ارزیابی روند توسعه فیزیکی شهر پلدختر به سمت مناطق سیلخیز
یکی از مهمترین مخاطرات پیش روی نواحی سکونتگاهی، سیلاب است. این مخاطره در طی سالهای اخیر سبب وارد آوردن خسارات جانی و مالی زیادی به نواحی مختلف کشور ازجمله شهر پلدختر شده است. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش به ارزیابی مخاطره سیلاب و روند توسعه فیزیکی نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق سیلخیز شهر...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2022-06-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_40765_aab1afe1681a0b8b3bf859f14c269734.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832591356672868352 |
|---|---|
| author | معصومه اسدی زهرا حیدری کامیار امامی |
| author_facet | معصومه اسدی زهرا حیدری کامیار امامی |
| author_sort | معصومه اسدی |
| collection | DOAJ |
| description | یکی از مهمترین مخاطرات پیش روی نواحی سکونتگاهی، سیلاب است. این مخاطره در طی سالهای اخیر سبب وارد آوردن خسارات جانی و مالی زیادی به نواحی مختلف کشور ازجمله شهر پلدختر شده است. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش به ارزیابی مخاطره سیلاب و روند توسعه فیزیکی نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق سیلخیز شهر پلدختر پرداخته شده است. ازاینرو از نقشه زمینشناسی 1:100000 منطقه، مدل رقومی ارتفاعی 5/12 متر و تصاویر ماهوارهای لندست از سال 1990 تا 2020 هر 10 سال یک تصویر به‌عنوان دادههای تحقیق استفاده شده است. ابزارهای تحقیق شامل ArcGIS، ENVI و IDRISI و مدلهای مورد استفاده نیز شامل مدل تلفیقی منطق فازی AHP و همچنین مدل LCM بوده و در دو مرحله کلی انجام شده است. در مرحله اول، مناطق مستعد وقوع سیلاب با استفاده از مدل منطق فازی مشخص شده و در مرحله دوم نیز روند توسعه نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق سیلخیز ارزیابی شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، بخش زیادی از محدوده شهری و حاشیه شهری پلدختر ازجمله مناطق غربی آن به دلیل نزدیکی به رودخانه، ارتفاع و شیب کم، دارای پتانسیل سیلخیزی بالایی است. همچنین نتایج حاصل از ارزیابی روند توسعه نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق سیلخیز بیانگر این است که در سال 1990، 3/1 کیلومترمربع از نواحی سکونتگاهی شهر پلدختر (معادل 7/86 درصد) در منطقه با پتانسیل سیلخیزی زیاد و خیلی زیاد قرار داشته است که این میزان در طی سالهای 2000، 2010 و 2020 به ترتیب به 2/2، 9/2 و 1/4 کیلومترمربع (به ترتیب 6/84، 4/78 و 9/75 درصد) افزایش یافته است. همچنین توسعه نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق سیلخیز دارای روند افزایشی بوده است که این مسئله بیانگر عدم توجه به پتانسیل سیلخیزی منطقه در برنامهریزیهای مربوط به توسعه فیزیکی مناطق شهری است. |
| format | Article |
| id | doaj-art-23500af3529046f4b3fcf03020b7a21b |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| publishDate | 2022-06-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj-art-23500af3529046f4b3fcf03020b7a21b2025-01-22T13:02:42ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762022-06-0111215917410.22067/geoeh.2021.72169.110140765ارزیابی روند توسعه فیزیکی شهر پلدختر به سمت مناطق سیل‌خیزمعصومه اسدی0زهرا حیدری1کامیار امامی2گروه علوم اجتماعی (جغرافیا)، دانشگاه پیام نور، تهران، ایراندکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایرانکارشناسی ارشد هیدروژئومورفولوژی در برنامه‌ریزی محیطی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایرانیکی از مهمترین مخاطرات پیش روی نواحی سکونتگاهی، سیلاب است. این مخاطره در طی سالهای اخیر سبب وارد آوردن خسارات جانی و مالی زیادی به نواحی مختلف کشور ازجمله شهر پلدختر شده است. