تحلیل آماری بی هنجاری های دمای حداقل و حداکثر ایران در دوره سرد سال به منظور درک اثر تغییر اقلیم بر مناطق مختلف ایران

بررسی بی­هنجاری­های دما برای شناخت تغییر اقلیم و خطرات ناشی از آن ضروری است. در این پژوهش به‌منظور شناخت بهتر خصوصیات و تغییرات دمای حداقل و حداکثر پس از بررسی کیفی داده­های 60 ساله (1951-2010) 26 ایستگاه، آماره‌های میانگین، ضریب تغییرات و احتمال 20% حد بالا و پائین دمای حداکثر و حداقل داده‌ها برای...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: الهام یاراحمدی, مصطفی کرمپور, هوشنگ قائمی, محمد مرادی, بهروز نصیری
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2019-03-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_33171_5db7faf10ed6b4ea881bc6b5e2a9dda3.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832591353902530560
author الهام یاراحمدی
مصطفی کرمپور
هوشنگ قائمی
محمد مرادی
بهروز نصیری
author_facet الهام یاراحمدی
مصطفی کرمپور
هوشنگ قائمی
محمد مرادی
بهروز نصیری
author_sort الهام یاراحمدی
collection DOAJ
description بررسی بی­هنجاری­های دما برای شناخت تغییر اقلیم و خطرات ناشی از آن ضروری است. در این پژوهش به‌منظور شناخت بهتر خصوصیات و تغییرات دمای حداقل و حداکثر پس از بررسی کیفی داده­های 60 ساله (1951-2010) 26 ایستگاه، آماره‌های میانگین، ضریب تغییرات و احتمال 20% حد بالا و پائین دمای حداکثر و حداقل داده‌ها برای تشخیص دوره­های سرد و گرم فراگیر محاسبه شد. از آزمون من­کندال برای تشخیص روند سری­های استفاده شد. کمترین میانگین دمای حداقل پاییز (اکتبر، نوامبر، دسامبر) و زمستان (ژانویه، فوریه، مارس) در نیمه غربی و بیشترین آن در نیمه جنوبی رخ داده است. کمترین ضریب تغییرات دمای حداقل پاییز در سواحل شمالی و جنوبی، در زمستان سواحل شمالی و جنوبی و قسمت‌های شرق مشاهده­ می­شود. همچنین کمترین دمای حداکثر در پاییز در شمال غرب و غرب و در زمستان در شمال و شمال غرب رخ داده است. بیشترین دمای حداکثر در دو دوره در نیمه جنوبی ثبت شده است که با کمترین ضریب تغییرات هماهنگ است. میانگین دمای حداکثر و حداقل 30 ساله دوم نسبت به 30 ساله اول و 10 ساله آخر نسبت به 10 ساله اول در اکثر ایستگاه­ها افزایش یافته است. بیشترین وقوع فراگیر امواج سرمایی در فصل پاییز و زمستان در دهه 70 و 80 و بیشترین امواج گرمایی در دهه 60 و 2000 رخ داده است. طبق نتایج آزمون من کندال در دمای حداقل طی پاییز و زمستان به ترتیب 8 و 4 ایستگاه روند کاهشی و مابقی روندی افزایشی داشته‌اند. دمای حداکثر پاییز، در 3 ایستگاه روند کاهشی داشته و در زمستان همه مناطق با روند افزایشی مواجه بوده­اند. در هر دو دوره حداقل‌ها بیشتر از حداکثرها افزایش یافته و دامنه اختلاف دمای شبانه­روزی کاهش یافته است که در بسیاری از موارد می‌تواند اثرات اقتصادی- اجتماعی، سیاسی و زیست‌محیطی نامطلوبی به همراه داشته باشد.
format Article
id doaj-art-167b5f094389470fa6ed681dd18d0d7e
institution Kabale University
issn 2322-1682
2383-3076
language English
publishDate 2019-03-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj-art-167b5f094389470fa6ed681dd18d0d7e2025-01-22T12:10:18ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762019-03-018117119710.22067/geo.v0i0.7353933171تحلیل آماری بی هنجاری های دمای حداقل و حداکثر ایران در دوره سرد سال به منظور درک اثر تغییر اقلیم بر مناطق مختلف ایرانالهام یاراحمدی0مصطفی کرمپور1هوشنگ قائمی2محمد مرادی3بهروز نصیری4دانشگاه لرستاندانشگاه لرستانپژوهشکده هواشناسی و علوم جوپژوهشکده هواشناسی و علوم جودانشگاه لرستانبررسی بی­هنجاری­های دما برای شناخت تغییر اقلیم و خطرات ناشی از آن ضروری است. در این پژوهش به‌منظور شناخت بهتر خصوصیات و تغییرات دمای حداقل و حداکثر پس از بررسی کیفی داده­های 60 ساله (1951-2010) 26 ایستگاه، آماره‌های میانگین، ضریب تغییرات و احتمال 20% حد بالا و پائین دمای حداکثر و حداقل داده‌ها برای تشخیص دوره­های سرد و گرم فراگیر محاسبه شد. از آزمون من­کندال برای تشخیص روند سری­های استفاده شد. کمترین میانگین دمای حداقل پاییز (اکتبر، نوامبر، دسامبر) و زمستان (ژانویه، فوریه، مارس) در نیمه غربی و بیشترین آن در نیمه جنوبی رخ داده است. کمترین ضریب تغییرات دمای حداقل پاییز در سواحل شمالی و جنوبی، در زمستان سواحل شمالی و جنوبی و قسمت‌های شرق مشاهده­ می­شود. همچنین کمترین دمای حداکثر در پاییز در شمال غرب و غرب و در زمستان در شمال و شمال غرب رخ داده است. بیشترین دمای حداکثر در دو دوره در نیمه جنوبی ثبت شده است که با کمترین ضریب تغییرات هماهنگ است. میانگین دمای حداکثر و حداقل 30 ساله دوم نسبت به 30 ساله اول و 10 ساله آخر نسبت به 10 ساله اول در اکثر ایستگاه­ها افزایش یافته است. بیشترین وقوع فراگیر امواج سرمایی در فصل پاییز و زمستان در دهه 70 و 80 و بیشترین امواج گرمایی در دهه 60 و 2000 رخ داده است. طبق نتایج آزمون من کندال در دمای حداقل طی پاییز و زمستان به ترتیب 8 و 4 ایستگاه روند کاهشی و مابقی روندی افزایشی داشته‌اند. دمای حداکثر پاییز، در 3 ایستگاه روند کاهشی داشته و در زمستان همه مناطق با روند افزایشی مواجه بوده­اند. در هر دو دوره حداقل‌ها بیشتر از حداکثرها افزایش یافته و دامنه اختلاف دمای شبانه­روزی کاهش یافته است که در بسیاری از موارد می‌تواند اثرات اقتصادی- اجتماعی، سیاسی و زیست‌محیطی نامطلوبی به همراه داشته باشد.https://geoeh.um.ac.ir/article_33171_5db7faf10ed6b4ea881bc6b5e2a9dda3.pdfدمای حداقلدمای حداکثرضریب تغییراتمن کندالدامنه اختلاف دمای شبانه روزی
spellingShingle الهام یاراحمدی
مصطفی کرمپور
هوشنگ قائمی
محمد مرادی
بهروز نصیری
تحلیل آماری بی هنجاری های دمای حداقل و حداکثر ایران در دوره سرد سال به منظور درک اثر تغییر اقلیم بر مناطق مختلف ایران
جغرافیا و مخاطرات محیطی
دمای حداقل
دمای حداکثر
ضریب تغییرات
من کندال
دامنه اختلاف دمای شبانه روزی
title تحلیل آماری بی هنجاری های دمای حداقل و حداکثر ایران در دوره سرد سال به منظور درک اثر تغییر اقلیم بر مناطق مختلف ایران
title_full تحلیل آماری بی هنجاری های دمای حداقل و حداکثر ایران در دوره سرد سال به منظور درک اثر تغییر اقلیم بر مناطق مختلف ایران
title_fullStr تحلیل آماری بی هنجاری های دمای حداقل و حداکثر ایران در دوره سرد سال به منظور درک اثر تغییر اقلیم بر مناطق مختلف ایران
title_full_unstemmed تحلیل آماری بی هنجاری های دمای حداقل و حداکثر ایران در دوره سرد سال به منظور درک اثر تغییر اقلیم بر مناطق مختلف ایران
title_short تحلیل آماری بی هنجاری های دمای حداقل و حداکثر ایران در دوره سرد سال به منظور درک اثر تغییر اقلیم بر مناطق مختلف ایران
title_sort تحلیل آماری بی هنجاری های دمای حداقل و حداکثر ایران در دوره سرد سال به منظور درک اثر تغییر اقلیم بر مناطق مختلف ایران
topic دمای حداقل
دمای حداکثر
ضریب تغییرات
من کندال
دامنه اختلاف دمای شبانه روزی
url https://geoeh.um.ac.ir/article_33171_5db7faf10ed6b4ea881bc6b5e2a9dda3.pdf
work_keys_str_mv AT ạlhạmyạrạḥmdy tḥlylậmạrybyhnjạryhạydmạyḥdạqlwḥdạḵtẖrạyrạndrdwrhsrdsạlbhmnẓwrdrḵạtẖrtgẖyyrạqlymbrmnạṭqmkẖtlfạyrạn
AT mṣṭfyḵrmpwr tḥlylậmạrybyhnjạryhạydmạyḥdạqlwḥdạḵtẖrạyrạndrdwrhsrdsạlbhmnẓwrdrḵạtẖrtgẖyyrạqlymbrmnạṭqmkẖtlfạyrạn
AT hwsẖngqạỷmy tḥlylậmạrybyhnjạryhạydmạyḥdạqlwḥdạḵtẖrạyrạndrdwrhsrdsạlbhmnẓwrdrḵạtẖrtgẖyyrạqlymbrmnạṭqmkẖtlfạyrạn
AT mḥmdmrạdy tḥlylậmạrybyhnjạryhạydmạyḥdạqlwḥdạḵtẖrạyrạndrdwrhsrdsạlbhmnẓwrdrḵạtẖrtgẖyyrạqlymbrmnạṭqmkẖtlfạyrạn
AT bhrwznṣyry tḥlylậmạrybyhnjạryhạydmạyḥdạqlwḥdạḵtẖrạyrạndrdwrhsrdsạlbhmnẓwrdrḵạtẖrtgẖyyrạqlymbrmnạṭqmkẖtlfạyrạn