پهنه‌بندی خطر سیل در حوضه شهری جهرم با استفاده از الگوریتم ماشینی (Maxent)
سیل یکی از مخرب ترین بلایای طبیعی با پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی است که همه ساله تاثیرات بسیار مخربی بر سکونتگاههای انسانی و محیط طبیعی بر جای میگذارد، بنابراین؛ مدیریت جامع سیل برای کاهش اثرات سیل بر زندگی و معیشت انسان ضروری است. این پژوهش سعی دارد که به بررسی کاربرد مدل حداکثر آنترو...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
University of Tabriz
2025-01-01
|
| Series: | هیدروژئومورفولوژی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_18766_3c50465f5b8844dd67fc271e60203cf6.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586489821659136 |
|---|---|
| author | سعید نگهبان مهری مرحمت |
| author_facet | سعید نگهبان مهری مرحمت |
| author_sort | سعید نگهبان |
| collection | DOAJ |
| description | سیل یکی از مخرب ترین بلایای طبیعی با پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی است که همه ساله تاثیرات بسیار مخربی بر سکونتگاههای انسانی و محیط طبیعی بر جای میگذارد، بنابراین؛ مدیریت جامع سیل برای کاهش اثرات سیل بر زندگی و معیشت انسان ضروری است. این پژوهش سعی دارد که به بررسی کاربرد مدل حداکثر آنتروپی (Entropy Maxent) در نرم‌افزار R برای نقشه‌برداری حساسیت سیل در استان فارس (حوضه شهری جهرم) بپردازد. روش تحقیق از توع توصیفی – تحلیلی مبتنی بر روشهای میدانی، آماری و مدلسازی است بدین صورت که ابتدا با استفاده از اطلاعات منابع طبیعی استان فارس و بازدیدهای میدانی نقاط سیلگیر (50 نقطه) مشخص شد در مرحله بعد متغیرهای محیطی مانند ارتفاع، شیب، فاصله از رودخانه، تراکم زهکشی، متوسط بارندگی سالانه، کاربری اراضی، نوع خاک و زمین‌شناسی انتخاب شد. با اجرای آزمون هم خطی چندگانه متغیر پوشش گیاهی و شاخص رطوبت توپوگرافی حذف شد. نتایج نشان داد که از بین متغیرهای محیطی انتخاب شده، سه عامل ارتفاع، فاصله از آبراهه و کاربری اراضی بیشترین تأثیر را در فرآیند مدلسازی داشته‌اند. پس‌ازآن، منحنی مشخصه عملکرد گیرنده (ROC) برای نقشه حساسیت به سیل ترسیم شد که مقدار داده‌های آموزشی (943/0) و داده‌های آزمایشی (932/0) به دست آمد. در ادامه با استفاده از الگوریتم ژنتیک مدل بهینه و ارتقا داده شد. در نتیجه این نقشه حساسیت به سیل می‌تواند برای محققین و برنامه ریزان در استراتژی‌های کاهش سیل مفید واقع شود. |
| format | Article |
| id | doaj-art-19a47db140914941aecba07fbaba9d36 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2383-3254 2676-4571 |
| language | fas |
| publishDate | 2025-01-01 |
| publisher | University of Tabriz |
| record_format | Article |
| series | هیدروژئومورفولوژی |
