Türkiye’ye Yönelik Enflasyon, Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ampirik Analizi

Ülkeler arasında ticaretin serbestleşmesi ile birlikte uluslararası ticaret büyük oranda artmış ve dış ticaret hacmindeki artış, ülke ekonomileri üzerinde olumlu veya olumsuz etkilerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu bağlamda ülkelerin izlemiş oldukları dış ticaret politikalarının ekonomik büyüm...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: Mustafa Karakuş, Aslı Özen Atabey
Format: Article
Language:English
Published: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi 2022-07-01
Series:Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi
Subjects:
Online Access:https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2344876
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832570613607170048
author Mustafa Karakuş
Aslı Özen Atabey
author_facet Mustafa Karakuş
Aslı Özen Atabey
author_sort Mustafa Karakuş
collection DOAJ
description Ülkeler arasında ticaretin serbestleşmesi ile birlikte uluslararası ticaret büyük oranda artmış ve dış ticaret hacmindeki artış, ülke ekonomileri üzerinde olumlu veya olumsuz etkilerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu bağlamda ülkelerin izlemiş oldukları dış ticaret politikalarının ekonomik büyüme ve enflasyon üzerinde yarattığı etkiler iktisat yazınında tartışılan önemli konular arasına girmiştir. Dış ticaret, enflasyon ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiler, politika yapıcılar tarafından makroekonomik sorunlara çözüm yolları üretilmesi bakımından da araştırmacıların ilgisini çekmektedir. Enflasyon, dış ticaret ve ekonomik büyüme ilişkisini Türkiye için ekonometrik olarak analiz eden bu çalışmada, 2003-2021 dönemine ait üçer aylık veriler kullanılmıştır. Değişkenlere öncelikle birim kök testi uygulanarak durağanlık dereceleri (dₘₐₓ) tespit edilmiş olup ardından VAR modeli yardımıyla en uygun gecikme uzunluğu (p+dₘₐₓ) değeri saptanmıştır. (p+dₘₐₓ) değeri dikkate alınarak VAR modeli tekrar tahmin edilmiş ve tanılayıcı testler ile modelin varsayımları karşılayıp karşılamadığı araştırılmıştır Son olarak Toda-Yamamoto nedensellik analizinden yararlanarak değişkenler arasındaki ilişkinin mevcut olup olmadığı ve yönü tespit edilmiştir. Yapılan analiz sonuçlarına göre; dış ticaret hadleri ile ekonomik büyüme değişkenleri arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisi bulunmaktadır. Ancak dış ticaret hadleri ile enflasyon arasında herhangi bir nedensellik ilişkisi tespit edilememiştir. Ayrıca ekonomik büyümeden enflasyona doğru herhangi bir nedensellik ilişkisi tespit edilemese de enflasyondan ekonomik büyümeye doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi olduğu bulgusu, söz konusu analiz sonuçlarından elde edilen bulgular arasındadır.
format Article
id doaj-art-18fb7de928d34410a68cb11f12ab459e
institution Kabale University
issn 1303-1279
language English
publishDate 2022-07-01
publisher Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
record_format Article
series Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi
spelling doaj-art-18fb7de928d34410a68cb11f12ab459e2025-02-02T14:34:01ZengSivas Cumhuriyet ÜniversitesiCumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi1303-12792022-07-0123374775910.37880/cumuiibf.10964892057Türkiye’ye Yönelik Enflasyon, Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ampirik AnaliziMustafa Karakuş0https://orcid.org/0000-0001-7207-6686Aslı Özen Atabey1https://orcid.org/0000-0002-6122-1101İSKENDERUN TEKNİK ÜNİVERSİTESİ, İSKENDERUN MESLEK YÜKSEKOKULU, MUHASEBE VE VERGİ BÖLÜMÜKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Meslek YüksekokuluÜlkeler arasında ticaretin serbestleşmesi ile birlikte uluslararası ticaret büyük oranda artmış ve dış ticaret hacmindeki artış, ülke ekonomileri üzerinde olumlu veya olumsuz etkilerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu bağlamda ülkelerin izlemiş oldukları dış ticaret politikalarının ekonomik büyüme ve enflasyon üzerinde yarattığı etkiler iktisat yazınında tartışılan önemli konular arasına girmiştir. Dış ticaret, enflasyon ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiler, politika yapıcılar tarafından makroekonomik sorunlara çözüm yolları üretilmesi bakımından da araştırmacıların ilgisini çekmektedir. Enflasyon, dış ticaret ve ekonomik büyüme ilişkisini Türkiye için ekonometrik olarak analiz eden bu çalışmada, 2003-2021 dönemine ait üçer aylık veriler kullanılmıştır. Değişkenlere öncelikle birim kök testi uygulanarak durağanlık dereceleri (dₘₐₓ) tespit edilmiş olup ardından VAR modeli yardımıyla en uygun gecikme uzunluğu (p+dₘₐₓ) değeri saptanmıştır. (p+dₘₐₓ) değeri dikkate alınarak VAR modeli tekrar tahmin edilmiş ve tanılayıcı testler ile modelin varsayımları karşılayıp karşılamadığı araştırılmıştır Son olarak Toda-Yamamoto nedensellik analizinden yararlanarak değişkenler arasındaki ilişkinin mevcut olup olmadığı ve yönü tespit edilmiştir. Yapılan analiz sonuçlarına göre; dış ticaret hadleri ile ekonomik büyüme değişkenleri arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisi bulunmaktadır. Ancak dış ticaret hadleri ile enflasyon arasında herhangi bir nedensellik ilişkisi tespit edilememiştir. Ayrıca ekonomik büyümeden enflasyona doğru herhangi bir nedensellik ilişkisi tespit edilemese de enflasyondan ekonomik büyümeye doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi olduğu bulgusu, söz konusu analiz sonuçlarından elde edilen bulgular arasındadır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2344876enflasyondış ticaretekonomik büyüme.inflationforeign tradeeconomic growth.
spellingShingle Mustafa Karakuş
Aslı Özen Atabey
Türkiye’ye Yönelik Enflasyon, Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ampirik Analizi
Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi
enflasyon
dış ticaret
ekonomik büyüme.
inflation
foreign trade
economic growth.
title Türkiye’ye Yönelik Enflasyon, Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ampirik Analizi
title_full Türkiye’ye Yönelik Enflasyon, Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ampirik Analizi
title_fullStr Türkiye’ye Yönelik Enflasyon, Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ampirik Analizi
title_full_unstemmed Türkiye’ye Yönelik Enflasyon, Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ampirik Analizi
title_short Türkiye’ye Yönelik Enflasyon, Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ampirik Analizi
title_sort turkiye ye yonelik enflasyon dis ticaret ve ekonomik buyume iliskisinin ampirik analizi
topic enflasyon
dış ticaret
ekonomik büyüme.
inflation
foreign trade
economic growth.
url https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2344876
work_keys_str_mv AT mustafakarakus turkiyeyeyonelikenflasyondısticaretveekonomikbuyumeiliskisininampirikanalizi
AT aslıozenatabey turkiyeyeyonelikenflasyondısticaretveekonomikbuyumeiliskisininampirikanalizi