AÇIĞA ÇIKARILAN TERCİHLER: TEORİ VE UYGULAMA
Türkiye’deki hanehalkları için açığa çıkarılan tercih teorisinin geçerliliğinin test edilmesinin, tüketici tercihlerindeki rasyonelliğin belirlenmesinin ve rasyonalitenin ihlal edilmesi durumunda ortaya çıkan refah kayıplarının ölçülmesinin amaçlandığı bu çalışmada, açığa çıkarılan tercih aksiyomlar...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Mehmet Akif Ersoy University
2021-11-01
|
| Series: | Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1302057 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832584370537365504 |
|---|---|
| author | Haydar Akyazı Ozlem Ipek |
| author_facet | Haydar Akyazı Ozlem Ipek |
| author_sort | Haydar Akyazı |
| collection | DOAJ |
| description | Türkiye’deki hanehalkları için açığa çıkarılan tercih teorisinin geçerliliğinin test edilmesinin, tüketici tercihlerindeki rasyonelliğin belirlenmesinin ve rasyonalitenin ihlal edilmesi durumunda ortaya çıkan refah kayıplarının ölçülmesinin amaçlandığı bu çalışmada, açığa çıkarılan tercih aksiyomları parametrik olmayan yöntemler kullanılarak yatay-kesit verileri üzerinden test edilmiştir.Türkiye ölçeğinde tüketici davranışlarının analiz edildiği uygulamada, 2004-2017 dönemi Türkiye İstatistik Kurumu Hanehalkı Bütçe Anketi veri seti kullanılmıştır. Hanehalkı seçimleri üniter ve kolektif tüketim modeli varsayımı altında ele alınarak oluşturulan seçim yapılarına ilişkin açığa çıkarılan tercih aksiyom ihlal oranları ve rasyonellik endeksleri hesaplanmıştır. Elde edilen bulgular, hanehalklarının aksiyomlar ile yüksek oranda tutarlı davranışlar sergilediğini göstermektedir. Ayrıca hanelerin analiz dönemi boyunca gelirlerini etkin kullandığı, fiyatlardaki beklenmeyen değişimlerin tüketici rasyonelliği üzerinde önemli bozucu etkiler yarattığı ve bu durumun hanelerde ortalama olarak %25 seviyesinde refah kaybına neden olduğu tespit edilmiştir. Kolektif tüketim modeli varsayımı altında oluşturulan tercihlerin rasyonaliteyi daha az ihlal ettiği ve daha az refah kaybına neden olduğu görülmüştür. Son olarak, bireylere ait yaş, eğitim, cinsiyet ve gelir durumu gibi sosyoekonomik değişkenlerin tercih rasyonelliği üzerindeki etkili olduğu belirlenmiştir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-26e8b9a888a548c283f852b75b865438 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2149-1658 |
| language | English |
| publishDate | 2021-11-01 |
| publisher | Mehmet Akif Ersoy University |
| record_format | Article |
| series | Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi |
| spelling | doaj-art-26e8b9a888a548c283f852b75b8654382025-01-27T14:05:29ZengMehmet Akif Ersoy UniversityMehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi2149-16582021-11-01831279130510.30798/makuiibf.798018273AÇIĞA ÇIKARILAN TERCİHLER: TEORİ VE UYGULAMAHaydar Akyazı0https://orcid.org/0000-0002-9700-4512Ozlem Ipek1https://orcid.org/0000-0002-3711-3258Karadeniz Technical UniversityTarsus ÜniversitesiTürkiye’deki hanehalkları için açığa çıkarılan tercih teorisinin geçerliliğinin test edilmesinin, tüketici tercihlerindeki rasyonelliğin belirlenmesinin ve rasyonalitenin ihlal edilmesi durumunda ortaya çıkan refah kayıplarının ölçülmesinin amaçlandığı bu çalışmada, açığa çıkarılan tercih aksiyomları parametrik olmayan yöntemler kullanılarak yatay-kesit verileri üzerinden test edilmiştir.Türkiye ölçeğinde tüketici davranışlarının analiz edildiği uygulamada, 2004-2017 dönemi Türkiye İstatistik Kurumu Hanehalkı Bütçe Anketi veri seti kullanılmıştır. Hanehalkı seçimleri üniter ve kolektif tüketim modeli varsayımı altında ele alınarak oluşturulan seçim yapılarına ilişkin açığa çıkarılan tercih aksiyom ihlal oranları ve rasyonellik endeksleri hesaplanmıştır. Elde edilen bulgular, hanehalklarının aksiyomlar ile yüksek oranda tutarlı davranışlar sergilediğini göstermektedir. Ayrıca hanelerin analiz dönemi boyunca gelirlerini etkin kullandığı, fiyatlardaki beklenmeyen değişimlerin tüketici rasyonelliği üzerinde önemli bozucu etkiler yarattığı ve bu durumun hanelerde ortalama olarak %25 seviyesinde refah kaybına neden olduğu tespit edilmiştir. Kolektif tüketim modeli varsayımı altında oluşturulan tercihlerin rasyonaliteyi daha az ihlal ettiği ve daha az refah kaybına neden olduğu görülmüştür. Son olarak, bireylere ait yaş, eğitim, cinsiyet ve gelir durumu gibi sosyoekonomik değişkenlerin tercih rasyonelliği üzerindeki etkili olduğu belirlenmiştir.https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1302057açığa çıkarılan tercihetkinlik endeksleriwarpsarpgarprevealed preferencepower measures indexwarpsarpgarp |
| spellingShingle | Haydar Akyazı Ozlem Ipek AÇIĞA ÇIKARILAN TERCİHLER: TEORİ VE UYGULAMA Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi açığa çıkarılan tercih etkinlik endeksleri warp sarp garp revealed preference power measures index warp sarp garp |
| title | AÇIĞA ÇIKARILAN TERCİHLER: TEORİ VE UYGULAMA |
| title_full | AÇIĞA ÇIKARILAN TERCİHLER: TEORİ VE UYGULAMA |
| title_fullStr | AÇIĞA ÇIKARILAN TERCİHLER: TEORİ VE UYGULAMA |
| title_full_unstemmed | AÇIĞA ÇIKARILAN TERCİHLER: TEORİ VE UYGULAMA |
| title_short | AÇIĞA ÇIKARILAN TERCİHLER: TEORİ VE UYGULAMA |
| title_sort | aciga cikarilan tercihler teori ve uygulama |
| topic | açığa çıkarılan tercih etkinlik endeksleri warp sarp garp revealed preference power measures index warp sarp garp |
| url | https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1302057 |
| work_keys_str_mv | AT haydarakyazı acigacikarilantercihlerteoriveuygulama AT ozlemipek acigacikarilantercihlerteoriveuygulama |