Karabağ’daki Hocalı Soykırımının Tarihi Arka Planı
Karabağ Hanlığının kurucusu Penah Ali Handır. Penah Ali Bey göçebe hayat süren Cevanşir Türkmenlerinden olup Sarıcalı oymağına mensuptur. Önceleri İran hükümdarı Nadir Şah’ın hizmetinde bulunmuş ve onun emrinde önemli görevler yapmıştır. Fakat İran sarayında kendisi gibi görev alan kardeşinin Nadir...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Serkan Yazıcı
2017-11-01
|
| Series: | Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/vakanuvis/issue/32134/356288?publisher=vakanuvis |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | Karabağ Hanlığının kurucusu Penah Ali
Handır. Penah Ali Bey göçebe hayat süren Cevanşir Türkmenlerinden olup Sarıcalı
oymağına mensuptur. Önceleri İran hükümdarı Nadir Şah’ın hizmetinde bulunmuş ve
onun emrinde önemli görevler yapmıştır. Fakat İran sarayında kendisi gibi görev
alan kardeşinin Nadir Şah tarafından idam edilmesi nedeniyle Karabağ’a gitmiş
ve İran hükümdarına karşı bağımsızlık mücadelesine girişmiştir. Karabağ
hanlığının kurulması da bu mücadelenin neticesine dayanmaktadır. 1749 yılında
hanlığını ilan eden Penah Ali Han, vefatından sonra yerine oğlu İbrahim Halil
Han geçmiştir 1806 yılında yerine halefi Mehdi kulu Han Karabağ hanlığına
hükümdar olmuş ve bu durum 1822 yılında Rus istilasının gerçekleşmesine kadar
sürmüştür.
Penah Ali Han, Karabağ’da Şuşa şehrini
kendine başkent edinmiş ve bu şehre Penahabad ismi verilmiştir. Kendi adına
sikke de bastıran Penah Ali Han’ın bu sikkelerine “Penahabadi” adı verilmiştir.
Nadir Şah’ın ölümünden sonra onun komutanlarından olan Urmiyeli Fetih Ali Han Avşar,
devlet kurma iddiasıyla Urmiye vilayetinde harekete geçerek Azerbaycan’ı
fethetmek istemiş ve Pehah Ali Han’a elçiler ve değerli hediyeler göndererek,
onunla ittifak yapmak istemiştir.
İbrahim Halil Han’ın Karabağ’daki saltanat
dönemine bakıldığında Rusya’nın yayılmacılığa başladığı ve İran da taht
kavgalarının şiddetlendiği bir dönem yaşanmıştır. Bu dönemde Şuşha ve Karabağ
İbrahim Han’ın yardım alamaması nedeniyle ve bazı hanların Ruslara tabi olması
sonucunda İbrahim Halil Han Osmanlı Devleti’nden yardım talebinde bulunmuş,
Rusya ile ittifak kuran Tiflis Hanı Iraklı Han da Osmanlı Devleti ile dost
olmak istemiştir. Osmanlı devletinin zayıflaması ve duraklamaya girmesi
sırasında Kafkasya da başlayan Rus yayılmacılığı ve İran politikaları bu
coğrafyada Türk Hanlıklarının bağımsızlıklarının sona ermesiyle sonuçlanan
süreçte, Revan Hanlığının Erivan şekline dönüşmesi ve Ermenistan devletinin
teşekkülüne zemin hazırlanmıştır. Bununla birlikte Karabağ Meselesi ve
Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki ayrılıkların da tohumları ekilmiştir. İşte
Hocalı Katliamı bu tarihi gelişmelerin eseridir. |
|---|---|
| ISSN: | 2149-9535 2636-7777 |