لطایف فی الاصول کهن‌ترین دانشنامۀ منظوم فارسی از اواخر قرن هفتم ق
لطایف فی الاصول (تاریخ تألیف: 696 هجری قمری) از محمد بن محمد مرغینانی معروف به شمس دبیران کهن‌ترین دانشنامۀ منظوم فارسی است که به دست ما رسیده است. این منظومۀ 4897 بیتی در دو موضوعِ اصلی «علم اصول» (شامل معرفت صفات و افعال حق و نبوّت انبیا) و «اصول اشعار» (شامل صنایع ادبی، عروض و قافیۀ فارسی) سروده...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Avestan |
| Published: |
University of Tabriz
2024-02-01
|
| Series: | زبان و ادب فارسی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://perlit.tabrizu.ac.ir/article_17370_effeae766d41d58d5b7c546e8b601c01.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832572926353735680 |
|---|---|
| author | نسیم عظیمی‌پور علی محمدی |
| author_facet | نسیم عظیمی‌پور علی محمدی |
| author_sort | نسیم عظیمی‌پور |
| collection | DOAJ |
| description | لطایف فی الاصول (تاریخ تألیف: 696 هجری قمری) از محمد بن محمد مرغینانی معروف به شمس دبیران کهن‌ترین دانشنامۀ منظوم فارسی است که به دست ما رسیده است. این منظومۀ 4897 بیتی در دو موضوعِ اصلی «علم اصول» (شامل معرفت صفات و افعال حق و نبوّت انبیا) و «اصول اشعار» (شامل صنایع ادبی، عروض و قافیۀ فارسی) سروده شده است. مؤلف که از ادبا و علمای اهل سنّتِ ماوراءالنهر بوده، این منظومه را پس از اقامت ده‌ساله در آسیای صغیر در سنین پیری برای ارشاد فرزندان خویش ساخته و به وزیر مقتدر ایلخانی، صدرالدین احمد خالدی زنجانی ملقّب به صدر جهان (متوفی رجب 697) تقدیم داشته است. در مقالۀ حاضر یگانه نسخۀ خطی این کتاب که به خط شاعر است، خود شاعر، مهدی‌الیه کتاب و موضوعات و علوم مطروحه در آن معرفی شده است. لطایف فی الاصول مرجعی است برای آگاهی از تنوّعات نسبی و سنن گاه متفاوت در طبقه‌بندی علوم، به‌ویژه علوم دینی، و سیر تحوّلات آن در میان دانشمندان اسلامی. تمرکز این مقاله اما بر وجوه ادبی متن است. |
| format | Article |
| id | doaj-art-19472858087d4acd9c8fd68206f5b174 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2251-7979 2676-6779 |
| language | Avestan |
| publishDate | 2024-02-01 |
| publisher | University of Tabriz |
| record_format | Article |
| series | زبان و ادب فارسی |
| spelling | doaj-art-19472858087d4acd9c8fd68206f5b1742025-02-02T06:09:19ZaveUniversity of Tabrizزبان و ادب فارسی2251-79792676-67792024-02-017624818119610.22034/perlit.2024.53468.338517370لطایف فی الاصول کهن‌ترین دانشنامۀ منظوم فارسی از اواخر قرن هفتم قنسیم عظیمی‌پور0علی محمدی1دانش آموختۀ دکتری، پژوهشگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تهران، ایرانگروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایرانلطایف فی الاصول (تاریخ تألیف: 696 هجری قمری) از محمد بن محمد مرغینانی معروف به شمس دبیران کهن‌ترین دانشنامۀ منظوم فارسی است که به دست ما رسیده است. این منظومۀ 4897 بیتی در دو موضوعِ اصلی «علم اصول» (شامل معرفت صفات و افعال حق و نبوّت انبیا) و «اصول اشعار» (شامل صنایع ادبی، عروض و قافیۀ فارسی) سروده شده است. مؤلف که از ادبا و علمای اهل سنّتِ ماوراءالنهر بوده، این منظومه را پس از اقامت ده‌ساله در آسیای صغیر در سنین پیری برای ارشاد فرزندان خویش ساخته و به وزیر مقتدر ایلخانی، صدرالدین احمد خالدی زنجانی ملقّب به صدر جهان (متوفی رجب 697) تقدیم داشته است. در مقالۀ حاضر یگانه نسخۀ خطی این کتاب که به خط شاعر است، خود شاعر، مهدی‌الیه کتاب و موضوعات و علوم مطروحه در آن معرفی شده است. لطایف فی الاصول مرجعی است برای آگاهی از تنوّعات نسبی و سنن گاه متفاوت در طبقه‌بندی علوم، به‌ویژه علوم دینی، و سیر تحوّلات آن در میان دانشمندان اسلامی. تمرکز این مقاله اما بر وجوه ادبی متن است.https://perlit.tabrizu.ac.ir/article_17370_effeae766d41d58d5b7c546e8b601c01.pdfشعر فارسی در آسیای صغیرلطایف فی الاصولصنایع ادبیعلم عروض و قافیهمحمد مرغینانی |
| spellingShingle | نسیم عظیمی‌پور علی محمدی لطایف فی الاصول کهن‌ترین دانشنامۀ منظوم فارسی از اواخر قرن هفتم ق زبان و ادب فارسی شعر فارسی در آسیای صغیر لطایف فی الاصول صنایع ادبی علم عروض و قافیه محمد مرغینانی |
| title | لطایف فی الاصول کهن‌ترین دانشنامۀ منظوم فارسی از اواخر قرن هفتم ق |
| title_full | لطایف فی الاصول کهن‌ترین دانشنامۀ منظوم فارسی از اواخر قرن هفتم ق |
| title_fullStr | لطایف فی الاصول کهن‌ترین دانشنامۀ منظوم فارسی از اواخر قرن هفتم ق |
| title_full_unstemmed | لطایف فی الاصول کهن‌ترین دانشنامۀ منظوم فارسی از اواخر قرن هفتم ق |
| title_short | لطایف فی الاصول کهن‌ترین دانشنامۀ منظوم فارسی از اواخر قرن هفتم ق |
| title_sort | لطایف فی الاصول کهن‌ترین دانشنامۀ منظوم فارسی از اواخر قرن هفتم ق |
| topic | شعر فارسی در آسیای صغیر لطایف فی الاصول صنایع ادبی علم عروض و قافیه محمد مرغینانی |
| url | https://perlit.tabrizu.ac.ir/article_17370_effeae766d41d58d5b7c546e8b601c01.pdf |
| work_keys_str_mv | AT nsymʿẓymypwr lṭạyffyạlạṣwlḵhntryndạnsẖnạmەmnẓwmfạrsyạzạwạkẖrqrnhftmq AT ʿlymḥmdy lṭạyffyạlạṣwlḵhntryndạnsẖnạmەmnẓwmfạrsyạzạwạkẖrqrnhftmq |