رویه قوه مجریه ایران در تعیین مراجع ملی

با توجه به نقش اساسی مراجع ملی در اجرای تعهدات معاهداتی، بررسی فرایند تعیین مراجع ملی حائز اهمیت است. در این نوشتار به‌منظور شناسایی نقاط ضعف و قوت رویه قوه مجریه ایران در تعیین مراجع ملی به بررسی این رویه به شیوه توصیفی ـ ‌تحلیلی پرداخته‌ایم. حاصل مطالعه اینکه صلاحیت دولت برای تعیین مراجع ملی در اص...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: عبدالمجید سودمندی, محمود عباسی
Format: Article
Language:English
Published: Shahr-e- Danesh Research And Study Institute of Law 2024-12-01
Series:پژوهشهای حقوقی
Subjects:
Online Access:https://jlr.sdil.ac.ir/article_181799_8694c6c9954db929dcc8ffb4d6938a6c.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832591562529308672
author عبدالمجید سودمندی
محمود عباسی
author_facet عبدالمجید سودمندی
محمود عباسی
author_sort عبدالمجید سودمندی
collection DOAJ
description با توجه به نقش اساسی مراجع ملی در اجرای تعهدات معاهداتی، بررسی فرایند تعیین مراجع ملی حائز اهمیت است. در این نوشتار به‌منظور شناسایی نقاط ضعف و قوت رویه قوه مجریه ایران در تعیین مراجع ملی به بررسی این رویه به شیوه توصیفی ـ ‌تحلیلی پرداخته‌ایم. حاصل مطالعه اینکه صلاحیت دولت برای تعیین مراجع ملی در اصل مبتنی بر واگذاری این اختیار از طرف قانون‌گذار است که به دو صورت محقق شده است: 1- تعیین مرجع ملی در قانون و اعطای اختیار تغییر آن به دولت؛ و 2- عدم تعیین مرجع ملی در قانون و اعطای اختیار تعیین و تغییر آن به دولت. البته در صورت سکوت قانون‌گذار درباره مرجع ملی نیز دولت می‌تواند با استناد به اصل 138 قانون اساسی اقدام به تعیین مرجع ملی کند، زیرا طبق این اصل یکی از صلاحیت‌های دولت، وضع تصویب‌نامه جهت «تأمین اجرای قوانین» است و معاهدات در قالب «قانون» به تصویب می‌رسند. در ضمن در دو وضعیت، اختیار دولت برای تعیین مراجع ملی مبتنی بر اراده قانون‌گذار نیست؛ یعنی در صورت تصویب معاهده توسط دولت و یا تعیین مرجع ملی در متن معاهده که هر دو در نظام حقوقی ایران مسبوق به سابقه است. یکی از نقدهای مهم بر رویه دولت در زمینه تعیین مراجع ملی نیز استناد به مبانی نادرست برای تعیین بعضی مراجع ملی است به‌ویژه در استناد اشتباه به قانون الحاق دو تبصره به قانون عضویت دولت جمهوری اسلامی ایران در سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی مصوب 1370 و استناد به اصل 138 قانون اساسی به‌جای قانون عادیِ واگذارکننده اختیار تعیین مرجع ملی.
format Article
id doaj-art-16d924ea96e24e44b8454bda86611005
institution Kabale University
issn 1682-9220
2717-0020
language English
publishDate 2024-12-01
publisher Shahr-e- Danesh Research And Study Institute of Law
record_format Article
series پژوهشهای حقوقی
spelling doaj-art-16d924ea96e24e44b8454bda866110052025-01-22T10:09:37ZengShahr-e- Danesh Research And Study Institute of Lawپژوهشهای حقوقی1682-92202717-00202024-12-01236016520610.48300/jlr.2023.413224.2423181799رویه قوه مجریه ایران در تعیین مراجع ملیعبدالمجید سودمندی0محمود عباسی1استادیار، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.دانشیار، مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.با توجه به نقش اساسی مراجع ملی در اجرای تعهدات معاهداتی، بررسی فرایند تعیین مراجع ملی حائز اهمیت است. در این نوشتار به‌منظور شناسایی نقاط ضعف و قوت رویه قوه مجریه ایران در تعیین مراجع ملی به بررسی این رویه به شیوه توصیفی ـ ‌تحلیلی پرداخته‌ایم. حاصل مطالعه اینکه صلاحیت دولت برای تعیین مراجع ملی در اصل مبتنی بر واگذاری این اختیار از طرف قانون‌گذار است که به دو صورت محقق شده است: 1- تعیین مرجع ملی در قانون و اعطای اختیار تغییر آن به دولت؛ و 2- عدم تعیین مرجع ملی در قانون و اعطای اختیار تعیین و تغییر آن به دولت. البته در صورت سکوت قانون‌گذار درباره مرجع ملی نیز دولت می‌تواند با استناد به اصل 138 قانون اساسی اقدام به تعیین مرجع ملی کند، زیرا طبق این اصل یکی از صلاحیت‌های دولت، وضع تصویب‌نامه جهت «تأمین اجرای قوانین» است و معاهدات در قالب «قانون» به تصویب می‌رسند. در ضمن در دو وضعیت، اختیار دولت برای تعیین مراجع ملی مبتنی بر اراده قانون‌گذار نیست؛ یعنی در صورت تصویب معاهده توسط دولت و یا تعیین مرجع ملی در متن معاهده که هر دو در نظام حقوقی ایران مسبوق به سابقه است. یکی از نقدهای مهم بر رویه دولت در زمینه تعیین مراجع ملی نیز استناد به مبانی نادرست برای تعیین بعضی مراجع ملی است به‌ویژه در استناد اشتباه به قانون الحاق دو تبصره به قانون عضویت دولت جمهوری اسلامی ایران در سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی مصوب 1370 و استناد به اصل 138 قانون اساسی به‌جای قانون عادیِ واگذارکننده اختیار تعیین مرجع ملی.https://jlr.sdil.ac.ir/article_181799_8694c6c9954db929dcc8ffb4d6938a6c.pdfمرجع ملیمعاهدات بین‌المللیاصل 138 قانون اساسی ایرانتصویب‌نامه مربوط به اجرای معاهدهتصویب‌نامه تعیین حق عضویت در نهادهای بین‌المللی
spellingShingle عبدالمجید سودمندی
محمود عباسی
رویه قوه مجریه ایران در تعیین مراجع ملی
پژوهشهای حقوقی
مرجع ملی
معاهدات بین‌المللی
اصل 138 قانون اساسی ایران
تصویب‌نامه مربوط به اجرای معاهده
تصویب‌نامه تعیین حق عضویت در نهادهای بین‌المللی
title رویه قوه مجریه ایران در تعیین مراجع ملی
title_full رویه قوه مجریه ایران در تعیین مراجع ملی
title_fullStr رویه قوه مجریه ایران در تعیین مراجع ملی
title_full_unstemmed رویه قوه مجریه ایران در تعیین مراجع ملی
title_short رویه قوه مجریه ایران در تعیین مراجع ملی
title_sort رویه قوه مجریه ایران در تعیین مراجع ملی
topic مرجع ملی
معاهدات بین‌المللی
اصل 138 قانون اساسی ایران
تصویب‌نامه مربوط به اجرای معاهده
تصویب‌نامه تعیین حق عضویت در نهادهای بین‌المللی
url https://jlr.sdil.ac.ir/article_181799_8694c6c9954db929dcc8ffb4d6938a6c.pdf
work_keys_str_mv AT ʿbdạlmjydswdmndy rwyhqwhmjryhạyrạndrtʿyynmrạjʿmly
AT mḥmwdʿbạsy rwyhqwhmjryhạyrạndrtʿyynmrạjʿmly