بررسی تاثیر شرایط مختلف رطوبتی بر برخی از خصوصیات مورفولوژیک ریشه واندام هوایی کنجد (Sesamum indicum L.)
سابقه و هدف: تنش خشکی تاثیر بسزایی بر عملکرد و کیفیت محصولات زراعی داشته و از طرفی افزایش جمعیت جهان و تغییرات اقلیمی نیز بر اهمیت این مساله افزوده‌است. کنجد (Sesamum indicum L.)، یکی از محصولات دانه روغنی مهم است که در بسیاری از نقاط جهان کشت می‌شود. مطالعات دقیق و جامع در رابطه با واکنش گیاه کنجد...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2021-02-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5367_c3517a5a46e0b60193ac33201875a87d.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | سابقه و هدف: تنش خشکی تاثیر بسزایی بر عملکرد و کیفیت محصولات زراعی داشته و از طرفی افزایش جمعیت جهان و تغییرات اقلیمی نیز بر اهمیت این مساله افزوده‌است. کنجد (Sesamum indicum L.)، یکی از محصولات دانه روغنی مهم است که در بسیاری از نقاط جهان کشت می‌شود. مطالعات دقیق و جامع در رابطه با واکنش گیاه کنجد به خشکی اندک می‌باشد. در تحقیق حاضر خصوصیات مورفولوژیکی اندام هوایی و ریشه دو رقم حساس و متحمل کنجد نسبت به تنش خشکی در شرایط مختلف رطوبتی بررسی شدهاست. مواد و روش‌ها: دو رقم داراب1 (متحمل) و مغان (حساس) در لولههای PVC با ارتفاع 100 و قطر 30 سانتی‌متر کشت شدند و پس از استقرار کامل گیاهان، (35 روزگی) تا مرحله رسیدگی، تیمارهای رطوبتی در سه سطح 100 درصد (شاهد)، 50 درصد و 25 درصد ظرفیت زراعی اعمال شد. آزمایشات فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار و هر تکرار شامل سه گیاه انجام شد. صفات مورد بررسی شامل ارتفاع گیاه، تعداد کپسول‌ها، قطر ساقه، طول و قطر کپسول‌ها، توده زیستی اندام هوایی و وزن صد دانه همچنین صفات ریشه‌ای شامل طول، قطر در قسمت زیر طوقه، حجم و وزن تر و خشک ریشهها اندازه‌گیری شد.یافته‌ها: اثر متقابل تیمارهای آبیاری و رقم برای تمام صفات مرتبط با اندام هوایی و ریشه معنادار بود. همچنین تنش خشکی موجب کاهش ارتفاع بوته، قطر کپسول، طول کپسول و تعداد کپسول و وزن تر ساقه و همچنین وزن تر و خشک ریشه گردید. در رقم داراب 1 حجم و قطر ریشه در تیمار آبیاری 50 درصد ظرفیت زراعی، کاهش معناداری نسبت به شاهد نشان ندادند و در تیمار آبیاری 25 درصد ظرفیت زراعی،در داراب1 حجم و قطر ریشه بالاتری نسبت به رقم مغان مشاهده شد. طول ریشه در رقم داراب1 در تیمارهای آبیاری 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی و در صفت سطح ریشه در تیمار آبیاری 50 درصد، بیشترین مقدار را نشان داد. نتایج نشان داد که رقم (داراب1) با سازگاری سیستم ریشه‌ای به شرایط تنش رطوبتی قادر به تحمل بالاتر وضعیت نامطلوب می‌باشد.نتیجه‌گیری کلی: با در نظر گرفتن نتیجه تحقیق حاضر و نتایج مطالعات قبلی انجام شده در رابطه با نقش سیستم ریشه‌ای در تحمل گیاه در برابر خشکی، خصوصیات ریشه معیار خوبی در گزینش ارقام گیاهی مناسب جهت کشت در شرایط کمآبی و استفاده در برنامههای به نژادی کنجد می‌باشد.رقم داراب 1 با دارا بودن سیستم ریشه‌ای مطلوب قادر به تحمل شرایط نامساعد رطوبتی و حفظ عملکرد در شرایط تنش بود. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |