تعدیل میزان پرولین برگ و ریشه گل محمدی در پاسخ به هورمون اسید سالسیلیک و اسید جاسمونیک تحت تنش خشکی
سابقه وهدف: بهبود تحمل به شرایط نامساعد محیطی توسط تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی در گیاهان گوناگون به اثبات رسیده است. با این وجود اثرات متقابل میان هورمون‌های اسید سالیسلیک و اسید جاسمونیک در شرایط تنش خشکی مورد بررسی قرار نگرفته است. بنابراین در این پژوهش تغییر میزان رشد اندام‌های هوایی و زیر‌زمینی،...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2023-12-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_6779_d03942486664f113070d8fe69340a40c.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | سابقه وهدف: بهبود تحمل به شرایط نامساعد محیطی توسط تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی در گیاهان گوناگون به اثبات رسیده است. با این وجود اثرات متقابل میان هورمون‌های اسید سالیسلیک و اسید جاسمونیک در شرایط تنش خشکی مورد بررسی قرار نگرفته است. بنابراین در این پژوهش تغییر میزان رشد اندام‌های هوایی و زیر‌زمینی، همچنین میزان پرولین اندام‌های هوایی و ریشه گیاهان دو ساله گل محمدی به اسید جاسمونیک و اسید سالسیلیک خارجی در شرایط متفاوت تنش خشکی در سه زمان متفاوت از شروع تنش مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش‌ها: گیاهان همگروهی مستقر شده در گلدان های پلاستیکی به مدت 11 روز در شرایط ثابت رطویت 100%، 50% و 25% ±5 ظرفیت مزرعه قرار گرفتند. محلول‌پاشی برگی با تنظیم کننده رشد اسیدجاسمونیک (50 میکرومولار) و ترکیب هورمون اسیدجاسمونیک (50 میکرومولار) و اسیدسالیسیلیک (5/1 میلی‌مولار) انجام شد. اولین محلول پاشی 5 روز پیش از اولین روز آزمایش و دو مرتبه پس از شروع آزمایش به فاصله هفت روز انجام شد. نمونه‌برداری در روز 1، 4 و 11 انجام و پاسخ‌های مورفوفیزیولوژیک (ارتفاع ساقه، وزن‌تر ریشه، وزن خشک ریشه، نشت یونی) و بیوشیمیایی(پرولین برگ و پرولین ریشه) اندازه گیری شد. آزمایش در قالب فاکتوریل و به صورت بلوک کاملا تصادفی انجام شد.یافته‌ها: بدون توجه به تیمار هورمونی، صفات اندازه‌گیری شده مانند ارتفاع ساقه، وزن‌تر و خشک ریشه در مقایسه با شاهد کاهش یافت و صفات دیگر مانند پرولین برگ و ریشه، نشت یونی، نسبت به شاهد در شرایط تنش خشکی 50 و 25% ظرفیت مزرعه افزایش یافت. میزان افزایش به 4 برابر در گیاهان محلول پاشی شده با اسیدجاسمونیک در مقایسه با شاهدِ محلول پاشی شده با آب مقطر پس از 4 روز در تنش 25% رسیده است. این افزایش میزان پرولین در شاخساره و ریشه مشابه بوده است. به هر حال در گیاهانی که در شرایط رطوبت نرمال 100% ظرفیت مزرعه بودند در اثر محلول پاشی اسیدجاسمونیک این سطح از این تغییرات را نشان ندادند. نتایج بیانگر این است که ترکیب اسیدسالیسیلیک و اسیدجاسمونیک میزان نشت یونی برگ و میزان پرولین ریشه و شاخساره را به نصف میزان تولید شده در گیاهان محلول پاشی شده با آب مقطر در تنش 25% کاهش می‌دهد و این میزان پرولین بسیار نزدیک به میزانی است که در گیاهان قرار گرفته در رطوبت 100% قابل مشاهده است. نتایج نشان داد که کاهش وزن تر و خشک ریشه که در تنش 25% به صورت تنها یا به همراه تیمار اسید جاسمونیک مشهود بود به وسیله کاربرد اسید سالسیلیک قابل برگشت می‌باشد و این موضوع در بهبود ارتفاع ساقه گل محمدی نیز نمایان بود.نتیجه‌گیری: اثر تعدیل‌کنندگی تنش خشکی به وسیله خنثی نمودن اثر اسید جاسمونیک توسط اسید سالیسیلیک در میزان نشت یونی سلول و افزایش وزن تر و خشک ریشه مشاهده شد. کاهش تولید پرولین برگ و ریشه همچنین تعدیل نشت یونی در برگ گل محمدی تحت تنش خشکی در گیاهان محلول پاشی شده با ترکیب اسیدجاسمونیک همراه اسیدسالیسیلیک در مقایسه با اسید جاسمونیک تنها، بیانگر اثر تنظیم‌کنندگی منفی اسید‌سالسیلیک بر روی اسیدجاسمونیک در تعدیل میزان پرولین برگ و شاخساره به عنوان یک شاخص فیزیولوژیک تحمل به خشکی می‌باشد. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |