ارزیابی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی اجزای بستر کشت در فرایند تولید قارچ شی تاکه (Lentinula edodes (Berk.) Pegler)
سابقه و هدف: هرچند بستر کشت تراشه چوب درختان به عنوان بستر مناسب برای پرورش قارچ شی تاکه گزارش شده است، اما دسترسی آسان و همچنین هزینه پایین‌تر سایر ضایعات لیگنوسلولزی کشاورزی و صنعتی، سبب شده تا جایگزینی مناسب برای آن معرفی گردد. با توجه به اینکه نوع بستر کشت مورد استفاده در پرورش قارچ شی تاکه تأثی...
Saved in:
| Main Authors: | , , , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2021-09-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5739_64b5fafb2cb07a6bf58273bf59b4fbf0.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586556984000512 |
|---|---|
| author | حمیدرضا سرحدی داریوش رمضان محمد مهدی ضرابی مهدی پیرنیا عباس نصیری دهسرخی بهناز یوسف شاهی |
| author_facet | حمیدرضا سرحدی داریوش رمضان محمد مهدی ضرابی مهدی پیرنیا عباس نصیری دهسرخی بهناز یوسف شاهی |
| author_sort | حمیدرضا سرحدی |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: هرچند بستر کشت تراشه چوب درختان به عنوان بستر مناسب برای پرورش قارچ شی تاکه گزارش شده است، اما دسترسی آسان و همچنین هزینه پایین‌تر سایر ضایعات لیگنوسلولزی کشاورزی و صنعتی، سبب شده تا جایگزینی مناسب برای آن معرفی گردد. با توجه به اینکه نوع بستر کشت مورد استفاده در پرورش قارچ شی تاکه تأثیر بسزایی در مقدار پروتئین و سایر ویژگی-های شیمیایی و دارویی اندام میوه‌ای قارچ دارد بنابراین در این پژوهش سعی شد که تغییرات فیزیکی و شیمیایی بستر کشت در طول دوره کشت این قارچ بررسی شود تا ارتباط بین رشد رویشی و زایشی و ارزش غذایی و دارویی قارچ شی تاکه با بسترهای مختلف بررسی شده و بهترین بستر برای کشت این قارچ معرفی گردد.مواد و روش‌ها: این پژوهش در دانشگاه زابل از سال 98-99 انجام گردید. این پژوهش به صورت فاکتوریل دو عاملی و در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل 17 سطح مختلف برای بستر کشت و فاکتور دوم شامل دو سطح مختلف برای مکمل غذایی (1. سولفات منیزیم و 2. نیترات پتاسیم) بود. ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی بستر کشت در دو مرحله قبل از تلقیح اسپان و بعد از برداشت قارچ (کمپوست مصرف شده) اندازه‌گیری گردید همچین صفات مربوط به اندام میوه‌ای به صورت میانگین دو چین مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته‌ها: با اضافه کردن مکمل‌های آلی نظیرسبوس گندم، کنجاله پنبه‌دانه و کنجاله سویا در بسترهای کشت تراشه چوب صنوبر و باگاس نیشکر غنی شده با مکمل‌های شیمیایی مانند نیترات پتاسیم و سولفات منیزیم ارزش غذایی بستر کشت افزایش یافته بنابراین میسلیوم‌های قارچ مواد غذایی بیشتری را به اندام میوه‌ای قارچ انتقال داده و موجب افزایش مقادیر ارگسترول (60/479)، ظرفیت آنتی-اکسیدانی (1%/40) و پلی‌ساکارید کل اندام میوه‌ای (95/10) تولید شده بر روی این بسترها نسبت به سایر بسترها می‌شود. بسترهای کشت حاوی تراشه چوب صنوبر و سبوس گندم و کنجاله پنبه‌دانه غنی‌شده با مکمل‌های شیمیایی دارای بیشترین میزان عملکرد (8/294) بودند. مقادیر بالای پتاسیم (6/398) اندام میوه‌ای قارچ از بسترهایی به دست آمد که حاوی باگاس نیشکر، تراشه چوب نخل خرما و تراشه چوب انگور بودند. همچنین مقادیر بالای کلسیم (3/14) اندام میوه‌ای در قارچ‌های برداشت شده از بسترهای حاوی تراشه چوب صنوبر، سبوس گندم و باگاس نیشکر مشاهده گردید. با اندازه‌گیری درصد تغییرات تجزیه‌ای ضایعات مختلف کشاورزی مورد استفاده در این پژوهش در مراحل قبل از پنجه‌دوانی و بعد از تولید اندام میوه‌ای قارچ شی تاکه مشخص گردید که مقادیر نیتروژن، پروتئین، خاکستر و EC بستر کشت افزایش یافت و در مقابل مقادیر pH، کربن، نسبت کربن به نیتروژن، سلولز، همی‌سلولز و لیگنین بستر کشت در طول دوره کشت قارچ شی تاکه کاهش یافت.نتیجه گیری: ضایعات کشاورزی و جنگلی دارای مقادیر زیاد لیگنین و نسبت بالای کربن به نیتروژن بوده، و این موضوع در کنار عدم تجزیه پذیری کامل این ترکیبات، موجب می‌گردد که میسیلیوم‌های قارچ توانایی جذب کامل مواد غذایی موجود در بستر کشت را نداشته باشند، بنابراین جهت تعدیل نسبت کربن به نیتروژن و نیز افزایش فعالیت آنزیم‌های تجزیه‌کننده سلولز، همی‌سلولز و لیگنین و افزایش راندمان تبدیل زیستی (تبدیل سوبسترا به بازیدیوکارپ)، استفاده از بسترهای ترکیبی و مکمل‌های آلی و غیر‌آلی در کشت و تولید قارچ شی تاکه توصیه می‌گردد. |
| format | Article |
| id | doaj-art-204a93fce6f2458da46785bf62fdd120 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2021-09-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-204a93fce6f2458da46785bf62fdd1202025-01-25T06:59:32ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782021-09-0128313114610.22069/jopp.2021.18521.27325739ارزیابی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی اجزای بستر کشت در فرایند تولید قارچ شی تاکه (Lentinula edodes (Berk.) Pegler)حمیدرضا سرحدی0داریوش رمضان1محمد مهدی ضرابی2مهدی پیرنیا3عباس نصیری دهسرخی4بهناز یوسف شاهی5دانشجوی کارشناسی‌ارشد گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایراناستادیار گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایراناستادیار گروه مهندسی علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، قزوین، ایران،دانشیار گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایراندانشجوی دکتری اگرواکولوژی، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایراندانشجوی دکتری بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک، گروه علوم خاک، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایرانسابقه و هدف: هرچند بستر کشت تراشه چوب درختان به عنوان بستر مناسب برای پرورش قارچ شی تاکه گزارش شده است، اما دسترسی آسان و همچنین هزینه پایین‌تر سایر ضایعات لیگنوسلولزی کشاورزی و صنعتی، سبب شده تا جایگزینی مناسب برای آن معرفی گردد. با توجه به اینکه نوع بستر کشت مورد استفاده در پرورش قارچ شی تاکه تأثیر بسزایی در مقدار پروتئین و سایر ویژگی-های شیمیایی و دارویی اندام میوه‌ای قارچ دارد بنابراین در این پژوهش سعی شد که تغییرات فیزیکی و شیمیایی بستر کشت در طول دوره کشت این قارچ بررسی شود تا ارتباط بین رشد رویشی و زایشی و ارزش غذایی و دارویی قارچ شی تاکه با بسترهای مختلف بررسی شده و بهترین بستر برای کشت این قارچ معرفی گردد.مواد و روش‌ها: این پژوهش در دانشگاه زابل از سال 98-99 انجام گردید. این پژوهش به صورت فاکتوریل دو عاملی و در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل 17 سطح مختلف برای بستر کشت و فاکتور دوم شامل دو سطح مختلف برای مکمل غذایی (1. سولفات منیزیم و 2. نیترات پتاسیم) بود. ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی بستر کشت در دو مرحله قبل از تلقیح اسپان و بعد از برداشت قارچ (کمپوست مصرف شده) اندازه‌گیری گردید همچین صفات مربوط به اندام میوه‌ای به صورت میانگین دو چین مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته‌ها: با اضافه کردن مکمل‌های آلی نظیرسبوس گندم، کنجاله پنبه‌دانه و کنجاله سویا در بسترهای کشت تراشه چوب صنوبر و باگاس نیشکر غنی شده با مکمل‌های شیمیایی مانند نیترات پتاسیم و سولفات منیزیم ارزش غذایی بستر کشت افزایش یافته بنابراین میسلیوم‌های قارچ مواد غذایی بیشتری را به اندام میوه‌ای قارچ انتقال داده و موجب افزایش مقادیر ارگسترول (60/479)، ظرفیت آنتی-اکسیدانی (1%/40) و پلی‌ساکارید کل اندام میوه‌ای (95/10) تولید شده بر روی این بسترها نسبت به سایر بسترها می‌شود. بسترهای کشت حاوی تراشه چوب صنوبر و سبوس گندم و کنجاله پنبه‌دانه غنی‌شده با مکمل‌های شیمیایی دارای بیشترین میزان عملکرد (8/294) بودند. مقادیر بالای پتاسیم (6/398) اندام میوه‌ای قارچ از بسترهایی به دست آمد که حاوی باگاس نیشکر، تراشه چوب نخل خرما و تراشه چوب انگور بودند. همچنین مقادیر بالای کلسیم (3/14) اندام میوه‌ای در قارچ‌های برداشت شده از بسترهای حاوی تراشه چوب صنوبر، سبوس گندم و باگاس نیشکر مشاهده گردید. با اندازه‌گیری درصد تغییرات تجزیه‌ای ضایعات مختلف کشاورزی مورد استفاده در این پژوهش در مراحل قبل از پنجه‌دوانی و بعد از تولید اندام میوه‌ای قارچ شی تاکه مشخص گردید که مقادیر نیتروژن، پروتئین، خاکستر و EC بستر کشت افزایش یافت و در مقابل مقادیر pH، کربن، نسبت کربن به نیتروژن، سلولز، همی‌سلولز و لیگنین بستر کشت در طول دوره کشت قارچ شی تاکه کاهش یافت.نتیجه گیری: ضایعات کشاورزی و جنگلی دارای مقادیر زیاد لیگنین و نسبت بالای کربن به نیتروژن بوده، و این موضوع در کنار عدم تجزیه پذیری کامل این ترکیبات، موجب می‌گردد که میسیلیوم‌های قارچ توانایی جذب کامل مواد غذایی موجود در بستر کشت را نداشته باشند، بنابراین جهت تعدیل نسبت کربن به نیتروژن و نیز افزایش فعالیت آنزیم‌های تجزیه‌کننده سلولز، همی‌سلولز و لیگنین و افزایش راندمان تبدیل زیستی (تبدیل سوبسترا به بازیدیوکارپ)، استفاده از بسترهای ترکیبی و مکمل‌های آلی و غیر‌آلی در کشت و تولید قارچ شی تاکه توصیه می‌گردد.https://jopp.gau.ac.ir/article_5739_64b5fafb2cb07a6bf58273bf59b4fbf0.pdfارگسترولپلی‌ساکارید کلضایعات کشاورزیظرفیت آنتی‌اکسیدانیقارچ شی تاکه |
| spellingShingle | حمیدرضا سرحدی داریوش رمضان محمد مهدی ضرابی مهدی پیرنیا عباس نصیری دهسرخی بهناز یوسف شاهی ارزیابی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی اجزای بستر کشت در فرایند تولید قارچ شی تاکه (Lentinula edodes (Berk.) Pegler) Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī ارگسترول پلی‌ساکارید کل ضایعات کشاورزی ظرفیت آنتی‌اکسیدانی قارچ شی تاکه |
| title | ارزیابی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی اجزای بستر کشت در فرایند تولید قارچ شی تاکه (Lentinula edodes (Berk.) Pegler) |
| title_full | ارزیابی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی اجزای بستر کشت در فرایند تولید قارچ شی تاکه (Lentinula edodes (Berk.) Pegler) |
| title_fullStr | ارزیابی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی اجزای بستر کشت در فرایند تولید قارچ شی تاکه (Lentinula edodes (Berk.) Pegler) |
| title_full_unstemmed | ارزیابی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی اجزای بستر کشت در فرایند تولید قارچ شی تاکه (Lentinula edodes (Berk.) Pegler) |
| title_short | ارزیابی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی اجزای بستر کشت در فرایند تولید قارچ شی تاکه (Lentinula edodes (Berk.) Pegler) |
| title_sort | ارزیابی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی اجزای بستر کشت در فرایند تولید قارچ شی تاکه lentinula edodes berk pegler |
| topic | ارگسترول پلی‌ساکارید کل ضایعات کشاورزی ظرفیت آنتی‌اکسیدانی قارچ شی تاکه |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_5739_64b5fafb2cb07a6bf58273bf59b4fbf0.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ḥmydrḍạsrḥdy ạrzyạbywyzẖgyhạyfyzyḵywsẖymyạyyạjzạybstrḵsẖtdrfrạyndtwlydqạrcẖsẖytạḵhlentinulaedodesberkpegler AT dạrywsẖrmḍạn ạrzyạbywyzẖgyhạyfyzyḵywsẖymyạyyạjzạybstrḵsẖtdrfrạyndtwlydqạrcẖsẖytạḵhlentinulaedodesberkpegler AT mḥmdmhdyḍrạby ạrzyạbywyzẖgyhạyfyzyḵywsẖymyạyyạjzạybstrḵsẖtdrfrạyndtwlydqạrcẖsẖytạḵhlentinulaedodesberkpegler AT mhdypyrnyạ ạrzyạbywyzẖgyhạyfyzyḵywsẖymyạyyạjzạybstrḵsẖtdrfrạyndtwlydqạrcẖsẖytạḵhlentinulaedodesberkpegler AT ʿbạsnṣyrydhsrkẖy ạrzyạbywyzẖgyhạyfyzyḵywsẖymyạyyạjzạybstrḵsẖtdrfrạyndtwlydqạrcẖsẖytạḵhlentinulaedodesberkpegler AT bhnạzywsfsẖạhy ạrzyạbywyzẖgyhạyfyzyḵywsẖymyạyyạjzạybstrḵsẖtdrfrạyndtwlydqạrcẖsẖytạḵhlentinulaedodesberkpegler |