آشکارسازی تغییرات مناطق آب‌وهوایی ایران طی دوره 1965 تا 2015
هدف این مطالعه بررسی تغییرات مناطق آب‌وهوایی ایران طی دورههای 10 ساله از سال 1965 تا 2015 است. بدین منظور از داده‌های دما، رطوبت، بارش، باد و ساعت آفتابی، 411 ایستگاه همدید کشور و پایگاه داده‌ای اسفزاری نیز در دو بخش استفاده شد. بخش اول به کمک 1434 ایستگاه از ابتدای سال 1961 تا 2004 و بخش دوم از سا...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2024-03-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_43862_7ac3b403917fdfd687146be337ffbd36.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832592628023033856 |
|---|---|
| author | هنگامه شیراوند زرین طحان سید اسعد حسینی |
| author_facet | هنگامه شیراوند زرین طحان سید اسعد حسینی |
| author_sort | هنگامه شیراوند |
| collection | DOAJ |
| description | هدف این مطالعه بررسی تغییرات مناطق آب‌وهوایی ایران طی دورههای 10 ساله از سال 1965 تا 2015 است. بدین منظور از داده‌های دما، رطوبت، بارش، باد و ساعت آفتابی، 411 ایستگاه همدید کشور و پایگاه داده‌ای اسفزاری نیز در دو بخش استفاده شد. بخش اول به کمک 1434 ایستگاه از ابتدای سال 1961 تا 2004 و بخش دوم از سال 2004 تا 2015 به کمک 960 ایستگاه تشکیل شد. ابتدا به کمک تحلیل عاملی، عوامل مؤثر بر آب‌وهوای ایران بررسی و سپس به کمک تحلیل خوشه‌ای طبقه‌بندی آب‌وهوایی صورت گرفت. به‌منظور اعتبارسنجی مناطق شناسایی شده از تحلیل سیلهوته (SI) بهره گرفته شد. نتایج نشان داد طی دورههای مختلف، طبقات آب‌وهوایی ایران دچار تغییرات قابل‌توجهی شدهاند. بیشترین تغییرات مکانی مربوط به منطقه بسیار گرم و خشک، گرم و خشک و سرد خشک بوده که طی دورههای مختلف به‌طور مکرر تغییر پیدا کردهاند. شدیدترین تغییرات منطقهای در دوره 10 ساله دوم (1985-1976) نسبت به دوره 10 ساله اول (1975-1965) و دوره 10 ساله پنجم (2015-2006) نسبت به دوره 10 ساله چهارم (2005-1996) مشاهده شده است. همچنین بر اساس نتایج حاصل در دورههای اخیر بر وسعت مناطق بسیار گرم خشک و گرم خشک افزوده شده و بر عکس از وسعت مناطق سرد و خشک و معتدل مرطوب کاسته شده است. نتایج حاصل از تحلیل سیلهوته نیز نشان داد که در بیش از 92 درصد از پهنه کشور، نقاط به‌درستی در گروه خود قرار گرفتند که بیانگر اعتبارسنجی بالای مناطق شناسایی شده است. |
| format | Article |
| id | doaj-art-26bd0a02939a4d1486bb3055ee5733c9 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| publishDate | 2024-03-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj-art-26bd0a02939a4d1486bb3055ee5733c92025-01-21T06:39:16ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762024-03-0113126529210.22067/geoeh.2022.77275.124643862آشکارسازی تغییرات مناطق آب‌وهوایی ایران طی دوره 1965 تا 2015هنگامه شیراوند0زرین طحان1سید اسعد حسینی2کارشناس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی، تهران، ایرانکارشناس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی، تهران، ایرانکارشناس