| spelling | doaj-art-19a47db140914941aecba07fbaba9d362025-01-25T10:48:45ZfasUniversity of Tabrizهیدروژئومورفولوژی2383-32542676-45712025-01-011141472610.22034/hyd.2024.62069.174218766پهنه‌بندی خطر سیل در حوضه شهری جهرم با استفاده از الگوریتم ماشینی (Maxent)سعید نگهبان0مهری مرحمت1دانشیار بخش جغرافیا، دانشگاه شیرازدانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلیسیل یکی از مخرب ترین بلایای طبیعی با پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی است که همه ساله تاثیرات بسیار مخربی بر سکونتگاههای انسانی و محیط طبیعی بر جای میگذارد، بنابراین؛ مدیریت جامع سیل برای کاهش اثرات سیل بر زندگی و معیشت انسان ضروری است. این پژوهش سعی دارد که به بررسی کاربرد مدل حداکثر آنتروپی (Entropy Maxent) در نرم‌افزار R برای نقشه‌برداری حساسیت سیل در استان فارس (حوضه شهری جهرم) بپردازد. روش تحقیق از توع توصیفی – تحلیلی مبتنی بر روشهای میدانی، آماری و مدلسازی است بدین صورت که ابتدا با استفاده از اطلاعات منابع طبیعی استان فارس و بازدیدهای میدانی نقاط سیلگیر (50 نقطه) مشخص شد در مرحله بعد متغیرهای محیطی مانند ارتفاع، شیب، فاصله از رودخانه، تراکم زهکشی، متوسط بارندگی سالانه، کاربری اراضی، نوع خاک و زمین‌شناسی انتخاب شد. با اجرای آزمون هم خطی چندگانه متغیر پوشش گیاهی و شاخص رطوبت توپوگرافی حذف شد. نتایج نشان داد که از بین متغیرهای محیطی انتخاب شده، سه عامل ارتفاع، فاصله از آبراهه و کاربری اراضی بیشترین تأثیر را در فرآیند مدلسازی داشته‌اند. پس‌ازآن، منحنی مشخصه عملکرد گیرنده (ROC) برای نقشه حساسیت به سیل ترسیم شد که مقدار داده‌های آموزشی (943/0) و داده‌های آزمایشی (932/0) به دست آمد. در ادامه با استفاده از الگوریتم ژنتیک مدل بهینه و ارتقا داده شد. در نتیجه این نقشه حساسیت به سیل می‌تواند برای محققین و برنامه ریزان در استراتژی‌های کاهش سیل مفید واقع شود.https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_18766_3c50465f5b8844dd67fc271e60203cf6.pdfژنتیکجهرمحساسیت سیلentropy maxentrocحوضه شهری جهرم.ایران |
| spellingShingle | سعید نگهبان مهری مرحمت پهنه‌بندی خطر سیل در حوضه شهری جهرم با استفاده از الگوریتم ماشینی (Maxent) هیدروژئومورفولوژی ژنتیک جهرم حساسیت سیل entropy maxent roc حوضه شهری جهرم.ایران |
| title | پهنه‌بندی خطر سیل در حوضه شهری جهرم با استفاده از الگوریتم ماشینی (Maxent) |
| title_full | پهنه‌بندی خطر سیل در حوضه شهری جهرم با استفاده از الگوریتم ماشینی (Maxent) |
| title_fullStr | پهنه‌بندی خطر سیل در حوضه شهری جهرم با استفاده از الگوریتم ماشینی (Maxent) |
| title_full_unstemmed | پهنه‌بندی خطر سیل در حوضه شهری جهرم با استفاده از الگوریتم ماشینی (Maxent) |
| title_short | پهنه‌بندی خطر سیل در حوضه شهری جهرم با استفاده از الگوریتم ماشینی (Maxent) |
| title_sort | پهنه‌بندی خطر سیل در حوضه شهری جهرم با استفاده از الگوریتم ماشینی maxent |
| topic | ژنتیک جهرم حساسیت سیل entropy maxent roc حوضه شهری جهرم.ایران |
| url | https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_18766_3c50465f5b8844dd67fc271e60203cf6.pdf |
| work_keys_str_mv | AT sʿydnghbạn phnhbndykẖṭrsyldrḥwḍhsẖhryjhrmbạạstfạdhạzạlgwrytmmạsẖynymaxent AT mhrymrḥmt phnhbndykẖṭrsyldrḥwḍhsẖhryjhrmbạạstfạdhạzạlgwrytmmạsẖynymaxent |