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش به ارزیابی مخاطره سیلاب و روند توسعه فیزیکی نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق سیلخیز شهر پلدختر پرداخته شده است. ازاینرو از نقشه زمینشناسی 1:100000 منطقه، مدل رقومی ارتفاعی 5/12 متر و تصاویر ماهوارهای لندست از سال 1990 تا 2020 هر 10 سال یک تصویر به‌عنوان دادههای تحقیق استفاده شده است. ابزارهای تحقیق شامل ArcGIS، ENVI و IDRISI و مدلهای مورد استفاده نیز شامل مدل تلفیقی منطق فازی AHP و همچنین مدل LCM بوده و در دو مرحله کلی انجام شده است. در مرحله اول، مناطق مستعد وقوع سیلاب با استفاده از مدل منطق فازی مشخص شده و در مرحله دوم نیز روند توسعه نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق سیلخیز ارزیابی شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، بخش زیادی از محدوده شهری و حاشیه شهری پلدختر ازجمله مناطق غربی آن به دلیل نزدیکی به رودخانه، ارتفاع و شیب کم، دارای پتانسیل سیلخیزی بالایی است. همچنین نتایج حاصل از ارزیابی روند توسعه نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق سیلخیز بیانگر این است که در سال 1990، 3/1 کیلومترمربع از نواحی سکونتگاهی شهر پلدختر (معادل 7/86 درصد) در منطقه با پتانسیل سیلخیزی زیاد و خیلی زیاد قرار داشته است که این میزان در طی سالهای 2000، 2010 و 2020 به ترتیب به 2/2، 9/2 و 1/4 کیلومترمربع (به ترتیب 6/84، 4/78 و 9/75 درصد) افزایش یافته است. همچنین توسعه نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق سیلخیز دارای روند افزایشی بوده است که این مسئله بیانگر عدم توجه به پتانسیل سیلخیزی منطقه در برنامهریزیهای مربوط به توسعه فیزیکی مناطق شهری است.https://geoeh.um.ac.ir/article_40765_aab1afe1681a0b8b3bf859f14c269734.pdfسیلابتوسعه فیزیکیپلدخترمدل lcm |
| spellingShingle | معصومه اسدی زهرا حیدری کامیار امامی ارزیابی روند توسعه فیزیکی شهر پلدختر به سمت مناطق سیلخیز جغرافیا و مخاطرات محیطی سیلاب توسعه فیزیکی پلدختر مدل lcm |
| title | ارزیابی روند توسعه فیزیکی شهر پلدختر به سمت مناطق سیلخیز |
| title_full | ارزیابی روند توسعه فیزیکی شهر پلدختر به سمت مناطق سیلخیز |
| title_fullStr | ارزیابی روند توسعه فیزیکی شهر پلدختر به سمت مناطق سیلخیز |
| title_full_unstemmed | ارزیابی روند توسعه فیزیکی شهر پلدختر به سمت مناطق سیلخیز |
| title_short | ارزیابی روند توسعه فیزیکی شهر پلدختر به سمت مناطق سیلخیز |
| title_sort | ارزیابی روند توسعه فیزیکی شهر پلدختر به سمت مناطق سیلخیز |
| topic | سیلاب توسعه فیزیکی پلدختر مدل lcm |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_40765_aab1afe1681a0b8b3bf859f14c269734.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mʿṣwmhạsdy ạrzyạbyrwndtwsʿhfyzyḵysẖhrpldkẖtrbhsmtmnạṭqsylkẖyz AT zhrạḥydry ạrzyạbyrwndtwsʿhfyzyḵysẖhrpldkẖtrbhsmtmnạṭqsylkẖyz AT ḵạmyạrạmạmy ạrzyạbyrwndtwsʿhfyzyḵysẖhrpldkẖtrbhsmtmnạṭqsylkẖyz |