تعیین آستانه دمایی موج گرما طی دوره گرم سال بر اساس شاخص‌های جهانی در مناطق مختلف کشور
موج گرما عموماً به عنوان یک دورهای از روزهای متوالی با دماهای بالای غیر عادی تعریف میشوند که به دلیل متأثر کردن بخش‌های مختلف طبیعی و انسانی از قبیل سلامت، بهداشت، منابع آب و کشاورزی به یک نوع مخاطره رایج در جهان تبدیل شده است. شناسایی این‌گونه اثرات نیازمند شناخت موج گرما و تعیین آستانههای آن م...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2018-06-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_32427_ebd8112a65b0d06e54818673607454d0.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832591424422412288 |
|---|---|
| author | فرشته رضایی محمود احمدی علیرضا شکیبا |
| author_facet | فرشته رضایی محمود احمدی علیرضا شکیبا |
| author_sort | فرشته رضایی |
| collection | DOAJ |
| description | موج گرما عموماً به عنوان یک دورهای از روزهای متوالی با دماهای بالای غیر عادی تعریف میشوند که به دلیل متأثر کردن بخش‌های مختلف طبیعی و انسانی از قبیل سلامت، بهداشت، منابع آب و کشاورزی به یک نوع مخاطره رایج در جهان تبدیل شده است. شناسایی این‌گونه اثرات نیازمند شناخت موج گرما و تعیین آستانههای آن میباشد. لذا، در این پژوهش سعی میگردد به تعیین آستانه دمایی موج گرما در مناطق مختلف کشور در دوره گرم سال پرداخته شود. بدین منظور آمار دمای حداکثر روزانه 90 ایستگاه سینوپتیک طی دوره آماری 2015- 1986 از ماه‌های آوریل تا سپتامبر از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید. سپس بعد از پردازش اولیه دادههای خام، به تعیین آستانه دمایی موج گرما طی دوره گرم سال، بر اساس 3 شاخص جهانی (صدک 95، بالدی، سازمان هواشناسی جهانی(WMO) برای ایستگاههای مورد مطالعه پرداخته شد. سپس در محیط ArcGIS با استفاده از روش ترکیبی IDW و رگرسیون با در نظر گرفتن عرض جغرافیایی و ارتفاع (به عنوان 2 عامل مهم و تأثیرگذار در مقدار آستانه دمایی موج گرما)، آستانه دمایی برای کل کشور درونیابی گردید. نتایج نشان داد که مقادیر آستانه دمایی در زمانها و مکانهای مختلف کشور در دوره گرم سال یکسان نیست و از رنج متفاوتی برخوردار است. به‌طوری‌که که آستانه دمایی در ماه آوریل بین 40 – 15، در ماه می بین 46 – 21، در ماه ژوئن بین 50 – 25، در ماه جولای بین 49 -29، در ماه آگوست بین 52- 32 و در ماه سپتامبر بین 47 -27 درجه سلسیوس متغیر میباشد. در ماه‌های آوریل، می و سپتامبر، این آستانه از تفاوت مکانی بیشتر و در ماه‌های ژوئن و جولای و آگوست تقریباً از یکنواختی نسبی برخوردار است که علت آن را می‌توان وجود پرفشار جنب حارهای آزور دانست که تمام ایران را تا جنوب کوه‌های البرز تحت استیلای خود در می‌آورد و از جهتی وجود این پدیده باعث میشود که نقش عوامل محلی مانند ارتفاعات، عرض جغرافیایی در مقدار آستانه دمایی در این ماه‌ها چندان محسوس نباشد و آستانه دمایی از یکپارچگی نسبی برخوردار باشد. همچنین نتایج نشان می‌دهد که بالاترین آستانه دمایی موج گرما در دوره گرم سال مربوط به استان خوزستان و کمترین آستانه مربوط به قسمت‌های از نوار شمالی و شمال غرب کشور میباشد. نتایج این تحقیق دلالت بر این حقیقت علمی دارد که جهت به دست آوردن آستانه دمایی دقیق برای مناطق مختلف کشور باید از شاخص‌های مختلف استفاده کرد؛ زیرا این شاخصها مکمل همدیگر هستند و تنها با استفاده از یک شاخص نمی‌توان به نتایج دقیقی در این زمینه دست یافت. |
| format | Article |
| id | doaj-art-1b03255d11984b07903b5c5f2ec2a20c |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| publishDate | 2018-06-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj-art-1b03255d11984b07903b5c5f2ec2a20c2025-01-22T12:09:26ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762018-06-017211513210.22067/geo.v7i3.6458432427تعیین آستانه دمایی موج گرما طی دوره گرم سال بر اساس شاخص‌های جهانی در مناطق مختلف کشورفرشته رضایی0محمود احمدی1علیرضا شکیبا2دانشگاه شهید بهشتیشهید بهشتیشهید بهشتیموج گرما عموماً به عنوان یک دورهای از روزهای متوالی با دماهای بالای غیر عادی تعریف میشوند که به دلیل متأثر کردن بخش‌های مختلف طبیعی و انسانی از قبیل سلامت، بهداشت، منابع آب و کشاورزی به یک نوع مخاطره رایج در جهان تبدیل شده است. شناسایی این‌گونه اثرات نیازمند شناخت موج گرما و تعیین آستانههای آن میباشد. لذا، در این پژوهش سعی میگردد به تعیین آستانه دمایی موج گرما در مناطق مختلف کشور در دوره گرم سال پرداخته شود. بدین منظور آمار دمای حداکثر روزانه 90 ایستگاه سینوپتیک طی دوره آماری 2015- 1986 از ماه‌های آوریل تا سپتامبر از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید. سپس بعد از پردازش اولیه دادههای خام، به تعیین آستانه دمایی موج گرما طی دوره گرم سال، بر اساس 3 شاخص جهانی (صدک 95، بالدی، سازمان هواشناسی جهانی(WMO) برای ایستگاههای مورد مطالعه پرداخته شد. سپس در محیط ArcGIS با استفاده از روش ترکیبی IDW و رگرسیون با در نظر گرفتن عرض جغرافیایی و ارتفاع (به عنوان 2 عامل مهم و تأثیرگذار در مقدار آستانه دمایی موج گرما)، آستانه دمایی برای کل کشور درونیابی گردید. نتایج نشان داد که مقادیر آستانه دمایی در زمانها و مکانهای مختلف کشور در دوره گرم سال یکسان نیست و از رنج متفاوتی برخوردار است. به‌طوری‌که که آستانه دمایی در ماه آوریل بین 40 – 15، در ماه می بین 46 – 21، در ماه ژوئن بین 50 – 25، در ماه جولای بین 49 -29، در ماه آگوست بین 52- 32 و در ماه سپتامبر بین 47 -27 درجه سلسیوس متغیر میباشد. در ماه‌های آوریل، می و سپتامبر، این آستانه از تفاوت مکانی بیشتر و در ماه‌های ژوئن و جولای و آگوست تقریباً از یکنواختی نسبی برخوردار است که علت آن را می‌توان وجود پرفشار جنب حارهای آزور دانست که تمام ایران را تا جنوب کوه‌های البرز تحت استیلای خود در می‌آورد و از جهتی وجود این پدیده باعث میشود که نقش عوامل محلی مانند ارتفاعات، عرض جغرافیایی در مقدار آستانه دمایی در این ماه‌ها چندان محسوس نباشد و آستانه دمایی از یکپارچگی نسبی برخوردار باشد. همچنین نتایج نشان می‌دهد که بالاترین آستانه دمایی موج گرما در دوره گرم سال مربوط به استان خوزستان و کمترین آستانه مربوط به قسمت‌های از نوار شمالی و شمال غرب کشور میباشد. نتایج این تحقیق دلالت بر این حقیقت علمی دارد که جهت به دست آوردن آستانه دمایی دقیق برای مناطق مختلف کشور باید از شاخص‌های مختلف استفاده کرد؛ زیرا این شاخصها مکمل همدیگر هستند و تنها با استفاده از یک شاخص نمی‌توان به نتایج دقیقی در این زمینه دست یافت.https://geoeh.um.ac.ir/article_32427_ebd8112a65b0d06e54818673607454d0.pdfکلمات کلیدی: موج گرماشاخص های آستانه دماییعرض جغرافیاییارتفاعایران |
| spellingShingle | فرشته رضایی محمود احمدی علیرضا شکیبا تعیین آستانه دمایی موج گرما طی دوره گرم سال بر اساس شاخص‌های جهانی در مناطق مختلف کشور جغرافیا و مخاطرات محیطی کلمات کلیدی: موج گرما شاخص های آستانه دمایی عرض جغرافیایی ارتفاع ایران |
| title | تعیین آستانه دمایی موج گرما طی دوره گرم سال بر اساس شاخص‌های جهانی در مناطق مختلف کشور |
| title_full | تعیین آستانه دمایی موج گرما طی دوره گرم سال بر اساس شاخص‌های جهانی در مناطق مختلف کشور |
| title_fullStr | تعیین آستانه دمایی موج گرما طی دوره گرم سال بر اساس شاخص‌های جهانی در مناطق مختلف کشور |
| title_full_unstemmed | تعیین آستانه دمایی موج گرما طی دوره گرم سال بر اساس شاخص‌های جهانی در مناطق مختلف کشور |
| title_short | تعیین آستانه دمایی موج گرما طی دوره گرم سال بر اساس شاخص‌های جهانی در مناطق مختلف کشور |
| title_sort | تعیین آستانه دمایی موج گرما طی دوره گرم سال بر اساس شاخص‌های جهانی در مناطق مختلف کشور |
| topic | کلمات کلیدی: موج گرما شاخص های آستانه دمایی عرض جغرافیایی ارتفاع ایران |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_32427_ebd8112a65b0d06e54818673607454d0.pdf |
| work_keys_str_mv | AT frsẖthrḍạyy tʿyynậstạnhdmạyymwjgrmạṭydwrhgrmsạlbrạsạssẖạkẖṣhạyjhạnydrmnạṭqmkẖtlfḵsẖwr AT mḥmwdạḥmdy tʿyynậstạnhdmạyymwjgrmạṭydwrhgrmsạlbrạsạssẖạkẖṣhạyjhạnydrmnạṭqmkẖtlfḵsẖwr AT ʿlyrḍạsẖḵybạ tʿyynậstạnhdmạyymwjgrmạṭydwrhgrmsạlbrạsạssẖạkẖṣhạyjhạnydrmnạṭqmkẖtlfḵsẖwr |