هواشناسی، اداره هواشناسی سقز، سقز، ایرانهدف این مطالعه بررسی تغییرات مناطق آب‌وهوایی ایران طی دورههای 10 ساله از سال 1965 تا 2015 است. بدین منظور از داده‌های دما، رطوبت، بارش، باد و ساعت آفتابی، 411 ایستگاه همدید کشور و پایگاه داده‌ای اسفزاری نیز در دو بخش استفاده شد. بخش اول به کمک 1434 ایستگاه از ابتدای سال 1961 تا 2004 و بخش دوم از سال 2004 تا 2015 به کمک 960 ایستگاه تشکیل شد. ابتدا به کمک تحلیل عاملی، عوامل مؤثر بر آب‌وهوای ایران بررسی و سپس به کمک تحلیل خوشه‌ای طبقه‌بندی آب‌وهوایی صورت گرفت. به‌منظور اعتبارسنجی مناطق شناسایی شده از تحلیل سیلهوته (SI) بهره گرفته شد. نتایج نشان داد طی دورههای مختلف، طبقات آب‌وهوایی ایران دچار تغییرات قابل‌توجهی شدهاند. بیشترین تغییرات مکانی مربوط به منطقه بسیار گرم و خشک، گرم و خشک و سرد خشک بوده که طی دورههای مختلف به‌طور مکرر تغییر پیدا کردهاند. شدیدترین تغییرات منطقهای در دوره 10 ساله دوم (1985-1976) نسبت به دوره 10 ساله اول (1975-1965) و دوره 10 ساله پنجم (2015-2006) نسبت به دوره 10 ساله چهارم (2005-1996) مشاهده شده است. همچنین بر اساس نتایج حاصل در دورههای اخیر بر وسعت مناطق بسیار گرم خشک و گرم خشک افزوده شده و بر عکس از وسعت مناطق سرد و خشک و معتدل مرطوب کاسته شده است. نتایج حاصل از تحلیل سیلهوته نیز نشان داد که در بیش از 92 درصد از پهنه کشور، نقاط به‌درستی در گروه خود قرار گرفتند که بیانگر اعتبارسنجی بالای مناطق شناسایی شده است.https://geoeh.um.ac.ir/article_43862_7ac3b403917fdfd687146be337ffbd36.pdf: ایرانطبقات آب‌وهواییتغییرات دوره‌ایشاخص سیلهوتهتحلیل خوشه‌ای |
| spellingShingle | هنگامه شیراوند زرین طحان سید اسعد حسینی آشکارسازی تغییرات مناطق آب‌وهوایی ایران طی دوره 1965 تا 2015 جغرافیا و مخاطرات محیطی : ایران طبقات آب‌وهوایی تغییرات دوره‌ای شاخص سیلهوته تحلیل خوشه‌ای |
| title | آشکارسازی تغییرات مناطق آب‌وهوایی ایران طی دوره 1965 تا 2015 |
| title_full | آشکارسازی تغییرات مناطق آب‌وهوایی ایران طی دوره 1965 تا 2015 |
| title_fullStr | آشکارسازی تغییرات مناطق آب‌وهوایی ایران طی دوره 1965 تا 2015 |
| title_full_unstemmed | آشکارسازی تغییرات مناطق آب‌وهوایی ایران طی دوره 1965 تا 2015 |
| title_short | آشکارسازی تغییرات مناطق آب‌وهوایی ایران طی دوره 1965 تا 2015 |
| title_sort | آشکارسازی تغییرات مناطق آب‌وهوایی ایران طی دوره 1965 تا 2015 |
| topic | : ایران طبقات آب‌وهوایی تغییرات دوره‌ای شاخص سیلهوته تحلیل خوشه‌ای |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_43862_7ac3b403917fdfd687146be337ffbd36.pdf |
| work_keys_str_mv | AT hngạmhsẖyrạwnd ậsẖḵạrsạzytgẖyyrạtmnạṭqậbwhwạyyạyrạnṭydwrh1965tạ2015 AT zrynṭḥạn ậsẖḵạrsạzytgẖyyrạtmnạṭqậbwhwạyyạyrạnṭydwrh1965tạ2015 AT sydạsʿdḥsyny ậsẖḵạrsạzytgẖyyrạtmnạṭqậbwhwạyyạyrạnṭydwrh1965tạ2015 |