی در آنها شده است. از آنجایی که بیشتر باغداران...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2024-06-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_6841_f18073e6679923ec8589c48c5c7e1a51.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | سابقه و هدف: چای (Camellia sinensis (L.) O. Kuntze) بعد از آب پرمصرف‌ترین نوشیدنی در سطح جهان و یک گیاه تجاری مهم با ارزش اقتصادی در شمال ایران است. در طول سال‌ها گیاهان چای مختلفی در باغ‌های چای ایران به روش بذری کشت شده اند که منجر به ایجاد تنوع بالایی در آنها شده است. از آنجایی که بیشتر باغداران از طریق جنسی این گیاه را تکثیر کرده‌اند،باغ‌های چای از نظر کیفیت متفاوت هستند. بنابراین، تعیین تنوع ژنتیکی و ارتباط گیاهان برای حمایت از برنامه‌های اصلاح و کشت نقش مهمی دارد.مواد و روش‌ها: در این بررسی 28 درختچه چای منسوب به منطقه دارجلینگ به همراه هشت نمونه ایرانی و هشت نمونه وارداتی از کشور سریلانکا با استفاده از نشانگرهای ISSR مورد بررسی تنوع ژنتیکی قرار گرفتند. پس از نمونه‌برداری از برگ‌های جوان و کاملا توسعه یافته،DNA ژنومی آنها استخراج شد و از 16 عدد نشانگرISSR برای بررسی روابط ژنتیکی 44 نمونه چای استفاده شد. داده‌های بدست آمده، توسط ضریب تشابه ساده برای نشانگر ISSR آنالیز شدند و کلاستر بر اساس الگوریتم UPGMA طراحی شد. آنالیز ساختار جمعیتی نیز توسط برنامه POPGENE صورت پذیرفت.یافته‌ها: استفاده از 16 آغازگر ISSR تولید 158 باند نمود که 116 باند حالت چندشکلی نشان دادند بر این اساس درصد چند شکلی 42/73 درصد محاسبه شد. آزمون PIC دامنه 45/0 تا 50/0 را نشان داد و این شاخصه برای کل نشانگرها 49/0 بود. نتایج آزمون کوفنتیک نشان داد که ضریب تشابه SM و الگوریتم UPGMA برای تجزیه کلاستر مناسب‌ترین است. بر اساس داده‌های بدست آمده دامنه تشابه در محدوده 376/0 الی 880/0 با متوسط 626/0 بدست آمد. در تجزیه کلاستر نمونه‌ها در سطح تشابه 56/0 به دو گروه تقسیم شدند که گروه اول بزرگترین گروه تشکیل شده که خود به دو زیر گروه قابل تفکیک است. در آنالیز ساختار جمعیتی شاخص‌های متوسط تعداد نوارمشاهده شده، متوسط تعداد نوار موثر، تنوع ژنتیکی نی و تنوع ژنتیکی شانون کل به ترتیب 928/1، 641/1، 364/0 و 532/0 محاسبه شد. تنوع کل، میانگین تنوع درون جمعیت و سطح تنوع بین جمعیت نیز به ترتیب 380/0، 330/0 و 130/0 بدست آمد. خدامثر تشابه نیز بین نمونه‌های منسوب به دارجلینگ و نمونه‌های گزینش شده ایرانی بود.نتیجه‌گیری: براساس داده‌های حاصل مشخص گردید که در بین نمونه‌های مورد بررسی بر اساس نشانگر ISSR تغییرات قابل توجهی مشاهده می‌شود. درصد چندشکلی و محتوای اطلاعات چندشکلی نشانگرهای بکار رفته بیان نمودند که این نشانگرها دارای توانمندی بالایی در شناسایی تنوع در بین ژنوتیپ‌های چای می‌باشند. همچنین نتایج این بررسی بیان نمود که ژنوتیپ‌های چای موجود در ایران به دلیل آنکه اکثرا به صورت جنسی تکثیر شده‌اند تنوع ژنتیکی بالایی دارند. این سطح از تنوع که مابین نمونه‌ها بدست آمد بیان می‌دارد که چای شرکت‌ها یا مناطق مختلف از کیفیت بهتری برخوردار است، کاملاً به دلیل ژنوتیپ نیست، بلکه اکولوژیکی که چای در آن رشد می‌کند در ویژگی‌های آب و هوا و خاک و همچنین فناوری فرآوری مؤثر است. در عین حال می توان از این تفاوت ژنتیکی در مطالعات اصلاحی استفاده کرد. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |